Sách dày gần 2.000 trang với 3 phần: Phần I – Thơ người Xứ Nghệ thời kỳ trung và cận đại, phần II – Thơ người Xứ Nghệ hiện đại, phần III – Xứ Nghệ trong mắt ai.
Tập sách gần như đã giới thiệu với độc giả một cái nhìn tổng quan về thơ ca Xứ Nghệ và sự đóng góp to lớn của xứ này đối với sự phát triển nền văn học Việt Nam qua các thời kỳ không chỉ về mặt tác giả, tác phẩm mà còn là chất liệu và nguồn cảm hứng sáng tác. Tập sách còn là một minh chứng cho sự gắn bó của văn hóa Việt Nam và thi ca Việt Nam thông qua một vùng văn hóa hết sức tiêu biểu là Nghệ – Tĩnh
Phần I với gần 150 bài thơ Hán Nôm của gần 100 tác giả từ thế kỷ XIX trở về trước đã chứng minh sự kỳ công trong công tác sưu tầm, biên soạn của 2 tác giả bởi các tư liệu tham khảo không thống nhất và không đầy đủ. Tuy nhiên, những tên tuổi mà tác giả chọn đưa vào như: Nguyễn Huy Oánh, Nguyễn Thiếp, Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du, Đặng Dung, Nguyễn Công Trứ, Phan Bội Châu, Huỳnh Thúc Kháng, Nguyễn Khắc Niêm, Lê Hồng Phong, Hoàng Ngọc Phách… với những tác phẩm kiệt xuất đã giới thiệu đến độc giả sự giàu có của nhân tài Xứ Nghệ.
Phần II gồm hơn 800 bài thơ của hơn 400 tác giả hiện đại là phần phong phú, đa dạng và trữ tình nhất của thơ ca Xứ Nghệ. Ở phần này không chỉ có tác phẩm của các nhà thơ mà còn có rất nhiều tác phẩm của những người làm thơ không chuyên. Cùng với tác phẩm của các nhà thơ nổi tiếng như: Huy Cận, Xuân Diệu, Chính Hữu, Thúy Bắc… còn có rất nhiều tác phẩm của những nhà báo, nhà giáo, cán bộ công nhân viên các ngành. Đó chính là một góc đặc biệt trong văn hóa Xứ Nghệ bởi những tâm hồn trữ tình, lãng mạn ở vùng đất nhiều cảnh sắc hùng vĩ, thơ mộng này đã biết lắng nghe và gọi tên những xúc cảm của mình trước thiên nhiên, con người và thời đại làm nên những thi phẩm hay và đẹp như thế.
Phần III gồm khoảng 100 bài thơ của 80 tác giả khắp mọi miền đất nước viết về Xứ Nghệ. Tuy số lượng không nhiều và còn ẩn giấu nhiều điều chưa tìm tới được nhưng cũng đã phản ánh sự hấp dẫn, niềm thương mến mà đất và người Xứ Nghệ đã gieo vào lòng những du khách phương xa. Đây là phần khá đặc biệt của tập sách này bởi vô hình trung nó đã khắc họa một con đường thi ca đầy xúc cảm và lưu luyến, vấn vương cho những tâm hồn thiết tha với mảnh đất nắng lửa, mưa chan nhưng thấm đượm nghĩa tình này.
Hơn 1.000 bài thơ được sưu tầm và giới thiệu đã khẳng định sự phong phú, đa dạng và trữ tình của thơ ca Nghệ Tĩnh qua các thời kỳ, đồng thời cũng khắc họa sâu sắc các vỉa tầng văn hóa Xứ Nghệ. “Đường vô Xứ Nghệ quanh quanh” nhưng chính thi ca đã mở ra một đường về Xứ Nghệ rất đặc biệt cho tất cả những tâm hồn đồng điệu trên khắp mọi miền tổ quốc.
Tập thơ “Đường về Xứ Nghệ” cũng chính là một con đường vô hình để đông đảo độc giả bốn phương có thể tự tìm ra những nẻo về khác nhau với Xứ Nghệ thân thương.
Anh Hoài
Baohatinh
