Cảng Gwadar, Pakistan nhìn từ trên cao (Ảnh: Reuters)

Các nguồn tin thân cận với Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc (PLA) đã xác nhận với Bưu điện Hoa nam Buổi sáng rằng căn cứ hải quân của Trung Quốc đang được xây dựng tại một vị trí chiến lược ở bờ biển phía nam Pakistan.

“Trung Quốc cần xây dựng thêm một căn cứ khác ở Gwadar cho các tàu chiến của nước này vì cảng Gwadar hiện là cảng dân sự. Cảng Gwadar hiện tại không thể cung cấp các dịch vụ đặc biệt dành cho tàu chiến”, Zhou Chenming, chuyên gia phân tích quân sự Trung Quốc, ngày 5/1 cho biết.

Gwadar là thành phố cảng thuộc tỉnh Balochistan, Pakistan, nằm cách biên giới Pakistan - Iran khoảng 80 km về phía đông. Chuyên gia Zhou cho biết an ninh trật tự tại khu vực này không ổn định do những người theo chủ nghĩa dân tộc Baloch từng phát động các cuộc chiến tranh du kích để phản đối cả chính phủ Pakistan và Iran.

Theo chuyên gia Zhou, một căn cứ hải quân gần cảng Gwadar sẽ được Trung Quốc sử dụng để neo đậu các tàu thuyền hải quân, đồng thời cung cấp các dịch vụ hỗ trợ hậu cần khác. Một nguồn tin khác thân cận với PLA cũng xác nhận hải quân Trung Quốc sẽ xây dựng cảng ở Gwadar tương tự căn cứ quân sự nước ngoài đầu tiên của nước này ở Djibouti.

Trước đó, trang mạng Daily Caller tại Washington tuần này dẫn lời đại tá nghỉ hưu của Lục quân Mỹ Lawrence Sellin cho biết các cuộc họp giữa các quan chức quân đội cấp cao của Trung Quốc và Pakistan cho thấy Bắc Kinh sẽ xây dựng một căn cứ quân sự trên bán đảo Jiwani gần Gwadar và sát biên giới Iran.

Theo Đại tá Sellin, kế hoạch của Trung Quốc bao gồm xây dựng một căn cứ hải quân, đồng thời mở rộng sân bay hiện thời trên bán đảo Jiwani. Để thực hiện kế hoạch này, Trung Quốc cần thiết lập một vùng an ninh và buộc phải di dân tới khu vực khác. Đại tá Sellin cho rằng căn cứ ở Jiwani có thể là dấu hiệu cho thấy “quá trình quân sự hóa của Trung Quốc ở Pakistan, đặc biệt ở khu vực Ấn Độ Dương”.

Tuy nhiên, giới quan sát quân sự Trung Quốc cho biết Gwadar mặc dù đóng vai trò quân sự và địa chiến lược quan trọng với Trung Quốc, song Bắc Kinh sẽ không “quân sự hóa” khu vực này.

Lý do chọn Gwadar

Bản đồ khu vực Gwadar của Pakistan (Ảnh: SCMP)

Cảng Gwadar là mắt xích quan trọng của Hành lang Kinh tế Trung Quốc - Pakistan - phần trọng tâm trong Sáng kiến Vành đai và Con đường của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình nhằm kết nối Trung Quốc với châu Phi và châu Âu thông qua thương mại và cơ sở hạ tầng. Hành lang Kinh tế Trung Quốc - Pakistan là một chuỗi dự án cơ sở hạ tầng trị giá hàng tỷ USD kết nối hai nước.

Theo chuyên gia Zhou, Trung Quốc muốn tiếp cận tốt hơn với Ấn Độ Dương thay vì bị giới hạn bởi eo biển Malacca ở khu vực Đông Nam Á như hiện nay.

“Các đội tàu hải quân của Trung Quốc tuần tra ở vịnh Aden và các tàu chiến khác hộ tống tàu chở dầu của Trung Quốc ở Ấn Độ Dương cần một căn cứ hải quân để tiến hành quá trình bảo dưỡng, cũng như cung cấp các dịch vụ hậu cần vì Trung Quốc không thể mua được nhiều thứ họ cần ở Pakistan”, chuyên gia Zhou nhận định.

Rajeev Ranjan Chaturvedy, nhà nghiên cứu tại Viện nghiên cứu Nam Á thuộc Đại học Quốc gia Singapore, cho biết Ấn Độ đã nắm rất rõ các kế hoạch của Trung Quốc ở Pakistan. Trong khi đó Giáo sư Swaran Singh tại trường nghiên cứu quốc tế thuộc Đại học Jawaharlal Nehru ở New Delhi, Ấn Độ nhận định, cả Gwadar và Jiwani đều không phải là lựa chọn khôn ngoan để Trung Quốc đặt căn cứ hải quân vì hai khu vực này nằm gần cảng Chabahar của Iran - nơi Ấn Độ đang đầu tư mạnh mẽ.

Tác giả: Thành Đạt

Nguồn tin: Báo Dân trí