Đào Hữu Ích sinh năm 1839, mất năm 1899. Ông là người đỗ đầu khoa thi Hương năm Đinh Mão (1867), được gọi là “Nhất cử đăng khoa”. Sau khi đỗ cử nhân, ông được bổ dụng làm Giáo thụ rồi Tri huyện Yên Dương (Hải Dương), tiếp đến là chức Án sát Thanh Hóa, Tuần phủ Quảng Trị, Bố chánh Nghệ An. Và đặc biệt, ông còn được cử làm Chánh chủ khảo Trường Thừa (Huế), một chức vụ mà chỉ có những người đỗ Tiến sỹ mới được phép tham dự.

Trong thời gian làm Bố chánh ở Nghệ An, Đào Hữu Ích đã có rất nhiều hoạt động giúp nghĩa quân Phan Đình Phùng như bí mật quyên góp tiền bạc để mua sắm vật liệu làm vũ khí, thuốc nổ, vận động bọn thực dân đốt bản danh sách những người tham gia phong trào Cần Vương.v.v.

Với uy tín và công lao đối với dân với nước nên sau khi mất, Triều đình Nhà Nguyễn đã truy tặng cho ông Hàm Thượng thư, vì thế nhà thờ Đào Hữu Ích còn được gọi là Nhà thờ Cụ Thượng Đào.

Trước đó, di tích Nhà thờ Đào Hữu Ích cũng đã được xếp hạng di tích cấp tỉnh Hà Tĩnh tại Quyết định 1774/QĐ-UBND ngày 29/6/2007.

Tùng Lĩnh/ Sở VH,TT&DL