Vượt hơn 10 km để xin nước sạch

Cứ vài ba ngày, gia đình ông Nguyễn Quốc Lệ (xóm Kim Quang, xã Hương Quang) lại phải dùng xe máy mang theo can nhựa, thùng nhựa về xã Hương Minh, Hương Đại để xin nguồn nước sạch để dùng vì nguồn nước hiện tại của gia đình ông nơi khu tái định cư mới này quá hôi tanh nên không thể sử dụng.

Nguồn nước ở đây chỉ tạm dùng cho việc tắm rửa, còn ăn uống nấu nướng thì không thể dùng được. Nước được bơm lên từ giếng để khoảng 2 – 3 phút là xuất hiện váng bùn nỗi đầy trên mặt nước, ngửi thì có mùi tanh.

Chỉ tay vào chiếc thau nhôm đã ngả vàng vì nguồn nước, ông Lệ cho biết: “Khi chuyển lên đây gia đình tôi cũng sắm một ít đồ đạc mới để dùng, nhưng chỉ mới độ vài tháng là ngả sang màu ố vàng. Tình cảnh này không chỉ xẩy ra ở gia đình tôi”.

Chung tình cảnh đó, gia đình bà Nguyễn Thị Điểu (xóm Kim Thọ) cũng phải chịu cảnh “ép” nước bẩn để dùng. Từ khi chuyển về đây, gặt bằng nước giếng tại khu tái định cư quần áo đều bị chuyển màu. Cốc chén cũng bị thâm xịt.

Nhà con gái của bà Điểu ở ngay bên cạnh cũng chịu cảnh tương tự. Nước bơm dưới giếng lên mùi tanh không chịu nổi, nên gia đình chị Hạnh không dám dùng. Trong nhà có con nhỏ nên chồng chị Hạnh phải vất vả đi xin nước sạch hằng ngày.

Đi làm về anh chồng còn kết hợp chở thêm vài can nước 20 lít. Bây giờ lại vào mùa hè việc tắm giặt nhiều hơn nên nhiều hôm chồng chị Hạnh phải đi vận chuyển nước vào ban đêm để dùng cho cả nhà.

Bà Điểu lo lắng phàn nàn: “Tui già rồi nhưng khổ cho các cháu, nước dùng phải tằn tiện, tắm cũng phải tắm nước bẩn. Nhiều hôm tắm xong đen hết cả tay chân, không biết chúng tôi còn phải chờ đến khi nào mới có nước sạch?”.

Một số hộ dân trong xã Hương Quang may mắn hơn vì sở hữu giếng không bị ô nhiễm. Vì thiếu nước nên giếng của những gia đình này đã trở thành địa điểm “xin” nước sạch của bà con trong xã. Vì lượng người xin nước nhiều nên mới đầu mùa nắng nhưng giếng nhiều hôm cạn sạch nước…

Bà Hồ Thị Dinh (xóm Kim Thọ) lo lắng: “Có khi 2 đến 3 ngày máy không bơm được giọt nước nào. Mấy hôm nay, máy bơm cả tiếng đồng hồ mà có được nửa chậu nhỏ.

Nhà tui phải đặt mua hơn 100 m dây để lấy nước từ khe suối vào nhà để lấy nước. Nhưng dùng nước khe cũng không yên tâm vì mùa hè trâu bò thả rông thường xuống suối tắm gây bẩn…”

Chưa biết khi nào mới có nước sạch!

Hằng ngày người dân nơi đây phải vượt quảng đường hơn 10km đi xin nước sạch để dung ăn uống.

Trao đổi với chúng tôi, ông Lê Thanh Tĩnh – Chủ tịch UBND xã Hương Quang – cho biết: “Khu tái định cư Hói Trung được xây dựng cho 197 hộ dân ở xã Hương Quang di dời từ vùng lòng hồ Dự án công trình thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang.

Từ tháng 6/2013 đến nay có 137 hộ dân đến sinh sống. Để phục vụ nước sinh hoạt cho người dân nơi đây đang sử dụng 138 giếng khoan, trong đó có 3 giếng của tập thể, còn lại là của hộ gia đình. Tuy nhiên, đã có 69 giếng bị ô nhiễm. Trong có 51 giếng là bị nhô nhiểm nặng, có mùi hôi tanh, một số giếng bị khô nước.

Sau khi nhận được phản ánh của nhân dân về nguồn nước giếng khoan bị ô nhiễm, huyện đã cho lấy mẫu đưa đi xét nghiệm tại Trung tâm Kiểm nghiệm tài nguyên môi trường Hà Tĩnh. Kết quả cho thấy, nước bị nhiễm sắt vượt quá 26 lần so với mức quy định.

Để khắc phục tình trạng trên, chính quyền và nhiều đoàn cơ sở kiểm tra đã sử dụng nhiều phương pháp để khử trùng nhưng hiện nay nguồn nước vẫn bị ô nhiễm nặng”.

Ông Trần Ngọc Hùng – Phó trưởng ban Chuyên trách giải phóng mặt bằng công trình thủy điện Ngàn Trươi – cho biết: “Trước khi xây dựng chúng tôi đã khảo sát nguồn nước.

Theo đó, đơn vị tư vấn thiết kế đưa ra 4 phương án là làm nhà máy nước, lấy nước tự chảy từ trong lòng hồ, đào giếng và cuối cùng là làm giếng khoan.

Cuối cùng để đáp ứng nguyện vọng của người dân để nhanh chóng có nước dùng, đơn vị thi công quyết định chọn phương án khoan giếng.

Sau đó chúng tôi hợp đồng với tư vấn khoan khảo nghiệm khi nào có nguồn nước mới thôi, bình quân là khoan trên 20 m và thấy nước dùng tốt mới khoan đại trà.

Khi khoan được 100 giếng thì thấy tốt sau này mới phát sinh dần những giếng không có nước, xuất hiện bùn nhưng tỷ lệ phần trăm thì khoan đến gần 170 giếng mới phát hiện ra có gần 50 giếng có dấu hiệu như vậy”.

Khi được hỏi về phương pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm nước cho người dân, ông Trần Ngọc Hùng cho biết: “Hiện UBND tỉnh Hà Tĩnh đã đồng ý chủ trương hỗ trợ kinh phí  cho người dân xây bể lọc nước để khắc phục tình trạng này.

UBND tỉnh giao cho huyện Vũ Quang tính toán và thiết kế bể nước cho phù hợp. Còn phương án lâu dài thì chúng tôi đang gấp rút tiến hành lấy mẫu nước từ 2 lòng hồ gần khu tái định cư Hói Trung.

Nếu chất lượng nước tốt thì huyện sẽ làm phương án thiết kế xâu dựng hệ thống dẫn nước từ 2 hồ này trình UBND tỉnh phê duyệt cả 2 phương án. Thời gian hoàn thành dự kiến trong 2 tháng nữa.

Về lâu dài khi dự án Công trình thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang hoàn thành huyện sẽ làm hệ thống dẫn nước từ lòng hồ về xã cho người dân sử dụng. Còn thời gian cụ thể thì chưa thể biết được vì chúng tôi đang phải chờ trên phê duyệt “.