Dọc trên sông La đoạn từ xã Tùng Ảnh đến xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh), nạn “cát tặc” hoành hành đã khiến các cánh đồng sản xuất của nhân dân dần bị thu hẹp.

Anh Bình, một lái đò cho biết: “Ban ngày thì nhìn tĩnh lặng như vậy nhưng ban đêm thì kinh khủng lắm. Chúng tôi trước đây đánh bắt cá trên sông La nhưng mấy năm lại đây không bám nghề nữa vì ban đêm thuyền hút cát nhiều vô kể, không chỉ người địa phương mà còn có người ở các huyện khác cũng về, dòng sông sắp trơ đáy”.

Thực tế cho thấy, tình trạng này không những làm mất đi dòng chảy tự nhiên của con sông mà kéo theo nhiều hệ lụy khó lường. Lực lượng chức năng đã xử lý hàng trăm vụ khai thác cát lậu nhưng đến nay, vấn đề “cát tặc” lộng hành vẫn còn tái diễn phức tạp. Trước tình trạng khai thác cát trên sông La ngày càng phức tạp các cơ quan chức năng gồm chính quyền xã, phòng TNMT, Công An, quân đội….tiến hành ngăn chặn tình trạng khai thác cát. Nhưng do số lượng thuyền bè các nơi khác tập trung đến hút nên khó khăn trong công tác quản lý các chủ thuyền lợi dụng đêm khuya thanh vắng, ngày nghỉ tiến hành hút cát.

Ông Nguyễn Văn Thắng, trú xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ cho biết: “Tình trạng hút cát  trên dòng sông La thời gian qua diễn biến hết sức phức tạp, mỗi đêm có hàng chục xà lan hút cát. Người dân chúng tôi rất lo sợ trước tình trạng này. Hàng đêm tiếng máy hút cát gầm rú ảnh hưởng rất lớn đến đời sống nhân dân chúng tôi, tiếng máy hoạt động ầm ầm khiến ai nấy không tài nào ngủ được, tội nhất là bọn trẻ đang tuổi ăn tuổi học…”

Trong năm 2015, các cơ quan chức năng huyện Đức Thọ đã thường xuyên tuần tra, kiểm soát trên dọc tuyến sông La nhưng tình trạng “cát tặc” vẫn không thể ngăn chặn được triệt để.

Ông Nguyễn Văn Tuyến, Chủ tịch UBND xã Trường Sơn cho biết: “Xã đã tích cực vận động các tàu, phà tại địa phương ngừng khai thác cát, tuy nhiên, có nhiều tàu, phà từ nơi khác đến nên rất khó xử lý. Trước sự lộng hành của “cát tặc”, xã đã thành lập đội phòng chống, cắt cử công an viên túc trực liên tục cùng với thuyền cắm cờ đẩy đuổi và bắt giữ nếu sang địa phận của xã. Xã đã lập biên bản nhiều trường hợp vi phạm, nhưng vì lợi nhuận cao nên “cát tặc” tiếp tục khai thác trái phép”.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Xuân Thọ, Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Đức Thọ cho biết: “Giáp tết Nguyên đán, nhu cầu xây dựng gia tăng và lợi nhuận từ cát lậu rất lớn nên bất chấp thủ đoạn, các “cát tặc” ngang nhiên khai thác. Chúng tôi túc trực thường xuyên nhưng vẫn không thể kiểm soát nổi tình trạng này. Thẩm quyền chúng tôi chỉ xử phạt được 10 triệu đồng/thuyền. Thời gian tới chúng tôi tập trung hơn nữa công tác tuyên truyền và xử lý nhằm giảm thiểu tối đa tình trạng khai thác cát trên sông La. Khó khăn lớn nhất là lực lượng để ngăn chặn tình trạng hút cát là mỏng và trang thiết bị thiếu”.

Mới đây nhất, vào lúc 2h30 ngày 7/1, Phòng cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (PC49) Công an tỉnh Hà Tĩnh và Công an huyện Đức Thọ đã mật phục bắt giữ nhiều xà lan đang tiến hành hút cát lậu trên Sông La.

Các chủ thuyền, xà lan bị bắt gồm: Nguyễn Văn Công (SN 1966), trú tại xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ (Hà Tĩnh); Phạm Minh Thành (SN 1967) trú xã Đức Dũng, huyện Đức Thọ; Nguyễn Văn Châu (SN 1971), trú xã Tùng Ảnh, huyện Đức Thọ.

Các chủ xà lan đã lợi dụng sự sơ hở của lực lượng chức năng, tiến hành lén lút khai thác vào ban đêm. Tiếng máy hút cát gầm rú như một đại công trường xé nát dòng sông La.

Ông Nguyễn Văn B., xã Trường Sơn cho biết: “Nếu tình trạng hút cát như thế này cứ xảy ra mãi thì ngôi làng chúng tôi dễ mà biến mất lắm, đất sạt lở hết rồi…”.

Cận kề dịp Tết nguyên đán này, tình trạng “cát tặc” trên Sông La lại càng diễn biến khó lường hơn. Mặc dù các cơ quan chức năng đã vào cuộc nhưng vẫn chưa có biện pháp ngăn chặn triệt để.

Đại úy Lê Minh Chất, Trưởng Phòng cảnh sát phòng chống tội phạm về môi trường (PC49) công an tỉnh Hà Tĩnh cho biết: “Cuối năm, tình trạng khai thác khoáng sản, đặc biệt là cát lậu trên sông La diễn biến hết sức phức tạp. Tối ngày 7/1, chúng tôi đã bắt giữ 2 xà lan đang hút cát trên sông La ở địa phận xã Trường Sơn, huyện Đức Thọ. Chúng (cát tặc – PV) hoạt động hết sức tinh vi và manh động”.

Được biết, trong những tháng cuối năm, nhu cầu về cát xây dựng lớn, “cát tặc” càng lộng hành đã làm thay đổi môi trường dòng sông La, cũng như báo động tình trạng sạt lở bờ sông ít nhiều có nguyên nhân của việc hút cát.

Năm 2015 vừa qua, Công an huyện Đức Thọ đã phối hợp với các cơ quan chức năng bắt giữ, xử phạt hàng trăm xà lan khai thác cát, nộp ngân sách nhà nước hàng trăm triệu đồng nhưng tình trạng khai thác cát vẫn không dừng lại mà có dấu hiệu gia tăng trong dịp cuối năm.

HỒ THẮNG/ĐS&PL