Chính phủ nhiệm kỳ mới với 27 thành viên chính thức ra mắt vào ngày 9.4, sau khi Quốc hội chính thức phê chuẩn danh sách dự kiến mà tân Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trình.

Từ trái qua phải: Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ.

Chính phủ mới có 3 tân Phó Thủ tướng trong tổng số 5 người (gồm ông Vương Đình Huệ, ông Trương Hòa Bình, ông Trịnh Đình Dũng); có 18 thành viên mới trong tổng số 21 Bộ trưởng, trưởng ngành (3 Bộ trưởng cũ vẫn ở lại là Bộ trưởng Bộ NNPTNT Cao Đức Phát, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến và Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng. Chưa tính Bộ trưởng Bộ Ngoại giao kiêm Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh).

Không khó để nhận ra rất nhiều điều đáng chú ý trong thành phần Chính phủ dưới thời Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc. Đây là Chính phủ có độ tuổi trung bình khá cao, nhưng lại có thành viên Chính phủ trẻ nhất trong nhiều khóa gần đây: Đó là ông Lê Minh Hưng- Thống đốc trẻ nhất lịch sử ngân hàng Nhà nước Việt Nam, nhậm chức mới 46 tuổi.

Đây cũng là Chính phủ có nhiều Bộ trưởng đi lên, trưởng thành ngay từ ngành mình với tổng số 13 vị, điển hình như Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Ngô Xuân Lịch; Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm; Bộ trưởng Bộ TNMT Trần Hồng Hà; Bộ trưởng Bộ TTTT Trương Minh Tuấn; Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc Đỗ Văn Chiến; Bộ trưởng Bộ KHĐT Nguyễn Chí Dũng; Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long…

Về quê quán, nhìn chung các thành viên đến và trải khá đều ở các vùng miền, địa phương. Tuy nhiên, đến nhiều nhất là ở  Hà Tĩnh, với 4 người;   từ Hà Nam, Nam Định mỗi địa phương có 3 người…

Còn nếu tính chung là Nghệ Tĩnh, mà mọi người vẫn quen gọi là xứ Nghệ, thì có đến 5 người: Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ (huyện Nghi Lộc- Nghệ An), Bộ trưởng Bộ Kế hoạch Đầu tư Nguyễn Chí Dũng (huyện Lộc Hà- Hà Tĩnh), Bộ trưởng Bộ Tài nguyên – Môi trường Trần Hồng Hà (Can Lộc, Hà Tĩnh), Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Lê Minh Hưng (Hương Sơn, Hà Tĩnh), Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến (Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh). Nếu kể thêm tân Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc (Quỳnh Lưu, Nghệ An) thì người xứ Nghệ được Quốc hội khóa này bầu, phê chuẩn cho bộ máy Nhà nước có đến 6 thành viên…

Thực ra, không phải đến nhiệm kỳ này, người xứ Nghệ mới có số lượng đông đảo như vậy trong bộ máy lãnh đạo của Nhà nước, Chính phủ. Các nhiệm kỳ trước con số này đều tương đương hoặc cao hơn. Cũng dễ hiểu bởi tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII vừa qua, các Ủy viên Trung ương Đảng là người con xứ Nghệ lên tới gần 30 người, trong đó riêng Hà Tĩnh đã có 16 người…

Sự thành công của người xứ Nghệ cho đến ngày hôm nay, xin tạm nói vậy, không phải tự dưng mà có.

Trước ngày Quốc hội bầu, phê chuẩn các thành viên Chính phủ, người viết bàii có may mắn được ngồi hầu chuyện với một nhóm các nhân sĩ, trí thức xứ Nghệ để nghe họ nói về những câu chuyện nhân tình thế thái, trong đó có những luận giải khá thú vị về tính cách con người xứ Nghệ.

Xin mở ngoặc là nhóm này có nhiều người rất tên tuổi, có uy tín trong xã hội như nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển, nguyên Bộ trưởng Bộ TTTT Lê Doãn Hợp, nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo, Ngô Thế Chí… Nhóm thường cà phê vào thứ 7 hàng tuần tại một quán cà phê ở Trung Yên (quận Cầu Giấy). Còn nếu đối tửu  thì nhóm lại tụ họp ở một quán ăn có tên Ví Dặm trên phố Tây Sơn (quận Đống Đa) …

Trở lại câu chuyện về tính cách người xứ Nghệ nhân buổi cà phê hôm ấy, cựu Bộ trưởng Trương Đình Tuyển đã cao hứng dẫn lời học giả Đặng Thai Mai nhận xét: “Can đảm đến sơ suất, cần cù đến liều lĩnh, kiên quyết đến khô khan và tằn tiện đến “cá gỗ”. Giáo sư Vũ Ngọc Khánh, một người con của chính xứ Nghệ thì bảo, người Nghệ có: “Một kẻ bình dân khố chạc (cùng cực); một con người chữ nghĩa văn chương; một chiến sĩ tiền phong cách mạng”.

Nhà thơ, nhạc sĩ Nguyễn Trọng Tạo thì phân tích: “Người xứ Nghệ: Có thật thà và có ma lanh; có khôn ngoan và có khờ dại; có dũng cảm và có cơ hội; có thẳng thắn và có ngang ngạnh, thậm chí cũng lắm chất gàn. Nhưng nhìn chung, người Nghệ dám làm, dám xả thân, dám sống và dám chết. Tôi yêu cái tính quyết liệt vì nghĩa lớn của người Nghệ”…

Không biết các nét tính cách trên có đúng hay nằm một phần trong những cá nhân của người xứ Nghệ ở nhiệm kỳ này không, nhưng thực sự  tôi rất có niềm tin với họ, cũng như niềm tin vào Chính phủ mới…

Nguyên Khôi