>>Hồ chứa Ngàn Trươi tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường

Công trình đầu mối hồ chứa nước Ngàn Trươi có dung tích hồ chứa 775 triệu m3 nước, để xây dựng hồ chứa nước này phải xử lý thực bì hơn 3.500 hecta rừng. Nhưng đến nay Bộ Nông nghiệp mới giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng Thuỷ lợi 4 (thuộc Bộ NN&PTNT làm chủ đầu tư) xử lý thực bì khoảng 1.659 hecta (đến thời điểm này ban 4 chưa xử lý xong nhưng vẫn chặn dòng). Hiện còn gần 2.000 hecta rừng chưa được bộ phê duyêt xử lý.

Hồ chứa nước Ngàn Trươi – Vũ Quang

Chủ trương của Bộ NN đi ngược lại với Quyết định của Bộ TN&MT

Tại quyết định của Bộ TN&MT việc thu dọn vệ sinh lòng hồ đầu mối chứa nước Ngàn Trươi (thuộc Đại dự án thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang) phải đảm bảo sau khi tích nước đáp ứng tiêu chuẩn cấp nước phục vụ mục đính sinh hoạt.

Theo quyết định 1335/QD-BTNMT của Bộ Tài nguyên và Môi trường do Vụ trưởng vụ Thẩm định và Đánh giá tác động Môi trường Nguyễn Khắc Kinh đã ký vào ngày 2/7/2008 về việc Duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường của Dự án “Hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang”. Tại mục 2, mục 3, Điều 2 của Quyết định này nêu rõ: Chủ dự án có trách nhiệm tổ chức thu dọn khu vực lòng hồ đảm bảo nguồn nước sau khi tích nước có chất lượng đáp ứng tiêu chuẩn cấp nước phục vụ mục đích sinh hoạt; Thực hiện việc tích nước vào hồ theo nguyên tắc đảm bảo các loại khoáng sản, tài nguyên rừng trong khu vực lòng hồ đã được khai thác, tận thu một cách tối đa và các di tích lịch sử văn hóa trong lòng hồ đã được di dời khỏi lòng hồ.

Quyết định số 1335 Bộ TN&MT nêu rõ tại mục 2, mục 3, Điều 2 yêu cầu dọn sạch, để đảm bảo nước sinh hoạt

Trái với quyết trịnh trên, thì Bộ NN&PTNT mới giao cho Ban Quản lý dự án đầu tư và xây dựng Thuỷ lợi 4 xử lý khoảng 1.659 hecta/ 3.500 hecta. Hiện ban mới xử lý khoảng 1.500 hecta, phần còn lại khoảng 150 hecta chưa xử xong nằm ở độ cao trên 10m. Như vậy gần 2.000 hecta sẻ xử lý như thế nào?.

Trao đổi về vấn đề này, ông Trần Văn Minh – Phó BQL Dự án đầu tư và XD Thuỷ lợi 4 (Bộ NN&PTNT) thừa nhận, việc tổ chức thu dọn, xử lý vùng lòng hồ chưa triệt để, còn để sót cây cối, thực bì.

Nhưng nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm nguồn nước là có hai nguyên nhân. Nguyên nhân thứ nhất, trước đó UBND tỉnh Hà Tĩnh đã giao cho 4 công ty đấu thầu tận thu lâm sản trong vùng bị ảnh hưởng. Theo dự tính thì có gần 75.000m3 gỗ, tuy nhiên các nhà thầu chỉ đốn hạ được khoảng 23.000m3 và vận chuyển ra khỏi khu vực lòng hồ là 11.000m3. Cho nên khi chặn dòng nước trong hồ chứa dâng lên các cây gỗ, thực bì được các đơn vị thầu tận thu đốn hạ trước đó đã trôi ra và nổi trong lòng hồ.

Nguyên nhân thứ 2, rác ngập khắp lòng hồ là do trong quá trình dọn dẹp, nạo vét 1.659ha do Tổng Công ty xây dựng Trường Sơn thực hiện gặp khó khăn về điều kiện thời tiết nên một số diện tích đã chặt dọn không được đốt, thực bì chưa được dọn. Khi tích nước gỗ tạp và thực bì đã nổi lên lòng hồ.

