Đền Vại là nơi thờ Đức Vương Mẫu Lê Hoàng Hậu – Ngô Thị Quận Quân, bà sống vào khoảng từ năm 1418 đến năm 1500, đời nhà Hậu Lê. Bà là người mẹ tinh thần, đã có công xây cơ lập nghiệp và che chở cho nhân dân Ân Phú trường tồn, phát triển. Đền Vại có lịch sử hàng trăm năm, lưu giữ nhiều giá trị văn hóa dân tộc. Tuy nhiên, do các yếu khách quan nên ngôi đền đã bị “lãng quên” trong một thời gian dài giữa khu rừng rậm rạp. Từ năm 2008, đền bắt đầu được trùng tu, khôi phục với số tiền hàng tỷ đồng, hàng ngàn ngày công của nhân dân trong xã và các nhà hảo tâm. Hiện tại, Đền Vại đang lưu giữ 34 sắc phong, qua các triều đại phong kiến.
Lễ hội Đền Vại lần thứ 5 được bắt đầu với lễ “mộc dục” tượng Bà từ 12h đêm hôm trước. Phần đại tế được thực hiện vào sáng hôm sau (12/2 âm lịch). Theo nghi lễ, ban tổ chức lễ hội tiến hành lễ tế dâng hương tại điện thờ, tưởng nhớ công ơn Bà và các vị Tôn thần có công với Tổ quốc, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt.
Phần hội diễn ra trong không khí tưng bừng bằng việc tổ chức các môn thi như: bóng đá, bóng chuyền, các trò chơi dân gian khác…
Lễ hội Đền Vại hàng năm là dịp để người dân trong xã và du khách thập phương, tỏ lòng thành kính hướng về cội nguồn tiên tổ, công ơn đức Bà. Đồng thời, góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, đạo lý uống nước nhớ nguồn, lòng biết ơn sâu sắc đối với những người có công khai sơn mở cõi.
Trần Đức Thắng
Báo Hà Tĩnh