Vào tháng 11.2015, báo Tầm Nhìn đã có loạt bài viết về tình trạng ô nhiễm môi trường tại xã NTM Cẩm Thành với 8 điểm tập kết rác/9 thôn. Đồng thời cảnh báo về tình trạng các xã tại huyện Cẩm Xuyên đang đua nhau ồ ạt xây dựng mỗi thôn một điểm tập kết để “chạy đua” về đích Nông thôn  mới khiến huyện này đứng trước nguy cơ ngập “bãi rác con”.

	Điểm tập kết rác của thôn Hưng Mỹ.

Xã Cẩm Thành đã về đích NTM năm 2014 với việc đạt 19 trên 19 tiêu chí. Để thực hiện tiêu chí Môi trường, xã này đã xây 8 điểm tập kết rác tại 9 thôn. Vậy hiện nay, 8 điểm tập kết rác này hiện nay hoạt động “hiệu quả” như thế nào?

Cách đây chưa lâu, PV đã đến “mục sở thị” cả 8 điểm và đã có phản ánh về tình trạng ùn ứ gây ô nhiễm. Tuy nhiên, chiều 14/1, quay trở lại, PV được người dân cho biết, suốt mấy tháng trở lại đây rác tại các điểm tập kết này vẫn không được chuyển đi.

Hãy cứ tưởng tượng, một xã 9 thôn mà có đến 8 điểm tập kết rác suốt mấy tháng không được chuyển đi, bộ mặt của xã NTM này sẽ “đẹp” đến mức nào?

Tại điểm tập kết rác của thôn Hưng Mỹ nằm trên tuyến đường nối liền xã Cẩm Thành, xã Cẩm Bình và xã Thạch Hội (huyện Thạch Hà), rác thải luôn trong tình trạng quá tải, chất thành từng đống, rác còn tràn ra cả lòng đường gây nên tình trạng ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước nặng và mất cảnh quan làng xã. Đặc biệt hằng ngày một lượng lớn học sinh ở xã Cẩm Bình và xã Thạch Hội thuộc trường THPT Cẩm Bình đi  học qua con đường này phải ngửi mùi hôi thối bốc ra từ bãi rác, ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe học sinh cũng như người dân.

Còn tại điểm tập kết rác của thôn Tân Vĩnh Cần, nằm trên tuyến đường chính nối quốc lộ 1A với các xã Cẩm Thành, Cẩm Duệ và xã Cẩm Thạch, rác cũng nhiều không kém thôn Hưng Mỹ. Hằng ngày học sinh thuộc xã Cẩm Thành, Cẩm Duệ, Cẩm Thạch và xã Cẩm Vịnh (học tại trường THPT Cẩm Bình và trường THCS Đại Thành) và người dân của cả mấy xã đi qua đây là phải “bịt mũi” vì ô nhiễm rác quá nặng.

Ngoài 2 xóm này, các điểm tập kết rác còn lại – nằm ở những trục đường đẹp đi qua các thôn Đông Nam Lộ, Nam Bắc Thành, Đồng Bàu….cũng trong tình trạng tương tự.

	Rác thải tràn ra đường ở điểm tập kết rác thôn Hưng Mỹ

Một người dân sống ở gần điểm tập kết rác của thôn Hưng Mỹ chia sẻ: “suốt mấy tháng gần đây rác thải không được chuyển đi. Điểm tập kết luôn trong tình trạng quá tải, bốc mùi hôi thối. Mỗi lần gió thổi, mùi thối bốc lên nồng nặc khiến cho gia đình anh rất khó chịu, ảnh hưởng đến sức khỏe và đời sống sinh hoạt của gia đình anh và các nhà sống gần điểm tập kết rác này”.

Ông Nguyễn Đình Hoan, trưởng thôn Hưng Mỹ cho biết: “ hàng tháng vào ngày 10 và ngày 20 rác thải được thu gom và chuyển đến các điểm tập kết nhỏ này ở mỗi thôn, sau đó sẽ được chuyển đến bãi xử lý rác chung của huyện Cẩm Xuyên ở xã Cẩm Quan. Tuy nhiên mấy tháng gần đây, rác thải không được chuyển đi nên xẩy ra tình trạng ùn ứ gây ô nhiễm môi trường, không khí và ảnh hưởng đến đời sống của bà con trong thôn. Thôn đã nhiều lần kiến nghị lên xã nhưng đến nay rác thải vẫn chưa được chuyển đi.”

Xã “bó tay”

Ông Dương Đức Quế, chủ tịch UBND xã Cẩm Thành thừa nhận tình trạng ô nhiễm và cho biết, xã này đang “bó tay” trong việc vận chuyển rác ở 8 điểm tập kết rác này của các xóm.

Về nguyên nhân, ông Quế cho biết là do HTX môi trường của xã thiếu kinh phí hoạt động.

	Điểm tập kết rác của thôn Tân Vĩnh Cần.

Theo như ông Quế nói, các điểm tập kết rác này có khi một tháng, thậm chí hơn một tháng mới được thu gom một lần. Tiền thu hàng tháng của mỗi hộ dân là 10 ngàn đồng trên tháng là không đủ. Số tiền thu cả năm được khoảng 200 triệu. Trả chi phí cho nhân viên hằng tuần đến các hộ thu gom rác về các điểm tập kết cũng như các chuyến vận chuyển trong năm nên hiện nay kinh phí đã hết, vì vậy từ lâu đến nay rác chưa được vận chuyển hết.

Cũng theo ông, xã được giao dự toán kinh phí để hỗ trợ thêm HTX môi trường nhưng cũng không thể đủ được. Ông đang muốn tạo điều kiện để HTX này có thể mua xe vận chuyển rác cho không chỉ Cẩm Thành mà các xã khác kế cạnh.

Tuy nhiên có thể thấy, mua xe vận chuyển rác là việc của …tương lai,  còn hiện tại xã này vẫn đang “bó tay” trong việc giải bài toán “rác thải” nông thôn này.

Xã Cẩm Thành về đích NTM năm 2014, với hoạt động của HTX  môi trường cùng 8 điểm tập kết rác/9 thôn như trên từ khi về đích cho đến hiện nay vẫn đang là “tấm gương ” cho các địa phương khác học tập.

	Điểm tập kết rác ở thôn Đông Nam Lộ.

Trong các bài viết trước đây PV Tầm Nhìn đã phản ánh, rất nhiều địa phương của huyện Cẩm Xuyên đang “ồ ạt” xây nhiều điểm tập kết rác như vậy. Nhưng từ thực tế của xã Cẩm Thành, với sự thiếu kinh phí hoạt động khi hoạt động lâu dài của HTX, sự không hiệu quả trong vận hành xử lí rác không được xử lý mà tình trạng ô nhiễm ngày càng nặng nề hơn.

Đây cũng là bài học cho các địa phương trong việc xem xét, tìm  ra hướng đi,  “lời giải” tối ưu nhất khi thực hiện tiêu chí Môi trường trong quá trình xây dựng Nông thôn mới.

Quốc Cường – Mai Nguyễn