Nguồn nước tại lòng hồ có nhiều điểm đang chuyễn màu, và bốc mùi

Ngoài ra, trước đó do quá trình khảo sát, đơn vị chủ đầu tư đã không tính đến phần cây cối trong vườn, nhà của các hộ dân trong lòng hồ trước khi di dời dẫn đến một số thủ tục phát sinh sau này không được giải quyết và diện tích đó không được chặt dọn.

Mặc dù quyết định đã ban hành, nhưng đến thời điểm này tại khu vực lòng hồ vẫn đang ngỗn ngang thân gỗ, tre nứa, thảm hực bì trôi nỗi thành mảng lớn. Nguồn nước tại đây đang dần dần bị ô nhiễm, người dân các xã vùng thượng, huyện Vũ Quang đang lo lắng về nguồn nước tại đây bị ô nhiễm.

Trước những phản ánh của người dân phóng viên Phununews.vn có mặt tại khu vực lòng hồ, nhận thấy phản ánh của người dân là có cơ sở. Tại khu vực lòng hồ có rất nhiều thân cây gỗ, lá cây, mảng thực bì nổi trôi dập dềnh.

Cơ quan chức năng nói gì về việc ô nhiễm tại hồ chưa Ngàn trươi?

Chủ đề nước ô nhiễm, gỗ, thực bì trôi nỗi dập dềnh đang được người dân các xã vùng thượng huyện Vũ Quag quan tâm. Thực trạng này đang diễn ra tại hồ chứa nước Ngàn Trươi.

Liên quan đến sự việc pv có cuộc làm việc với Phòng TN&MT huyện Vũ Quang, tại đây ông Nguyễn Trọng Nghĩa – Phó phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Vũ Quang cho biết: “Chúng tôi đã phối hợp với Phòng Cảnh sát Môi trường Công an Hà Tĩnh, lực lượng Công an huyện Vũ Quang đến kiểm tra thực tế tại hồ chứa nước Ngàn Trươi.

Nhìn về mặt cảm quan thì hiện nay nước trong lòng hồ Ngàn Trươi không được sạch như nước tự nhiên. Còn để xác định nước có bị ô nhiễm hay không thì cần phải có Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Tĩnh về quan trắc mới kết luận được chính xác”.

Không chỉ dưới nước, mà trên bờ vẫn đang còn nhiều thân gỗ, thảm thực bì chưa được thu dọn

Nối về việc ô nhiễm nguồn nước trước hết liên quan đến công tác tận thu lâm sản, thu dọn lòng hồ trong lâm phận của Vườn Quốc gia Vũ Quang quản lý, ông Mai Thiết Sơn – Phó Giám đốc Vườn Quốc gia Vũ Quang thông tin: Hiện nay các bên liên quan mới chỉ thu dọn được khoảng 2/3 số diện tích rừng đã phê duyệt. Tuy nhiên, sau đó có vị trí thì cây rừng đã được thu gom và đốt, nhưng cũng có những vị trí vì mưa gió nên không đốt được. Do đó nước dâng lên đã kéo theo cây gỗ (sau khi chặt hạ) cùng với rêu rác, thảm thực bì nổi nhiều trong lòng hồ nên việc xử lý sạch sẽ rất khó khăn, phức tạp.

Liên quan đến việc hồ chứa Ngàn Trươi đang bị ô nhiễm, Dưới góc độ chuyện môn, ông Đặng Bá Lục – Chi cục trưởng Bảo vệ môi trường (Sở TNMT Hà Tĩnh) khẳng định, các loại gỗ, tre nứa, thảm thực vật trong quá trình ngâm nước sẽ làm phân hủy gây ô nhiễm nguồn nước. Đây là hệ thống cấp nước đa mục tiêu nên phải đảm bảo các tiêu chuẩn về nước sạch theo quy định. Chủ đầu tư cần thực hiện nghiêm các yêu cầu bắt buộc về đánh giá tác động môi trường (DTM) đã phê duyệt.

Tác giả: Nguyễn Đạt

Nguồn tin: Chuyên trang Phụ nữ và Đời sống