Thiết bị trong Dự án đã bị hoen gỉ, xuống cấp.

Dự án khủng chết yểu

Dự án Nhà máy gang thép Vạn Lợi do Cty CP gang thép Hà Tĩnh làm chủ đầu tư (trong đó 2 cổ đông lớn nhất là Công ty TNHH Vạn Lợi (Ba Đình- Hà Nội) với tỷ lệ góp vốn 64% và Công ty đầu tư và khoáng sản Hợp Thành (Đống Đa- Hà Nội) 34%).

3 ngân hàng lớn vốn nhà nước có chi nhánh tại Hà Tĩnh hùn vốn đầu tư gồm: Ngân hàng Phát triển Việt Nam – VDB, Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam - BIDV, Ngân hàng Ngoại thương Việt Nam – VCB.

Tọa lạc trên vùng đất rộng 25,8 ha tại Khu Kinh tế Vũng Áng (Kỳ Anh, Hà Tĩnh), theo kế hoạch Dự án khởi công vào tháng 8/2008 với công suất 250.000 tấn/năm (giai đoạn 1), sau đó nâng cấp lên 500.000 tấn/năm. Tháng 2/2010 lắp đặt dây chuyền thiêu kết – luyện gang giai đoạn 1; tháng 7/2008 đến tháng 8/2010 lắp đặt toàn bộ thiết bị, tháng 3/2010 sản xuất thử ra phôi gang và tháng 8 ra phôi thép thương phẩm.

Những tưởng Dự án sẽ góp phần phát triển kinh tế - xã hội Hà Tĩnh nói riêng, cả nước nói chung, tạo công ăn việc làm cho khoảng 1.200 lao động địa phương nhưng từ năm 2010 Công ty đã dừng việc thi công dự án và bỏ hoang từ đó đến nay.

Theo quan sát của PV, Nhà máy thép Vạn Lợi cách Quốc lộ 1A khoảng 500m. Khuôn viên nhà máy được xây tường bao kiên cố. Bên trong các hạng mục công trình, máy móc, thiết bị đã hoen gỉ, chỉ còn trơ lại những bộ khung, cỏ dại mọc um tùm. Khi Dự án chưa thu hồi vẫn có một vài bảo vệ được thuê để túc trực canh đống sắt vụn nhưng những năm gần đây đóng cửa im lìm, mọi tài sản trong dự án xuống cấp trầm trọng.

Theo tìm hiểu, Dự án này được triển khai theo hình thức các ngân hàng hùn vốn cho dự án với mức cho vay 85% (trên tổng mức đầu tư dự án) và chủ đầu tư chỉ là 15%. Chủ đầu tư lấy dự án ra thế chấp, nghĩa là tài sản hình thành sau khi dự án được triển khai. Điều này đồng nghĩa với việc các ngân hàng thu hồi vốn bằng cách cân đống sắt vụn để bán đấu giá, vì những tài sản này không còn là thiết bị sau khi phơi sương gần 10 năm.

Tổng số vốn vay từ các ngân hàng theo cam kết là hơn 1.000 tỷ đồng, trong đó đã giải ngân hơn 750 tỷ đồng. Cụ thể, VDB hơn 600 tỷ đồng, VCB 70 tỷ đồng, BIDV 49 tỷ đồng…

Ngân sách thất thoát hàng nghìn tỷ

Để cứu vãn Dự án gần 2 nghìn tỷ này, cơ quan chức năng tỉnh Hà Tĩnh đã có nhiều văn bản, cuộc họp đàm phán, tháo gỡ vướng mắc, các ngân hàng nỗ lực tìm nhà đầu tư mới nhưng…bất thành.

Theo Phó Ban Quản lý KKT Hà Tĩnh Đặng Văn Thành, cuối năm 2015, Ban Quản lý KKT Hà Tĩnh đã chính thức ra quyết định chấm dứt, thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư đối với Dự án Nhà máy liên hợp gang thép Vạn Lợi.

Cơ quan An ninh điều tra Công an Hà Tĩnh cũng đã vào cuộc. Đại tá Nguyễn Tiến Nam - Phó Giám đốc Công an Hà Tĩnh cho biết: “Chúng tôi đã chuyển vụ việc liên quan đến Dự án thép Vạn Lợi sang cho Tòa án tỉnh thụ lý và đã xét xử dân sự”.

Được biết, hiện lực lượng thi hành án phối hợp với các ngân hàng, doanh nghiệp đang kê biên, định giá tài sản dự án thép Vạn Lợi để tiến hành đấu giá tài sản theo quy định của pháp luật. Ông Phan Viết Phong - Giám đốc VCB chi nhánh Hà Tĩnh cho biết: VCB và BIDV chỉ là đơn vị đồng tài trợ, toàn bộ hồ sơ thẩm định đều ở bên VDB. Bây giờ thi hành án đang kiểm kê tài sản của nhà máy rồi đưa ra bán đấu giá công khai theo pháp luật.

Như vậy, sau khi có bản án dân sự, các ngân hàng thu hồi nợ bằng cách chia nhau đống sắt vụn. Chủ đầu tư Dự án là Công ty CP gang thép Hà Tĩnh đang nợ các ngân hàng với tổng số tiền đến ngàn tỷ đồng. Vấn đề đặt ra khi các ngân hàng đã mạo hiểm ký hợp đồng tín dụng, chấp nhận thế chấp tài sản sau đầu tư. Vậy hàng nghìn tỷ đồng ngân sách bị thất thoát như thế, trách nhiệm thuộc về ai?

Tác giả: Hạnh Nguyên

Nguồn tin: Báo Đại đoàn kết