Ngô Phúc Vạn (1577 – 1652) là một trọng thần danh tiếng của triều đình Lê – Trịnh. Theo truyền thống của “cự tộc võ thần”, Ngô Phúc Vạn là một võ tướng tài ba, đánh Nam, dẹp Bắc, lập nhiều công lớn. Không chỉ có thế, ông còn là một người có công khai khẩn ruộng đất, đưa lại lợi ích cho trăm họ trong một giai đoạn lịch sử đầy biến động của nước ta từ cuối thế kỷ XVI đến đầu thế kỷ XVII. Ông là người đầu tiên mở con đường Thiên Lý từ Thượng Huề (Vượng Lộc – Can Lộc) đến Kỳ Hoa (Kỳ Anh – Hà Tĩnh) và lập nên làng Trảo Nha xưa.

Ông làm quan đến chức Phó tướng Trung nhuệ Quân doanh, tước Thái Bảo, sắc phong là Tào Quận công. Xuất thân con nhà tướng, Ngô Phúc Vạn là người văn võ toàn tài, không chỉ võ nghệ cao cường, thông hiểu binh thư, trận pháp mà thánh kinh hiền truyện, thiên văn, địa lý, toán học đều tinh thông.

Đền thờ Ngô Phúc Vạn (thôn Phúc Sơn, thị trấn Nghèn – Can Lộc) được xây dựng năm 1655, trải qua bao biến cố thăng trầm của lịch sử, đền thờ vẫn giữ được nét cổ kính và giá trị cơ bản. Năm 1994, đền thờ và mộ Tào Quận công Ngô Phúc Vạn đã được Bộ Văn hóa Thông tin công nhận di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc gia.

Năm 2012, đền thờ được UBND tỉnh phê duyệt dự án đầu tư, tôn tạo với kinh phí xây dựng gần 11 tỷ đồng (trong đó nguồn hỗ trợ của Bộ VH-TT&DL 5 tỷ đồng, còn lại do con cháu dòng họ Ngô cả nước đóng góp).

Tuy nhiên, hiện nay hạng mục chính là thượng điện đang bị xuống cấp nghiêm trọng, có nguy cơ sụp đổ đến nay vẫn chưa được xử lý.

Dự án đầu tư, tôn tạo đền thờ đã hoàn thành các hạng mục như: tường rào, hệ thống sân vườn, ao đền thờ, nhà bia bệ đá hai bên đền thờ, nhà bái đường… Do kinh phí chưa được cấp đủ theo dự toán nên thượng điện (nơi thờ, đặt bài vị Ngô Phúc Vạn, các vị phúc thần con cháu trong dòng họ Ngô có công với nước qua các triều đại lịch sử) vẫn chưa được tôn tạo. Ông Ngô Cát – Trưởng Ban bảo tộc họ Ngô cho hay, dù có nhiều hạng mục đã được thi công nhưng hạng mục công trình thượng điện chưa được tu bổ, sửa chữa.

Nhiều cấu kiện trong thượng điện đã hỏng, mối mục. Lo sợ mái của thượng điện đổ sụp, Ban quản lý di tích phải sử dụng hàng chục cột tre để chống đỡ…

Đền thờ Ngô Phúc Vạn là di tích lịch sử cấp Quốc gia, được dòng họ Ngô coi là nhà thờ của cả dòng tộc, lại nằm sát nhà lưu niệm Xuân Diệu nên rất cần được sớm giải quyết những vướng mắc để hạng mục công trình thượng điện sớm được tu bổ, tôn tạo.

Dưới đây là hình ảnh xuống cấp của đền thờ Ngô Phúc Vạn mà PV ghi lại theo sự chỉ dẫn của đại diện Ban quản lý di tích.

Tuyết Mây