Ông Phan Xuân Huấn, trú tại xã Hương Long, huyện Hương Khê (Hà Tĩnh), có đơn phản ánh, khiếu nại về việc năm 1989, khi đang công tác tại Lâm trường trồng rừng Hương Khê (tiền thân của Công ty TNHH MTV cao su Hương Khê ngày nay), ông đã làm đơn xin Ban Giám đốc Lâm trường cấp cho một mảnh đất để dựng nhà sinh sống. Ngày 1/10/1989, Ban Giám đốc Lâm trường đã thống nhất quy hoạch cho ông Huấn đất làm vườn, dựng nhà ở tại vị trí cạnh phân xưởng sát đường 15B (đường Hồ Chí Minh ngày nay - PV). Do diện tích vườn chỉ còn 1.200m2 chưa trừ đường vào nên giao cả vùng hố bom cạnh phân xưởng.

Ngôi nhà anh Phạm Lê Huân xây dựng trên đất của ông Phan Xuân Huấn.

Theo trình bày của ông Huấn, việc Lâm trường Hương Khê cấp đất ở cho gia đình ông tại thời điểm đó là phù hợp với chủ trương, quy hoạch đã được UBND tỉnh Hà Tĩnh chấp thuận. Cụ thể, ngày 4/10/1993, UBND tỉnh Hà Tĩnh ban hành Quyết định số 122, phê duyệt quy hoạch đất dân cư cho Lâm trường Hương Khê, với diện tích 28,5ha để cấp cho cán bộ nhân viên làm nghề rừng, chỗ ở và quy hoạch vườn, diện tích từ 500 - 1.000m2 mỗi hộ. Tiếp đó, ngày 25/9/1993, UBND huyện Hương Khê có Quyết định 144, thống nhất quy hoạch dân cư sử dụng đất vườn cho Lâm trường Hương Khê, giao trách nhiệm cho lâm trường trong việc quy hoạch cho các hộ, điều chỉnh giải quyết tồn tại phù hợp với quy hoạch và làm các thủ tục quản lý.

Ngày 15/10/1995, thực hiện chủ trương của Ban Giám đốc về việc sửa chữa lại kho đựng mật của phân xưởng để làm nhà giữ trẻ, lâm trường đã mượn phần đất đã giao cho ông Huấn để cải tạo thành trường mầm non. Hai bên kí văn bản thỏa thuận đến khi có địa điểm mới sẽ di chuyển và trả lại đất cho gia đình. Trong thời gian này, đối với phần đất nhà trẻ không sử dụng đến nơi, ông Huấn đã cho con trai là Phan Xuân Hải và ngày 14/9/1998, UBND huyện Hương Khê đã cấp bìa đỏ cho anh này, với diện tích 800m2. Phần đất còn lại còn khoảng 400m2, ngày 26/2/2010 sau khi trường mầm non di chuyển về địa điểm mới, Công ty Cao su Hương Khê đã có văn bản trả lại cho ông Phan Xuân Huấn.

Tuy nhiên, mọi rắc rối cũng bắt đầu từ đây, khi ông Huấn mang hồ sơ đến chính quyền xin cấp bìa đỏ cho phần đất vừa được Công ty Cao su trả lại thì bất ngờ anh Phạm Lê Huân, trú tại thị trấn Hương Khê cũng đến nhận đất, người này cho rằng UBND xã Hương Long đã bán đất, nhà kho này cho mình từ trước đó với giá 250 triệu đồng. Theo kết quả xác minh của UBND huyện Hương Khê, sự việc nhập nhằng bắt đầu từ ngày 21/6/2007, khi UBND tỉnh Hà Tĩnh ban hành quyết định cắt 315.120m2 đất thuộc Công ty Cao su Hương Khê bàn giao về cho xã Hương Long quản lý.

Ngày 12/1/2010, quá trình bàn giao, khi kiểm tra thực tế thửa đất nói trên, hai bên đã có văn bản "thống nhất phần đất cho địa phương quản lý, kiểm tra các hồ sơ và thực tế để giải quyết phù hợp theo quy định. Còn tài sản trên đất, công ty sẽ làm thủ tục chuyển cho địa phương". Thay vì "kiểm tra các hồ sơ và thực tế để giải quyết phù hợp theo quy định" như văn bản đã kí kết, cùng ngày xã Hương Long đã vội vã kí hợp đồng hóa giá tài sản trên đất cho anh Phạm Lê Huân, trực tiếp quản lý và sử dụng số diện tích đất thuộc trường mầm non cũ. Huyện Hương Khê cũng cho rằng, xã Hương Long thời đó chỉ bàn giao cho anh Huân bảo vệ đất và thanh lý tài sản trên đất là nhà trẻ 4 phòng học chứ không phải bán đất.

