Chúng tôi tìm đến nhà lương y Nguyễn Cao Niên vào một buổi trưa nắng gắt, trên đường đi dù không gặp nhiều người để hỏi thăm nhưng chúng tôi cũng dễ dàng tìm được nhà lương y vì hỏi ai cũng biết. Người dân thôn Đại Lư cho hay ngày nào cũng có người trong tỉnh hoặc ngoài tỉnh như Nghệ An, Quảng Bình, Quảng Trị… tới đây hỏi đường tìm nhà lương y Niên để chữa bệnh.

Ấn tượng đầu tiên khi gặp mặt vị “thần y” nổi tiếng, đó là một người đàn ông tóc bạc, dáng người cao, nước da hơi đen và nhất là nụ cười chất phác. Khi mới tới, ông cứ ngỡ chúng tôi là bệnh nhân tìm gặp để lấy thuốc, sau khi nghe chúng tôi có nhã ý muốn tìm hiểu về bài thuốc gia truyền nổi tiếng, ông Niên nở nụ cười hiền và bắt đầu tâm sự.

Lương y Nguyễn Cao Niên sinh ra và lớn lên trong một gia đình có truyền thống làm nghề bốc thuốc bắc tại vùng quê nghèo Đại Lư. Năm 17 tuổi ông được gia đình cho theo học đông y ở Hà Tĩnh nhưng một năm sau, theo tiếng gọi của Tổ quốc, chàng thanh niên Nguyễn Cao Niên 18 tuổi quyết định lên đường nhập ngũ. Vào quân đội, ông tiếp tục học Đông y tại Viện 177 thuộc Tổng cục Hậu cần. Đến năm 1973, ông tiếp tục học Tây y tại Sơn Tây (Hà Nội).

Học xong, ông về công tác tại Tổng cục Hậu cần. Tận dụng kiến thức đã được học, ông Niên kết hợp chữa bệnh bằng cả 2 phương phasp Đông y và Tây y vì nhận ra sự bổ trợ lẫn nhau của chúng, mang lại hiệu quả cao hơn cho bệnh nhân.

“Việc kết hợp giữa đông y và tây y là để điều trị kịp thời bệnh tình trước mắt cũng như mang lại hiệu quả lâu dài cho tình trạng sức khỏe của bệnh nhân, đồng thời tránh tình trạng chữa lành bệnh này nhưng phát bệnh kia”, lương y Niên cho biết.

Trong suốt hơn 45 hành nghề y của mình, ông Niên nổi tiếng vì có bài thuốc gia truyền chữa bỏng đã chữa được cho rất nhiều người, ông cũng đi sâu nghiên cứu về bệnh thận suốt 8 năm. Tiếng lành đồn xa, danh tiếng của lương y Nguyễn Cao Niên được nhiều người biết và tìm đến.

Khi hỏi về những vị thuốc đặc trị, lương y Niên cho biết: “Vị thuốc trong bài thuốc của tôi hết sức đơn giản dễ kiếm, chủ yếu là từ cỏ cây và dứa rừng… nhưng điều quan trọng là mình phải biết cách pha chế nó”.

Theo lương y Niên, với bài thuốc bỏng, một loại lá cây rừng, được ông kiếm về phơi khô và tán ra một thứ thuốc bột có màu đen để bôi vào các vết bỏng. Bài thuốc quý này có thể chữa lành cho bất kỳ loại bỏng nào như, bỏng xăng, bỏng nước sôi, bỏng axit… mà không để lại sẹo.

Ông Trọng Đình Bát, thôn trưởng thôn Đại Lự, xã Hồng Lộc cũng là một bệnh nhân từng được ông Niên chữa bỏng cho biết, ở vùng này, ông Niên là một lương y nổi tiếng về chữa bỏng và thận.

“Phải nói rằng, cả trăm người bị bỏng đến ông chữa thì đều lành và mất sẹo hết. Chính tôi đã từng bị bỏng ống xả xe khá nặng nhưng sau khi được ông Niên chữa trị thì đã khỏi hẳn”, ông Bát nói.

