Trong bài phát biểu của mình, ông thông báo về việc Trung Quốc từ ngày 1-5 đã “ngang nhiên” đưa giàn khoan vào thềm lục địa và “rất hung hăng” bắn vòi rồng có cường độ mạnh và “đâm húc thẳng vào các tàu công vụ, tàu dân sự của Việt Nam, gây hư hại nhiều tàu và làm nhiều người bị thương.”

Thủ tướng khẳng định “hành động cực kỳ nguy hiểm này đã và đang đe dọa trực tiếp đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông.”

Ông cho biết VN đã dùng mọi kênh đối thoại để  liên lạc với các cấp của Trung Quốc để “phản đối và yêu cầu” Trung Quốc rút giàn khoan và tàu vũ trang, tàu quân sự ra khỏi vùng biển của VN nhưng đến nay “Trung Quốc không những không đáp ứng mà còn tiếp tục gia tăng các hành động vi phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn.”

“Đây là lần đầu tiên Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan vào hạ đặt tại địa điểm nằm sâu trong thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế của một nước trong ASEAN, là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng luật pháp quốc tế, công ước liên hiệp quốc về luật biển 1982 và cũng là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng tuyên bố về ứng xử của các bên trên biển Đông (DOC) mà Trung Quốc là một bên tham gia ký kết. Hành động cực kỳ nguy hiểm này đã và đang đe doạ trực tiếp đến hoà bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở biển Đông,” thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nhấn mạnh.

Thủ tướng khẳng định “hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không – mối quan tâm chung của ASEAN, của khu vực và thế giới đang bị đe dọa nghiêm trọng.”

Ông khẳng định VN coi trọng quan hệ với Trung Quốc song “kiên quyết phản đối các hành động vi phạm và bằng mọi biện pháp cần thiết, phù hợp với luật pháp quốc tế để bảo vệ chủ quyền và lợi ích chính đáng của mình.”

Thủ tướng đã ra lời  khẩn thiết kêu gọi các nước ASEAN, các nước trên thế giới, các cá nhân và tổ chức quốc tế tiếp tục lên tiếng phản đối hành động nêu trên và ủng hộ yêu cầu hợp pháp, chính đáng của VN

Trước diễn biến nghiêm trọng của tình hình, Thủ tướng đề nghị đưa các nội dung này vào trong tuyên bố chủ tịch của hội nghị cao cấp ASEAN lần này.

THANH TUẤN – LÊ KIÊN (Từ Myanmar)