Mặc dù trong biên bản hóa giá tài sản trên đất giữa xã Hương Long với anh Phạm Lê Huân có ghi rõ giá trị chuyển nhượng là 100 triệu đồng nhưng phiếu thu lập ngày 22/1/2010 lại ghi là đã nhận của anh này số tiền 250 triệu đồng. Ông Phan Xuân Huấn cho biết, ban đầu xã Hương Long chỉ thừa nhận có hợp đồng với anh Huân để bảo vệ tài sản, nhưng khi ông Huấn trình hồ sơ đề nghị làm thủ tục cấp bìa đỏ thì chính quyền mới thú nhận là đã bán diện tích đất nói trên cho anh Huân. Từ đó đến nay, xã đã nhiều lần mời anh Phạm Lê Huân lên làm thủ tục thanh lý hợp đồng, giải tỏa tài sản trên đất để làm thủ tục cấp bìa đỏ cho ông Huấn nhưng không được. Thậm chí, ngày 24/1/2021, anh Phạm Lê Huân đã thuê người đến san ủi, dựng tháo dỡ ngôi nhà cũ và tiến hành xây dựng một ngôi nhà cấp 4 bằng bê tông cốt thép, sinh sống trên đất tranh chấp từ đó đến nay.

Ngày 16/9/2016, xã Hương Long tổ chức buổi làm việc, giải quyết việc cấp đất cho ông Huấn. Cho rằng, chính quyền đã cố gắng giải quyết và cấp cho ông Huấn đúng thửa đất mà ông đang sử dụng nhưng trong quá trình xử lý gặp nhiều khó khăn khi anh Phạm Lê Huân không hợp tác. Do vậy, UBND xã Hương Long đưa ra phương án, chính quyền sẽ để cho ông Huấn được chọn từ 1 đến 2 thửa đất nằm trong vùng quy hoạch đất ở của xã và được ông này đồng ý. Tuy nhiên, phương án đưa ra là vậy nhưng chính quyền không thực hiện các bước tiếp theo. Đến ngày 18/3/2019, UBND xã Hương Long bất ngờ ban hành Quyết định số 06, cho rằng đối với đề nghị của ông Phan Xuân Huấn về việc yêu cầu chính quyền cấp bìa đỏ cho thửa đất số 241, tờ bản đồ số 10 là chưa đủ điều kiện để xem xét.

Nguyên nhân, thửa đất nói trên UBND xã Hương Long đang làm các quy trình để thanh lý tài sản trên đất mà trước đây xã hợp đồng với anh Phạm Lê Huân trực tiếp quản lý và bảo vệ. Hiện thửa đất này đang phát sinh tranh chấp đất đai dẫn đến chưa thể giải quyết dứt điểm. Do chính quyền không xử lý, ông Huấn tiếp tục có đơn khiếu nại về việc xã Hương Long không tổ chức hòa giải tranh chấp đất nên ngày 14/1/2022, Chủ tịch UBND xã Hương Long Trương Quang Thụy đã kí văn bản cho rằng, nội dung khiếu nại này của ông Huấn là không đủ điều kiện để giải quyết, vì hồ sơ tài liệu ông này cung cấp không thể hiện có quyền, lợi ích hợp pháp liên quan đến thửa đất đề nghị hòa giải!?

Theo UBND huyện Hương Khê, một trong những nguyên nhân dẫn đến tranh chấp phát sinh và kéo dài là do việc bàn giao thực địa các phần đất được cắt chuyển giao giữa lâm trường và xã Hương Long là thực hiện chưa đúng quy trình, thủ tục theo quy định của pháp luật. Phần đất ông Phan Xuân Huấn khiếu nại, Công ty Cao su Hương Khê đã bàn giao về cho xã Hương Long nhưng thực tế từ năm 1995, công ty đã mượn của ông Huấn để làm nhà trẻ, đã trả lại cho gia đình vào năm 2010 nhưng không chuyển các hồ sơ liên quan đến thửa đất nói trên về cho xã Hương Long.

Trong khi đó, giữa UBND xã Hương Long với anh Phạm Lê Huân thực hiện việc thỏa thuận hợp đồng bảo vệ tài sản trên đất chứ chưa tiến hành các thủ tục giao đất. Cũng theo nhận định của huyện Hương Khê, căn cứ hồ sơ hiện có và thực trạng thửa đất, thì thửa đất này đã được Công ty Cao su Hương Khê giao cho ông Phan Xuân Huấn sử dụng nhưng chưa được cấp quyền sử dụng đất. Do đó, UBND huyện Hương Khê đã giao cho xã Hương Long, kiểm tra hồ sơ liên quan, nếu đủ điều kiện thì lập hồ sơ cấp bìa đỏ cho ông Huấn trong tháng 8/2011. Dù vậy, 12 năm trôi qua, gia đình ông Huấn vẫn mòi mỏi chờ đợi trong bất lực.

Tác giả: Thiên Thảo

Nguồn tin: cand.com.vn