Không chỉ chữa bỏng, lá cây và dứa rừng cũng được ông Niên phơi khô, dùng trong các bài thuốc trị bệnh thận, nhiều người trị xong bệnh vẫn đặt thêm thuốc uống để bổ thận.

Lương y Niên nhớ lại, đã có rất nhiều trường hợp người bệnh bị bệnh viện ‘trả về’ tìm đến ông và được ông chữa khỏi như y trường hợp chị Nguyễn Thị Lan (quê ở Thái Bình). Thời điểm đó, chị Lan suy thận cấp 3, bị bệnh viện ‘trả về’ nhưng chỉ với 50 thang thuốc của ông thì đã khỏi bệnh hoàn toàn.

Còn ở Thạch Hà (Hà Tĩnh) có chị Nguyễn Thị Đông cũng bị suy thận cấp 3, sau một thời gian uống thuốc của ông Niên đã lành bệnh nhưng hàng tháng chị vẫn tới lấy thuốc về để uống bồi bổ thêm.

Theo lương y Niên,hầu hết các bệnh nhân tìm đến ông chữa bệnh thận đều được ông bốc thuốc dựa trên xét nghiệm của bệnh viện. Do vậy bệnh nhân ở xa chỉ cần gửi kết quả xét nghiệm qua đường bưu điện và ông Niên sẽ xem bệnh, bốc thuốc sau đó gửi lại cho bệnh nhân qua đường bưu điện. Sau một thời gian chữa trị, các bệnh nhân khỏi bệnh vẫn thường xuyên qua lại và giữ mối quan hệ tốt với gia đình.

Được biết, không chỉ chữa bệnh cứu người mà lương y Niên còn nổi tiếng bởi tấm lòng y đức. Những người tìm tới ông khám chữa bệnh, có hoàn cảnh khó khăn, ông Niên không những không lấy tiền thuốc mà còn giúp chỗ ăn ở miễn phí cho người bệnh ở xa.

“Người thầy thuốc cần đặt cái tâm lên hàng đầu, phải cố gắng cứu chữa cho các bệnh nhân, khi họ cần đến mình. Với tôi phải thực hiện được 4 cái “y đức, y đạo, y lí và y thuật” thì mới trở thành một người thầy thuốc”, ông Niên bộc bạch.

Ngoài tấm lòng y đức, giá cả những thang thuốc của ông Niên cũng phải chăng và phù hợp với túi tiền của người dân nghèo. Bởi ông biết, trong cuộc sống này, còn có rất nhiều người khó khăn, thiếu thốn. Đối với bệnh thận nặng, chi phí cao nhất cho cả đợt điều trị để lành bệnh cũng chỉ mất từ 3- 5 triệu đồng.  Người dân thôn Đại Lư vẫn nói vui vì thuốc giá cả vừa phải mà họ gọi ông Niên với cái biệt danh rất dân dã là “thần y nhà quê”.

Ông Niên chia sẻ, từ lúc về trở về quê nhà hành nghề y, ông quyết định làm từ thiện cho các đối tượng là cha, mẹ, vợ, con của 240 người đồng đội của ông khi họ bị bỏng hay bệnh thận. Đó như là tình cảm mà ông muốn dành cho những người đồng đội và người thân của họ cũng như giúp đỡ họ vượt qua những khó khăn trong cuộc sống.

Được biết, với những tài năng và y đức của mình năm 2014, lương y Nguyễn Cao Niên đã được Tổng hội y học Việt Nam tặng giấy chứng nhận và kỷ niệm chương lương y tiêu biểu toàn quốc. Năm 2015, lương y Niên đạt giải thưởng Sản phẩm xanh vì sức khỏe người Việt.

Trao đổi với chúng tôi, ông Mai Đình Phong, Chủ tịch UBND xã Hồng Lộc cho biết: “Lương y Nguyễn Cao Niên là một trong những người thầy có y đức của xã, luôn giúp đỡ những người dân trong xã, nhất là những người có hoàn cảnh khó khăn…. Ông nổi tiếng là “thần y” với bài thuốc chữa bỏng và thận rất hiệu nghiệm”.

Phan Hiếu