Những năm gần đây, nhiều đặc sản địa phương được người tiêu dùng cả nước biết đến như: Bưởi Phúc Trạch, bưởi Năm Roi, Gạo Nam Định, vải thiều Thanh Hà… Đã được khẳng định bởi chất lượng và đang từng bước xây dựng thương hiệu. Hiện nay, Hà Tĩnh cũng đang tích cực đẩy mạnh công tác xây dựng thương hiệu cho sản phẩm bưởi Phúc Trạch. Tuy nhiên trong quá trình triển khai và xây dựng thương hiệu đang gặp nhiều khó khăn. Điều này cần có sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy chính quyền và người dân trồng bưởi. 
Bưởi Phúc Trạch là thứ quả khá đặc biệt trong cả nước. Bưởi có dạng hình cầu tròn trĩnh, bề ngang và chiều cao gần như bằng nhau. Khi ăn vào có vị thanh chua rất đặc trưng, thơm nhẹ tự nhiên. Hiện nay bưởi Phúc Trạch được trồng tập trung chủ yếu ở 4 xã: Phúc Trạch, Hương Trạch, Hương Đô, Lộc Yên và 10 xã phụ cận của huyện Hương Khê. Bưởi Phúc Trạch chỉ có một mùa vào khoảng tháng 7, 8 và 9 âm lịch, lâu nay sản lượng thường không đủ để cung cấp cho nhu cầu của các tỉnh phía Bắc. Điều đặc biệt là giống bưởi này đã được trồng ở nhiều nơi và cũng được chăm sóc rất công phu, nhưng quả không bao giờ ngon được như trồng trên đất Phúc Trạch. Do đó, mà bưởi Phúc Trạch đã được Cục Sở hữu trí tuệ thuộc Bộ Khoa học và Công nghệ Việt Nam cấp “Giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu hàng hóa” cho cả 4 xã của huyện Hương Khê, tỉnh Hà Tĩnh. Sau khi được cấp văn bằng bảo hộ chỉ dẫn địa lý bưởi “Phúc Trạch” vào năm 2010, toàn huyện Hương Khê có hơn 1.300 ha diện tích đất trồng bưởi, trong đó có khoảng 1.000 héc ta bưởi đã cho thu hoạch. Việc cấp chỉ dẫn địa lý cho bưởi Phúc Trạch được đánh giá là tạo ra một tiền đề tốt giúp người dân vững tin vào việc chăm bón, phát triển và thương mại hóa giống bưởi quý hiếm này. Ông Nguyễn Văn Thiết xã Hương Đô chia sẻ “Thực tế cho thấy, nếu như so với các loại cây trồng khác thì trồng bưởi cho thu nhập gấp 5-10 lần so với trồng các loại cây nông nghiệp khác. Vì vậy chúng tôi đã đầu tư vào việc chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, và cũng nhờ cây bưởi mà nhiều gia đình đã thoát nghèo vươn lên làm giàu chính đáng. Nhưng điều mà chúng tôi mong muốn là được công nhận chỉ dẫn địa lý để loại cây đặc sản này có giá trị đến với người tiêu dùng và chúng tôi an tâm đầu tư trồng bưởi”
Thời gian qua, tại 4 xã của huyện Hương Khê đã tiến hành khảo sát tiềm năng, thế mạnh của sản phẩm địa phương. Để bưởi Phúc Trạch được người tiêu dùng biết đến nhiều hơn, thì công cụ không thể thiếu đó chính là việc quảng bá hình ảnh, phát triển du lịch Hương Khê nói riêng và Hà Tĩnh nói chung. Nhận thức được ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng của việc xây dựng và phát triển thương hiệu đặc sản bưởi Phúc Trạch, xứng tầm với giá trị và truyền thống của nó thì việc xây dựng hoàn thành chỉ dẫn địa lý là bước quan trọng, tạo căn cứ, tiền đề cho các hoạt động phát triển sản phẩm đặc sản bưởi Phúc Trạch, góp phần giải quyết một số khó khăn trong sản xuất bưởi hiện nay. Đồng thời nâng cao vị thế và sức cạnh tranh của bưởi Phúc Trạch trên thị trường trong nước cũng như thế giới, qua đó thúc đẩy việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Đây