Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte hôm 11/2 đã thông báo chấm dứt Thỏa thuận Lực lượng thăm viếng (VFA) kéo dài 2 thập kỷ giữa nước này với Mỹ. Phát ngôn viên của Tổng thống Duterte cho biết, quyết định nhằm giúp Manila độc lập với Washington trong các vấn đề quân sự.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Reuters

Động thái diễn ra sau khi Mỹ hủy thị thực của Thượng nghị sĩ Roland dela Rosa, cựu chỉ huy cảnh sát Philippines, vì các cáo buộc liên quan đến cuộc chiến chống ma túy gây tranh cãi của chính quyền ông Duterte. Quyết định chấm dứt VFA của Manila có hiệu lực pháp lý trong 180 ngày và các quan chức Mỹ đã bày tỏ hy vọng có thể trì hoãn hoặc đảo ngược nó.

Trả lời phỏng vấn báo giới hôm 11/2, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper gọi quyết định mới của Philippines là "đáng tiếc" khi Washington và các đồng minh đang thúc ép Trung Quốc phải tuân thủ các quy định quốc tế ở châu Á.

Tuy nhiên, phát biểu trước các phóng viên tại Nhà Trắng hôm 12/2, Tổng thống Mỹ Trump lại đưa ra tuyên bố trái ngược. Khi được hỏi liệu Washington có làm điều gì đó để buộc tổng thống Duterte nghĩ lại hay không, lãnh đạo Nhà Trắng đáp: "Tôi thực sự không quan tâm liệu họ có muốn làm điều đó hay không. Việc ấy (chấm dứt thỏa thuận VFA) sẽ tiết kiệm được rất nhiều tiền. Quan điểm của tôi khác với những người khác".

Theo Reuters, ông Trump thường xuyên bày tỏ mong muốn rút các lực lượng quân sự Mỹ về nước, chấm dứt các sứ mệnh kéo dài hàng thập kỷ ở nước ngoài, đồng thời đòi một số đồng minh phải chi trả nhiều hơn cho việc được Mỹ bảo vệ.

Ông Trump nhấn mạnh, Mỹ đã giúp Philippines đánh bại các tay súng thuộc tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng. Tổng thống Mỹ khẳng định có mối quan hệ "rất tốt đẹp" với người đồng cấp Philippines Duterte. "Chúng ta sẽ chờ xem điều gì xảy ra", ông Trump nói thêm.

Thỏa thuận VFA lâu nay vẫn được coi là một phần quan trọng cho liên minh Mỹ - Philippines nói chung và thiết lập các quy định về hoạt động của lính Mỹ tại quốc gia Đông Nam Á này. Washington đánh giá mối quan hệ song phương là "sắt đá" bất chấp các phàn nàn của ông Duterte, kể cả cáo buộc Mỹ "đạo đức giả và đối xử tệ bạc".

Theo giới phân tích, chấm dứt VFA sẽ làm phức tạp những nỗ lực của Mỹ trong việc duy trì lính đồn trú tại châu Á - Thái Bình Dương, trong bối cảnh có rạn nứt về sự hiện diện của các lực lượng Mỹ tại Nhật và Hàn Quốc cũng như các quan ngại an ninh về Trung Quốc và Triều Tiên.

Tác giả: Tuấn Anh

Nguồn tin: Báo VietNamNet