Hệ lụy là việc giải phóng mặt bằng chậm trễ, kéo dài và khó khăn trong công tác định giá, tăng kinh phí bồi thường.

Sau điều chỉnh chủ trương, trang trại chăn nuôi nằm ngay chính giữa cao tốc Bắc - Nam gây khó khăn, chậm trễ trong công tác đền bù, GPMB.

Dự án Trang trại chăn nuôi lợn tại xã Việt Tiến, huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh) được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt chủ trương đầu tư tại Quyết định số 3953/QĐ-UBND ngày 13/10/2015, với quy mô 150 con lợn nái. Quá trình triển khai thi công dự án thành phần đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi, trang trại lợn nói trên thuộc phạm vi ảnh hưởng của dự án, buộc phải di dời toàn bộ để bàn giao mặt bằng thi công.

Quá trình kiểm đếm, dựa trên kê khai hoạt động chăn nuôi các quý và báo cáo của chủ trang trại, cùng với kết quả kiểm đếm ngày 8/6/2023 của Hội đồng bồi thường hỗ trợ và tái định cư huyện Thạch Hà, số lượng vật nuôi tại thời điểm này được xác định là 150 con lợn nái, trong đó 54 con lợn nái bố mẹ năm thứ nhất và 96 con lợn nái bố mẹ năm thứ 2. Tuy nhiên, đến đầu tháng 5/2024, trang trại này tăng đàn một cách bất thường nuôi thêm 526 con lợn ngoài quy mô xác định tại Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư dự án và Đề án bảo vệ môi trường chi tiết đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt, gồm 8 con lợn đực giống và 518 con lợn nái.

Điều này đã gây ra những khó khăn, vướng mắc trong quá trình đền bù, GPMB để thực hiện dự án cao tốc Bắc - Nam, dẫn đến việc bàn giao mặt bằng chậm trong quá trình thi công cao tốc. Liên quan đến dự án này, ngày 4/1/2021, chủ đầu tư có tờ trình gửi Sở Xây dựng Hà Tĩnh xin điều chỉnh Quy hoạch tổng mặt bằng sử dụng đất dự án theo hướng cải tạo, nâng cấp một số hạng mục công trình, hệ thống chuồng trại. Ngày 19/4/2021, UBND tỉnh Hà Tĩnh đã ban hành quyết định phê duyệt điều chỉnh Quy hoạch tổng mặt bằng sử dụng đất của Dự án, tăng diện tích trang trại từ 2.901m2 lên 7.950m2. Một số hạng mục khác được điều chỉnh tăng thêm là diện tích chuồng heo thịt tăng từ 384m2 lên 2.145m2; nhà kho thức ăn tăng từ 400m2 lên 907,5m2; bổ sung xây mới khu cách ly, khu cai sữa và nhà heo hậu bị. Với các hạng mục tăng thêm này, tổng mức đầu tư dự án cũng tăng thêm 18,75% so với vốn đầu tư trong Quyết định chấp thuận chủ trương đầu tư, từ 4,166 tỷ đồng lên 13,331 tỷ đồng.

Ngày 8/4/2024, Sở Xây dựng Hà Tĩnh có báo cáo khẳng định: tại thời điểm điều chỉnh quy hoạch, đơn vị này đã kiểm tra thực tế, xác định hướng tuyến đường cao tốc dự kiến không ảnh hưởng đến các hạng mục xây dựng của dự án. Tuy nhiên, điều này không đúng với thực tế khi triển khai thi công cao tốc Bắc - Nam, dự án thành phần Bãi Vọt - Hàm Nghi đã đâm thẳng xuyên qua trang trại chăn nuôi này. Trước đó, ngày 13/7/2022, Bộ GTVT đã ban hành Quyết định 901/QĐ-BGTVT phê duyệt dự án thành phần đoạn Bãi Vọt - Hàm Nghi thuộc dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025 với tổng mức đầu tư 7.643,57 tỷ đồng. Tại quyết định này, hướng tuyến, bình đồ thể hiện rõ đường bộ cao tốc vượt qua kênh Vách Nam tại lý trình khoảng Km502+800 trên địa bàn xã Việt Tiến, huyện Thạch Hà, ảnh hưởng trực tiếp đến Trang trại chăn nuôi lợn tại xã Việt Tiến.

