Lao Động số 251 Ngày 05/11/2009 Cập nhật: 8:29 AM, 05/11/2009

Vườn quốc gia (VQG) Vũ Quang (Hà Tĩnh) gồm 2 phân khu: Phân khu bảo vệ nghiêm ngặt (39 nghìn hécta), phân khu phục hồi sinh thái (16 nghìn hécta). Là rừng nguyên sinh lớn phía bắc nước ta với 70% diện tích tự nhiên của VQG là rừng nguyên sinh, có nhiều loài cây quý hiếm (trầm hương, pơmu, cẩm lai, song bột), có các loài con được liệt vào sách Đỏ (sao la, chà vá chân nâu, voọc gáy trắng, vượn má vàng). Đồng hành cùng giá trị về tài nguyên sinh học, VQG Vũ Quang là khu di tích lịch sử, là nơi chí sĩ Phan Đình Phùng và tướng Cao đóng đại bản doanh của cuộc khởi nghĩa kháng Pháp.

Do vậy, nếu không sắm vai “nhà nghiên cứu lịch sử” đi khám phá thành luỹ của chí sĩ Phan Đình Phùng, chắc chắn PV Lao Động khó qua khỏi con mắt tinh tường của các lực lượng bảo vệ VQG, không được chứng kiến những trảng rừng đặc dụng đầu nguồn bị “làm thịt”, nhiều khối gỗ quý hiếm được ngang nhiên chuyển ra khỏi rừng cấm như qua chỗ không người.VQG Vũ Quang hiện có 81 lao động thường xuyên làm việc, trong đó có 67 biên chế chính thức và 14 nhân viên hợp đồng. Ngoài lực lượng hành chính, vườn có 10 đội, trạm trực tiếp làm nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng, trải đều trên 3 huyện Vũ Quang, Hương Khê, Hương Sơn, trọng tâm là huyện Vũ Quang. Cùng với lực lượng này còn có Hạt Kiểm lâm Vũ Quang, Đồn Biên phòng 567, chính quyền và các lực lượng chức năng của huyện đều có trách nhiệm bảo vệ rừng, tạo nên một lực lượng bảo vệ khá hùng hậu, thế nhưng… Lần theo chi chít vết chân trâu đã thành rãnh, thành đường mòn của lâm tặc dùng kéo gỗ, chúng tôi ngược về phía đường biên Việt – Lào, đây là đường tuần tra của lực lượng bộ đội biên phòng, thấy gần chục chiếc xe máy được nguỵ trang kín đáo giấu dưới những tán lá rừng nguyên sinh. Chứng kiến vô số gỗ quý đã bị xẻ nằm ngổn ngang, trong đó có nhiều cổ thụ hai người ôm không xuể bị lâm tặc triệt hạ chưa kịp tẩu tán. Đ – một “lâm tặc bản địa” vừa giải nghệ là người dẫn đường cho chúng tôi, bảo: Chưa nhằm nhò chi so với trong kia đâu!Và với kinh nghiệm nhiều năm trong nghề Đ cho biết, ngày hôm nay lâm tặc ở đây tạm dừng khai thác để vận chuyển gỗ ra tập kết tại bìa rừng. Trước đây “lâm tặc thủ công” phá rừng kiểu cò con, sáng vác rìu vào rừng chặt hạ được ít gỗ, chiều đã lo mang ra, kiểu này không năng suất, dễ bị phát hiện do ngày nào cũng phải đối mặt với các lực lượng kiểm tra vòng ngoài.

Đầu nguồn vườn Quốc gia Vũ Quang cây bị “cấm đứng”.Chiến thuật mới được “lâm tặc đại công nghiệp” là sử dụng thiết bị hiện đại tập trung khai thác một lượng lớn, sau đó tổ chức vận chuyển gỗ ra bìa rừng và tìm mối cho về xuôi. Số gỗ khai thác thường để phân tán dọc ven suối, không tập kết thành bãi như trước để tránh sự rủi ro.Chúng tôi tiếp tục ngược sâu vào vùng rừng lõi, càng vào sâu nạn chặt phá rừng càng trầm trọng, có những khu rừng nguyên sinh nhiều hécta bị phá nham nhở. Đ tiếp: “Tất cả đã được “nối mạng” hết rồi. Nếu mấy ông kiểm lâm cùng với mấy ông chính quyền cơ sở làm nghiêm, cái tăm cũng không lọt chứ đừng nói đến chuyện gỗ to như rứa”.Phát hiện hai chú trâu mộng đang kéo 5 phiến gỗ tiến lại gần, mỗi phiến dày khoảng 25cm, rộng khoảng 60cm đã được cưa máy xẻ vuông thành sắc cạnh. Thấy có người lạ, người quản trâu liền cho trâu dừng lại và nhanh tay tháo bỏ các phụ kiện “giải phóng” cho… hai tên đồng phạm vô tri cùng với gã biến mất giữa rừng. Nhận thấy không an toàn chúng tôi bấm mấy tấm ảnh rồi nhanh chân chuồn.Từ VQG Vũ Quang có 2 tuyến để gỗ lậu về xuôi là tỉnh lộ 5 và sông Ngàn Trươi, hai tuyến này có đến 3 trạm kiểm soát, 1 đội kiểm tra cơ động của VQG, kiểm lâm, 1 đội tăng cường công an huyện, Đồn Biên phòng 567 cùng chính quyền 2 xã Hương Quang, Hương Điền… có trách nhiệm phối hợp bảo vệ rừng.Lãnh đạo VQG Vũ Quang cho rằng: Trách nhiệm bảo vệ rừng thuộc về chủ rừng, tức BQL VQG Vũ Quang, tuy nhiên, việc phối hợp các thành phần có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ rừng là: VQG, hạt kiểm lâm, biên phòng, công an, chính quyền địa phương còn nhiều bất cập. Các lực lượng này mới chỉ dừng lại ở việc thống nhất ý kiến trong giao ban, thực tế vẫn còn xảy ra tình trạng mạnh ai nấy làm. Mặc dù được thành lập từ năm 2002, nhưng đến nay VQG Vũ Quang đang hoạt động với tư cách pháp nhân chưa đầy đủ. Từ đầu năm đến nay, lực lượng kiểm soát của VQG Vũ Quang chỉ bắt giữ gần 45m3 gỗ lậu, phá huỷ hơn 72m3 tại rừng; lực lượng kiểm lâm bắt giữ 15m3, còn các lực lượng khác vẫn “án binh bất động”.Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Vũ Quang, ông Trần Đức Táo thừa nhận việc chặt phá VQG Vũ Quang là có nhưng “không có sự rộ lên như các nơi khác!”. Về trách nhiệm của mình, ông Táo lại cho rằng “kiểm lâm thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước trên địa bàn, chủ yếu là “nắm tình hình, còn việc quản lý, bảo vệ thuộc về BQL VQG Vũ Quang”.

LĐ