Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un theo dõi một màn biểu diễn âm nhạc ở Bình Nhưỡng hồi năm 2016. Ảnh: AFP.

8/1 được cho là ngày sinh của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un. Nhưng ngày này lại xuất hiện trên lịch Triều Tiên năm 2018 như một thứ hai bình thường, không có bất kỳ hoạt động kỷ niệm nào, theo Business Insider.

Lần gần đây nhất sinh nhật của ông Kim được nhắc đến là vào năm 2014, khi ngôi sao bóng rổ Mỹ Dennis Rodman hát bài "Happy Birthday" cho nhà lãnh đạo sau một trận đấu giao hữu ở Bình Nhưỡng. Nếu những người ở bên ngoài có thể xem video quay cảnh Rodman hát thì người dân Triều Tiên chỉ biết rằng cựu tuyển thủ bóng rổ Mỹ đã "hát một ca khúc đặc biệt".

Triều Tiên luôn sẵn sàng tung lời đe dọa bất kỳ ai xúc phạm nhà lãnh đạo Kim Jong-un và thường tổ chức nhiều hoạt động hoành tráng để kỷ niệm các vụ thử hạt nhân, vậy nên việc họ "im hơi lặng tiếng" trước sinh nhật nhà lãnh đạo khiến giới chuyên gia không khỏi thắc mắc. Một số lời giải thích đã được đưa ra.

Quá lạnh và quá đắt

Hazel Smith, chuyên gia thuộc Trường nghiên cứu châu Phi và phương Đông (SOAS) ở London, Anh, từng sống tại Triều Tiên từ năm 1998 đến 2001, cho rằng việc Triều Tiên không kỷ niệm sinh nhật ông Kim Jong-un "không có gì bất ngờ".

"Ông Kim Jong-un giờ đây là lãnh đạo tối cao. Mỗi lời ông ấy nói đều giống như mệnh lệnh. Các nhà tuyên truyền Triều Tiên không cần lấy hẳn một ngày để đề cao điều mà ai cũng biết nữa" bà Smith nhận xét nhưng thêm rằng sinh nhật cố lãnh đạo Triều Tiên Kim Nhật Thành và Kim Jong-il, ông và cha nhà lãnh đạo Kim Jong-un, đều được quy ước là ngày lễ quốc gia.

Mặt khác, theo Smith, việc tổ chức một ngày kỷ niệm quốc gia "rất đắt đỏ". Bên cạnh đó, vào khoảng thời gian này trong năm, thời tiết lạnh giá khiến các hoạt động ngoài trời khó diễn ra.

"Tổ chức các hoạt động ăn mừng những ngày lễ quốc gia rất tốn kém và cần đến hàng nghìn người tham gia nhưng tháng một lại là thời điểm lạnh giá nhất năm, có lúc xuống tới -25 độ C", Smith cho biết. "Không khả dĩ lắm nếu tổ chức một màn diễu hành quy mô khi họ sắp có ngày 16/2 (sinh nhật cố lãnh đạo Kim Jong-il) để kỷ niệm".

Giảm uy tín

Một lý do khác khiến Triều Tiên không tổ chức kỷ niệm sinh nhật nhà lãnh đạo có thể xuất phát từ việc uy tín của ông Kim ở trong nước đang có dấu hiệu suy giảm bởi áp lực từ các lệnh trừng phạt quốc tế, cây bút Alexandra Ma từ Business Insider suy đoán. Liên Hợp Quốc năm ngoái thông qua hàng loạt lệnh trừng phạt khắc nghiệt đối với Bình Nhưỡng vì các vụ thử hạt nhân và tên lửa.

Một nguồn tin bên trong Triều Tiên hồi tháng trước nói với trang tin Daily NK, trụ sở ở Hàn Quốc: "Các biện pháp trừng phạt quốc tế, đặc biệt là những biện pháp được đưa ra sau vụ thử hạt nhân lần 6 hồi tháng 9, đã gây ra không ít khó khăn cho người lao động Triều Tiên. Nhiều người bị mất việc do hệ quả từ tình trạng ngành xuất khẩu than đá bị đình trệ. Vậy nên, niềm tin công chúng dành cho ông Kim Jong-un giảm theo".

"Trong khi chính quyền thúc đẩy tuyên truyền về sự phát triển của chương trình hạt nhân và tên lửa, những thương gia thành công thậm chí cũng rơi vào cảnh thất nghiệp, đói kém. Người dân Triều Tiên sẽ chỉ cảm thấy nực cười nếu sinh nhật ông Kim Jong-un được lấy làm ngày lễ", nguồn tin cho hay.

Tuy nhiên, theo nguồn tin, chính quyền vẫn "đưa ra các bài giảng" và "phát quà vặt cho trẻ em" vào ngày này.

Ông Kim Jong-un theo dõi một vụ thử nghiệm tên lửa đạn đạo liên lục địa hồi tháng 4 năm ngoái. Ảnh: AFP.

Chưa đủ tầm

Giới quan sát nhận định sở dĩ sinh nhật nhà lãnh đạo Kim Jong-un không được kỷ niệm cũng có thể bởi ông chưa thể gây tiếng vang đủ lớn, chưa thu phục đủ sự tôn sùng từ người dân.

"Người Triều Tiên có lẽ cho rằng còn quá sớm để tôn vinh ông Kim Jong-un lên mức ấy", Owen Miller, chuyên gia tại SOAS, bình luận.

"Ông Kim Jong-il được chỉ định là người kế nhiệm chủ tịch Kim Nhật Thành vào năm 1980 và lòng tôn kính đối với ông ấy trong người dân đã phát triển từ trước khi ông lãnh đạo đất nước. Trái lại, ông Kim Jong-un mới chỉ được giới thiệu với công chúng Triều Tiên một đến hai năm trước thời điểm lên nắm quyền vào năm 2011".

Một số chuyên gia thậm chí còn đề cập tới khả năng ông Kim dường như đang cố gắng để tái xây dựng hình ảnh bản thân như một lãnh đạo vì nhân dân và việc chọn sinh nhật ông làm ngày lễ quốc gia sẽ ảnh hưởng tới nỗ lực ấy.

Guardian hồi tháng 9 năm ngoái đưa tin Kim Yo-jong, em gái ông Kim, đồng thời là một quan chức cấp cao trong chính quyền Triều Tiên, đang tìm cách để "tạo dựng sự sùng bái cá nhân xung quanh anh trai mình, trong đó bao gồm nỗ lực biến hình ảnh ông Kim trở thành một lãnh đạo quảng đại và gần gũi".

Tác giả: Vũ Hoàng

Nguồn tin: Báo VnExpress