Giếng có cấu trúc hình vuông, chiều dài mỗi cạnh kích thước 2m, chiều sâu khoảng 2-3m. Thành giếng phía trên khoảng 2m được ghép các phiến đá hộc và đá cuội màu đen xám, phía dưới đáy giếng khoảng 1m, xung quanh thành và đáy giếng được kè lát các tấm gỗ phiến bằng gỗ Sến dày chắc chắn. Phía trên thành giếng còn lưu giữ niên đại tu sửa, ghi bằng chữ Hán cổ: Bảo Đại Bính Tý 1936.

Theo nhiều cụ ông, cụ bà ở thôn Hữu Quyền, xã Cẩm Huy, từ khi sinh ra lớn lên đã thấy chiếc giếng cổ xuất hiện ở đây rồi. Điều đặc biệt là nguồn nước dưới đáy giếng luôn giữ ở mức bình thường và chưa bao giờ thấy bị cạn, cho dù khắp các vùng có hạn hán khốc liệt đi chăng nữa. Giếng được xây dựng rất công phu, kiên cố, vuông vức, đẹp mắt… hàng chục năm nay được người dân địa phương bảo vệ và xem như một di tích văn hóa quan trọng của làng… Theo các cán bộ chuyên môn của Bảo tàng Hà Tĩnh, đây là một trong số những giếng cổ mang đậm kỹ thuật xây cất giếng cổ của người Chăm Pa xưa, mà phía Nam Hà Tĩnh từ thời Lý, Trần (thế kỷ X-XIV) là địa bàn giao thoa của nền văn hóa Chăm Pa và Đại Việt. Ngoài ra, còn phát hiện thêm một hệ thống giếng cổ mang yếu tố kỹ thuật Chăm Pa ở địa bàn các huyện Nghi Xuân, Kỳ Anh…đều thuộc tỉnh Hà Tĩnh.

Với sự phát hiện giếng cổ độc đáo này, hy vọng thời gian tới các nhà nghiên cứu khảo cổ học và văn hóa sẽ sớm triển khai các chuyên đề nghiên cứu sâu hơn, toàn diện hơn về hệ thống giếng cổ này nhằm góp phần nghiên cứu, bảo tồn, phát huy những giá trị di sản về những dấu tích Chăm Pa cổ trên vùng đất Hà Tĩnh.

Dương Quang – Bá Hạnh

SGGP