cũng là tiền đề để xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm của địa phương. Mặc dù sản phẩm bưởi Phúc Trạch đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý năm 2010, Tuy nhiên cho đến nay việc phát triển sản phẩm bưởi Phúc Trạch vẫn gặp không ít khó khăn. Sản xuất còn mang tính quy mô nhỏ lẻ, thiếu sự kiểm soát và định hướng, quy trình sản xuất còn dựa chủ yếu vào kinh nghiệm, tập quán, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật còn hạn chế, dẫn đến chất lượng thiếu đồng nhất, thiếu tính ổn định, đặc biệt chưa có tính liên kết từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ. Điều này ảnh hưởng đến uy tín của sản phẩm, dẫn đến thương hiệu của sản phẩm khó bền vững. Ông Nguyễn Văn Thiết
Người trồng bưởi ở Hương Đô nói “ Bưởi Phúc Trạch là loại cây khó tính, nó chỉ trồng ở 4 xã Hương Đô, Lộc yên, Hương Trạch, Phúc Trạch thì ngon hơn hẳn. Vì vậy việc công nhận chỉ dẫn địa lý bưởi Phúc Trạch cho 4 xã này là điều nên làm, nếu không có chỉ dẫn địa lý thì nhiều người mang bưởi của địa phương khác vào cũng nói là bưởi Phúc Trạch, điều này ảnh hưởng lớn đến chất lượng cũng như uy tín của bưởi Phúc Trạch”
Thực tế hiện nay, là không phải người tiêu dùng hay người trồng bưởi nào cũng biết phải có logo đăng ký thương hiệu bưởi Phúc Trạch trên sản phẩm chính hiệu được bảo hộ, chỉ dẫn địa lý. Mặc dù được giới thiệu là bưởi Phúc Trạch thì cũng không phải là sản phẩm chính hiệu mà là sản phẩm ở các vùng khác trộn lẫn vào. Thiết nghĩ, địa phương và các ngành liên quan cần chú trọng công tác quản lý chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm bưởi Phúc Trạch, nhằm mục đích chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với bưởi Phúc Trạch và đây cũng là hoạt động hưởng ứng cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.Ông Ngô Xuân Ninh -Phó chủ tịch UBND huyện Hương Khê khẳng định “Thời gian qua, đựơc sự quan tâm của Sở KHCN-Bộ Khoa học-công nghệ và các ban nghành liên quan Hương khê đã triển khai thực hiện chỉ dẫn địa lý cho bưởi Phúc Trạch, đây là loại cây đặc sản không nơi nào có được.Thời gian tới chúng tôi tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức tập huấn, tuyên truyền quảng bá sản phẩm bưởi phúc trạch trên thị trường trong và ngoài nước, để họ biết đến Hương khê thông qua loại cây đặc sản này. Đồng thời tiếp tục đề nghị công nhận chỉ dẫn địa lý cho loại cây này trong thời gian sớm nhất”
Việc quảng bá chỉ dẫn địa lý bưởi Phúc Trạch trên các phương tiện thông tin đại chúng, các hội chợ và trên một số ấn phẩm sẽ góp phần đưa Bưởi Phúc Trạch đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước. Hiện nay, tại các siêu thị, chúng ta dễ dàng nhận thấy nhiều sản phẩm của địa phương được bày bán, trong đó có bưởi Phúc Trạch. Để góp phần tìm đầu ra cho các sản phẩm này, các ban ngành liên quan đã và đang tiến hành xây dựng giải pháp nhằm góp phần xây dựng thương hiệu, đảm bảo tính bền vững cho các sản phẩm của địa phương. Từ đó, nâng cao giá trị và uy tín của sản phẩm, góp phần không nhỏ trong công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế xã hội củaTỉnh Hà Tỉnh nói chung, Hương khê nói riêng theo hướng Dịch vụ – công – nông nghiệp.
