Theo phản ánh của người dân thôn Nam Hải, sau khi mỏ đá của Công ty Cổ phần khai thác và chế biến đá Thạch Hải đi vào khai thác, mỗi khi trời mưa thì bùn đỏ từ trên núi – nơi vị trí đá đươc khai thác chảy qua đường và tràn qua ruộng của dân khiến cánh đồng rộng mênh mông gần vị trị mỏ đá này không còn có thể sản xuất được.
Một người dân bức xúc: trước đây chúng tôi làm ruộng ở cánh đồng đó, nhưng hiện nay phải bỏ trống vì hằng năm, mưa là bùn đỏ dồn từ trên núi xuống chảy tràn ngập, bùn đỏ đã tràn xuống như vậy năm này qua năm khác thì làm sao chúng tôi có thể sản xuất được nữa.
 | ||
| Chị Nguyễn Thị Hoa đang chỉ cho PV xem vườn nhà chị ngập đầy bùn đỏ, phải bỏ hoang |
Chị Hồng, một người dân khác ngậm ngùi kể: “người dân thôn Nam Hải chúng tôi bây giờ vất vả lắm, nằm ngay sát mỏ đá này cùng với việc gần mỏ sắt Thạch Khê cho nên giờ chúng tôi không thể sản xuất làm ăn gì được”. Chị chỉ tay về phái cánh đồng gần mỏ đá kể tiếp:” ruộng đồng bị bùn đỏ tràn qua không thể làm, những ai trong độ tuổi lao động, còn khỏe thì còn có thể đi xuất khẩu lao động, còn phụ nữ và những người lớn tuổi như chúng tôi ở đây giờ không biết làm công việc gì để kiếm ăn nữa”.
Một lao động từng công tác tại Công ty này cũng nói rằng, năm đầu đưa vào khai thác đá thì chưa, nhưng khi đi vào khai thác sâu, mỗi khi mưa một lượng bùn đỏ lớn (hình thành do quá trình khai thác đã lấy đá ra) từ trên núi chảy xuống tràn ra ruộng của dân, vì vậy dân bỏ dần canh tác.
Trao đổi về việc này, ông Trần Hữu Quý, quản lý chung của mỏ nói rằng: trước đây thì đúng là mỗi khi mưa thì lượng bùn đỏ trên núi xuống tràn qua đường và tràn qua ruộng của dân. Tuy nhiên, mới đây Công ty đã làm mương cho nước chảy, cho nên giờ đã thông rồi, không còn chảy ra ruộng nữa. Lượng nước bùn đỏ đó sẽ chảy theo mương ra Cửa Sót rồi chảy ra sông Thạch Bàn.
Ông Quý cho biết như trên và sau đó dẫn PV ra vị trí của con mương mà ông nói. Tuy nhiên sau đó, PV đã đi dọc theo con mương này và quan sát thấy rằng, con mương này đi dọc theo một con đường khác dẫn vào mỏ đá, được một khoảng cánh không xa thì dẫn qua một chiếc cống sang bên kia đường, được một đoạn nữa thì con mương này không còn thấy đâu nữa…
Chị Nguyễn Thị Hoa, nhà ở gần vị trí đó cho biết: Nhiều lần mưa to nước bùn đỏ được dẫn qua con mương đó đổ qua đường sau đó tràn qua nương vườn và nhà của tôi và một số nhà khác nữa nằm trên vị trí chảy của dòng nước…
Chị bức xúc dẫn PV vào vườn và nhà mình, vừa chỉ tay vào khu vườn trước và sau nhà toàn cỏ nói: “chị xem, trước đây nương vườn nhà tôi có thể trồng lạc…nhưng bây giờ bùn đỏ tràn qua khiến tôi không thể làm được gì nữa phải bỏ hoang. Mà khổ lắm chị à, nhà hai mẹ con, những khi mưa quá to, nước bùn đỏ không những tràn vào ngập khu vườn mà tràn vào cả nhà tôi. Có hôm hai mẹ con phải kê chõng ngồi trên đó và ăn mỳ tôm ba ngày chứ không thể ra ngoài…khổ lắm…có lần người làm ở mỏ đá vào đưa cho chúng tôi 400 nghìn…”.