Trước những bất thường trong quá trình tham mưu phê duyệt chủ trương đầu tư và quy hoạch đối với dự án, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh Võ Trọng Hải đã giao Thanh tra tỉnh thành lập đoàn thanh tra, kiểm tra đối với việc lập, thẩm định, tham mưu phê duyệt các chủ trương điều chỉnh quy hoạch của dự án. Tại Kết luận số 24/KL-TT ngày 7/7/2025, Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ ra nhiều bất cập, tồn tại, hạn chế trong quá trình lập, thẩm định, tham mưu phê duyệt chủ trương đầu tư và quy hoạch đối với dự án Trang trại sản xuất nông nghiệp tổng hợp tại xã Việt Tiến. Theo đó, Sở NN&PTNN (cũ) ban hành Văn bản số 1647 ngày 17/4/2015 cho phép nhà đầu tư được tiếp tục chăn nuôi với quy mô 150 con lợn nái, vịt đẻ trứng không quá 2.000 con, nuôi cá nước ngọt 8 ha, trồng lúa, cây cảnh, cây lâm nghiệp, chăn nuôi lợn thịt dưới 300 con/lứa. Từ đó, nhà đầu tư đã căn cứ vào văn bản này để lập, đề nghị chấp thuận chủ trương đầu tư; Sở NN&PTNN và các sở, địa phương liên quan cho ý kiến cũng căn cứ trên văn bản này để đồng ý tham mưu UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư. Bất luận, dự án không phù hợp Quy hoạch phát triển chăn nuôi và vùng chăn nuôi tập trung của tỉnh Hà Tĩnh đến năm 2020.

Theo Thanh tra Hà Tĩnh, Sở NN&PTNT chưa xem xét kỹ để đánh giá, có ý kiến về quy hoạch điều chỉnh làm tăng quy mô đầu tư xây dựng chuồng trại, thay đổi một số nội dung, mục tiêu đầu tư và làm tăng quy mô chăn nuôi so với chủ trương đầu tư được duyệt ban đầu. Cùng với đó, Sở KH&ĐT (cũ) cũng tham mưu Văn bản số 1040 ngày 8/10/2015 trình UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư, trong đó có nội dung đánh giá địa điểm thực hiện dự án phù hợp với Quy hoạch chăn nuôi và vùng chăn nuôi tập trung của tỉnh đã được phê duyệt là không sát đúng với tình hình thực tế. Sở Xây dựng (cũ) tham mưu UBND tỉnh cho phép chủ đầu tư tiến hành lập quy hoạch bản vẽ tổng thể mặt bằng sử dụng đất nhưng không tiến hành lập quy hoạch chi tiết, đồng thời tổ chức thẩm định, tham mưu phê duyệt quy hoạch tổng mặt bằng sử dụng đất tại dự án không đảm bảo trình tự, thủ tục theo đúng quy định và chưa phù hợp với quy hoạch chuyên ngành.

Sở TN&MT (cũ) cho ý kiến thẩm định nhu cầu sử dụng đất, thẩm định điều kiện cho thuê đất đối với dự án chậm thời gian so với quy định tại khoản 4 Điều 33 Luật Đầu tư năm 2014 và sau khi Sở KH&ĐT tham mưu UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư dự án. Ngoài ra, UBND huyện Thạch Hà (cũ) chịu trách nhiệm về việc khi cho ý kiến về chủ trương đầu tư dự án UBND huyện chưa có ý kiến đánh giá về sự phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. UBND xã Thạch Tiến (cũ) không có ý kiến thẩm định gửi Sở KH&ĐT về hiện trạng khu đất, sự phù hợp với quy hoạch nông thôn mới, ảnh hưởng về môi trường theo quy định.

Trước những thiếu sót, sai phạm trong quá trình lập, thẩm định, tham mưu phê duyệt chủ trương đầu tư và quy hoạch đối với dự án Trang trại sản xuất nông nghiệp tổng hợp tại xã Việt Tiến, Thanh tra tỉnh Hà Tĩnh đã kiến nghị tổ chức kiểm điểm nghiêm túc các sai phạm đoàn thanh tra đã chỉ ra. Đồng thời, làm rõ trách nhiệm, có hình thức xử lý theo thẩm quyền và theo quy định đối với các tổ chức, cá nhân liên quan trong việc tham mưu phê duyệt chấp thuận chủ trương đầu tư, quy hoạch và điều chỉnh quy hoạch tại dự án Trang trại sản xuất nông nghiệp tổng hợp tại xã Việt Tiến.

Tác giả: Thiên Thảo

Nguồn tin: cand.com.vn