Thời gian qua, tại 4 xã của huyện Hương Khê đã tiến hành khảo sát tiềm năng, thế mạnh của sản phẩm địa phương. Để bưởi Phúc Trạch được người tiêu dùng biết đến nhiều hơn, thì công cụ không thể thiếu đó chính là việc quảng bá hình ảnh, phát triển du lịch Hương Khê nói riêng và Hà Tĩnh nói chung. Nhận thức được ý nghĩa, vai trò và tầm quan trọng của việc xây dựng và phát triển thương hiệu đặc sản bưởi Phúc Trạch, xứng tầm với giá trị và truyền thống của nó thì việc xây dựng hoàn thành chỉ dẫn địa lý là bước quan trọng, tạo căn cứ, tiền đề cho các hoạt động phát triển sản phẩm đặc sản bưởi Phúc Trạch, góp phần giải quyết một số khó khăn trong sản xuất bưởi hiện nay. Đồng thời nâng cao vị thế và sức cạnh tranh của bưởi Phúc Trạch trên thị trường trong nước cũng như thế giới, qua đó thúc đẩy việc ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Đây cũng là tiền đề để xây dựng thương hiệu cho các sản phẩm của địa phương. Mặc dù sản phẩm bưởi Phúc Trạch đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý năm 2010, Tuy nhiên cho đến nay việc phát triển sản phẩm bưởi Phúc Trạch vẫn gặp không ít khó khăn. Sản xuất còn mang tính quy mô nhỏ lẻ, thiếu sự kiểm soát và định hướng, quy trình sản xuất còn dựa chủ yếu vào kinh nghiệm, tập quán, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật còn hạn chế, dẫn đến chất lượng thiếu đồng nhất, thiếu tính ổn định, đặc biệt chưa có tính liên kết từ khâu sản xuất đến khâu tiêu thụ. Điều này ảnh hưởng đến uy tín của sản phẩm, dẫn đến thương hiệu của sản phẩm khó bền vững. Ông Nguyễn Văn Thiết
Người trồng bưởi ở Hương Đô nói “ Bưởi Phúc Trạch là loại cây khó tính, nó chỉ trồng ở 4 xã Hương Đô, Lộc yên, Hương Trạch, Phúc Trạch thì ngon hơn hẳn. Vì vậy việc công nhận chỉ dẫn địa lý bưởi Phúc Trạch cho 4 xã này là điều nên làm, nếu không có chỉ dẫn địa lý thì nhiều người mang bưởi của địa phương khác vào cũng nói là bưởi Phúc Trạch, điều này ảnh hưởng lớn đến chất lượng cũng như uy tín của bưởi Phúc Trạch”
Thực tế hiện nay, là không phải người tiêu dùng hay người trồng bưởi nào cũng biết phải có logo đăng ký thương hiệu bưởi Phúc Trạch trên sản phẩm chính hiệu được bảo hộ, chỉ dẫn địa lý. Mặc dù được giới thiệu là bưởi Phúc Trạch thì cũng không phải là sản phẩm chính hiệu mà là sản phẩm ở các vùng khác trộn lẫn vào. Thiết nghĩ, địa phương và các ngành liên quan cần chú trọng công tác quản lý chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm bưởi Phúc Trạch, nhằm mục đích chống xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đối với bưởi Phúc Trạch và đây cũng là hoạt động hưởng ứng cuộc vận động “Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam”.Ông Ngô Xuân Ninh -Phó chủ tịch UBND huyện Hương Khê khẳng định “Thời gian qua, đựơc sự quan tâm của Sở KHCN-Bộ Khoa học-công nghệ và các ban nghành liên quan Hương khê đã triển khai thực hiện chỉ dẫn địa lý cho bưởi Phúc Trạch, đây là loại cây đặc sản không nơi nào có được.Thời gian tới chúng tôi tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng tổ chức tập huấn, tuyên truyền quảng bá sản phẩm bưởi phúc trạch trên thị trường trong và ngoài nước, để họ biết đến Hương khê thông qua loại cây đặc sản này. Đồng thời tiếp tục đề nghị công nhận chỉ dẫn địa lý cho loại cây này trong thời gian sớm nhất”
Việc quảng bá chỉ dẫn địa lý bưởi Phúc Trạch trên các phương tiện thông tin đại chúng, các hội chợ và trên một số ấn phẩm sẽ góp phần đưa Bưởi Phúc Trạch đến với người tiêu dùng trong và ngoài nước. Hiện nay, tại các siêu thị, chúng ta dễ dàng nhận thấy nhiều sản phẩm của địa phương được bày bán, trong đó có bưởi Phúc Trạch. Để góp phần tìm đầu ra cho các sản phẩm này, các ban ngành liên quan đã và đang tiến hành xây dựng giải pháp nhằm góp phần xây dựng thương hiệu, đảm bảo tính bền vững cho các sản phẩm của địa phương. Từ đó, nâng cao giá trị và uy tín của sản phẩm, góp phần không nhỏ trong công cuộc xây dựng và phát triển kinh tế xã hội củaTỉnh Hà Tỉnh nói chung, Hương khê nói riêng theo hướng Dịch vụ – công – nông nghiệp.
Minh Xuân-Trí Quân