Nổ mìn làm nứt nẻ nhà dân
Ngoài việc bùn đỏ tràn xuống ruộng và nhà của dân, việc mỏ đá của Công ty này mỗi khi nổ mìn lấy đá cũng gây ra chấn động, rung lắc lớn và làm nứt nẻ nhà dân.
Ông Trần Hữu Quý nói rằng: trước đây, việc nổ mìn thường diễn ra một hoặc hai lần mỗi ngày và đúng là có rung chấn, nhưng hiện tại chúng tôi dùng khoan tay, thỉnh thoảng có nổ mìn lấy đá mà thôi.
 | ||
| Ông Nguyễn Văn Huyên phản ánh nhà mình bị nứt nẻ do nổ mìn |
Tuy nhiên nhiều người dân dẫn chúng tôi vào nhà và bức xúc cho biết việc nổ mìn ở mỏ đá gây nứt nẻ nhà họ rất nhiều.
Ông Nguyễn Thị Ngọc và ông Nguyễn Văn Đề dẫn chúng tôi đi từ nhà trong ra nhà ngoài, vừa chỉ những vết rạn nứt trên tường nhà do nổ mìn mỏ đá gây ra, ông bà cho biết vừa phải bỏ ra một số tiền để tu sửa lại ngôi nhà.
Một người dân khác dẫn PV vào xem nhà, chị cho biết mới hôm trước khi nổ mìn bị rung lắc quá lớn, ba viên gạch ốp ở cột nhà bị rơi xuống vỡ, gia đình tôi vừa phải thay mới.
Còn rất nhiều nhà của các hộ dân trong tình trạng nứt nẻ tương tự, nhưng người dân cho biết công ty không hề quan tâm gì đến việc này, cũng chưa có khoản nào hỗ trợ cho người dân chúng tôi tu sửa cả.
Bụi bặm bám vào nhà dân
Ngoài những ảnh hưởng trên, mỏ đá của Công ty trên trong quá trình chế biến và vận chuyển đá khiến tình trạng bụi bặm bám vào nhà dân nhiều.
Ông Quý cho rằng, trước đây đúng là tình trạng bụi bặm nhiều do ít cây, nhưng bây giờ mỏ đá đã được trồng cây cối bao quanh cho nên bụi bay bám vào nhà dân ít. Còn việc trên đường vận chuyển đá ra khỏi mỏ, dù có bụi nhưng chúng tôi đã có thuê khoán cho một số người dân bên đường họ thường xuyên quét dọn, nên tình trạng bụi cũng không còn nhiều.
 | ||
| Xe chở đá gây bụi trên đường vận chuyển |
Tuy nhiên, một nhân viên từng làm việc tại mỏ đá nói rằng, khi có tình trạng bụi, người dân phản ánh nhiều quá thì công ty mới cho tưới nước để giảm lượng bụi trong mỏ, còn trên đường vận chuyển đá ra, dù đúng là công ty cho thuê người quét dọn nhưng cũng là hình thức thôi, còn bụi là vẫn bụi.
Nhiều người dân cho rằng, mùa gió Lào thổi mạnh thì tình trạng bụi lại càng nhiều, không chỉ bám vào nhà dân mà sức khỏe của người dân cũng không được đảm bảo.
Người dân trong thôn Nam Hải mong muốn rằng, các cơ quan chức năng phải thực sự vào cuộc để giảm bớt tình trạng gây ô nhiễm môi trường, nổ mìn gây nứt nẻ nhà dân …mà Công ty Cổ phần khai thác và chế biến đá Thạch Hải gây ra.
Chùm ảnh về mỏ đá gây khổ cho dân:
 | ||
| Từ khi mỏ đá này đi vào hoạt động đã khiến người dân nơi đây lâm cảnh khốn khổ | ||
 | ||
| Con mương dẫn bùn đỏ | ||
 | ||
| ||
| Chảy thẳng vào vường nhà dân | ||
 | ||
| Và thẳng ra đồng khiến người dân không thể canh tác | ||
| ||
| Nổ mìn khiến nhà dân nứt nẻ | ||
 | ||
| Bà Nguyễn Thị Ngọc đang chỉ vị trí bị nứt của nhà | ||
 | ||
| Gạch ốp cột nhà vị rơi vỡ do nổ mìn vừa được sửa lại của một nhà dân |
Chúng tôi sẽ tiếp tục thông tin về sự việc.
Mai Nguyễn – Hương Trà
