20 năm trước…
Khi ấy Nguyễn Văn Sáng (1966) ở xã Thạch Kim, huyện Thạch Hà , tỉnh Hà Tĩnh (nay là huyện Lộc Hà) tròn 26 tuổi. Ở cái tuổi đôi mươi này, Sáng như bao trai tráng khác của xứ biển, là “mảnh hồn làng” mỗi khi xa khơi. Sáng đã có một tổ ấm với một bé gái lên 3 và một bé trai mới tập bò, tập đứng. Những tưởng, hạnh phúc sẽ luôn mỉm cười với chàng trai hiền lành, ít nói. Nhưng rồi, như là định mệnh cuộc đời, một bước ngoặt mà Nguyễn Văn Sáng không hề nghĩ đến. Tháng 5/1992. Trong cái nắng đầu hạ. Trong cái buổi bình minh xứ biển đẹp là vậy, nên thơ đến vậy. Nhưng. Con đường ra biển hôm đó với Sáng sao lại gập nghềnh và xa xôi đến lạ. Cũng là những chài, những lưới và con dao đi biển như từ ngày mới biết con sóng bạc đầu đi biển với cha, với mẹ. Thế rồi, chỉ vì lời qua, tiếng lại trong giây lát mà Nguyễn Văn Sáng dùng con dao thường dùng đi biển đâm vào ngực anh Nguyễn Văn Tuấn, người cùng làng ở xã Thạch Kim… Sáng cũng kịp đưa anh Tuấn lên trạm xá xã, nhưng rồi người bị hại đó không qua được cơn nguy kịch. Lúc đó, Sáng chỉ biết đi, đi mãi dọc theo bờ biển, không hiểu tại sao mình lại gây ra tội lỗi đáng ghê rợn đến vậy. Rồi hình ảnh mẹ già, người vợ trẻ, hai đứa con nheo nhóc cứ bám riết lấy anh. Nhưng anh đã sợ chính mình, sợ vòng lao lý của luật pháp. Từ đó, Nguyễn Văn Sáng đã bỏ làng ra đi, bỏ cái thôn biển đầy gió Lào, cát trắng đã in dấu trong cuộc đời, trong lứa tuổi 20. Khi Sáng bước chân ra đi, cũng là lúc lực lượng Công an tỉnh Hà Tĩnh vào cuộc. Tội danh “giết người” và cái lệnh truy nã toàn quốc được dành cho Nguyễn Văn Sáng ….
Nghiệp biển và giấc mơ xa khơi…
Cái làng quê vốn nhỏ bé đã vắng bóng hai người: người bị hại và kẻ phạm tội. Anh Nguyễn Văn Tuấn đã nằm vĩnh hằng nơi xứ biển ấy. Và, cũng không ai biết nổi Nguyễn Văn Sáng đi đâu, về đâu… Mọi thông tin cứ thế im ỉm theo thời gian. Làng quê ấy đã chứng kiến bao sự đổi thay sau 20 năm. Người của đương thời đó vẫn nhớ như in cái tang thương, tội lỗi của những người con làng mình. Người mới ra đời vẫn được nghe câu chuyện từ gió biển ấy… Và rồi, những người con của Sáng đứa lên ba, đứa nằm trong nôi cứ thế lớn lên theo từng ngày, từng tháng. Người vợ trẻ ấy đã già dặn hơn sau những bình minh và hoàng hôn của biển. Những thông tin, chứng cứ của vụ án đã vàng úa trong những trang hồ sơ suốt chặng đường 20 năm có lẻ. Câu chuyện ấy cứ tưởng trôi vào dĩ vãng, lãng quên.
Nhưng, chặng đường 20 năm ấy, các lực lượng Công an không bao giờ quên nhiệm vụ của mình, khi mà những vụ án đang còn dang dở, chưa có hồi kết. Thế hệ này, đến thế hệ khác tiếp tục điều tra, nắm thông tin vụ việc mà người dân vùng biển những tưởng vụ việc ấy đã trôi theo những con sóng bạc đầu. Từ thông tin của quần chúng nhân dân cung cấp, tháng 4/2012, phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về trật tự xã hội Công an tỉnh Hà Tĩnh (PC45) xác lập chuyên án mang bí số TN04.12. Với mục đích đem đối tượng ra trừng trị trước pháp luật, trả lại sự công bằng cho người xấu số.
Hai mươi năm, ít ai biết được rằng, Nguyễn Văn Sáng năm ấy đang hàng ngày, hàng giờ gắn bó với nghiệp biển. Từ cái năm 1992 ấy, theo đường biển Thạch Kim, Sáng chạy mãi, chạy mãi ra Cửa Hội- Nghệ An. Từ vùng đất ấy, Sáng ra Thanh Hóa, bằng đường biển đi Bình Định rồi ra Quảng Ninh. Kẻ phạm tội ấy vẫn sống cuộc sống với chài, với lưới và với biển khơi, nhưng vẫn sợ luật pháp, sợ cái ngày phải “sa lưới” như chính những con tôm, con mực dưới đáy biển kia mỗi khi sa lưới. Trong hai năm 1992 – 1994, Nguyễn Văn Sáng ở Hòn Gai, Quảng Ninh. Trong một lần tránh bão, con thuyền nhỏ bé của Sáng dạt vào đảo Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn (Quảng Ninh). Con đảo xinh đẹp này đã trở thành nơi trú ẩn an toàn của Sáng trong suốt 8 năm ròng. Nơi đây, đã cho Sáng một tổ ấm và một đứa trẻ lên ba…Sáng không dùng tên Sáng nữa mà mọi người vẫn thường gọi là Minh ( Minh – Nghệ An). Biết mình là kẻ phạm tội nên Minh chấp hành nghiêm mọi nội quy, quy định của một vùng biển mới ấy…
Hành trình phá án…
Thượng tá Hoàng Minh Tân, phó trưởng phòng PC45 Công an Hà Tĩnh kể: sau khi xác lập chuyên án, dù biết địa bàn ẩn náu của đối tượng xa vùng dân cư, nghiệp biển nay đây mai đó, nhưng với tinh thần quyết tâm đấu tranh tội phạm, các trinh sát không quản ngại khó khăn vất vả, chờ thời cơ và quyết định phá án. Trung úy Võ Hồng Phong, thượng sỹ Nguyễn Thanh Hải là những cán bộ trẻ thực thi nhiệm vụ trong chuyến hành trình 650km bắt đối tượng sau 20 năm lẫn trốn.
Với những trinh sát, khi tiếp cận vụ án xảy ra khá lâu, các thông tin liên quan đến đối tượng ít nhiều đã thay đổi nên các anh gặp không ít khó khăn. Nhất là hình ảnh đối tượng không có trong hồ sơ lưu trữ. Do đó, việc nhận dạng, bắt đúng kẻ gây án là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của các anh. Một ngày đầu tháng 5/2012 các anh lên đường ra tỉnh Quảng Ninh làm nhiệm vụ. Tại Thị xã Cẩm Phả, các trinh sát được biết một người tên Thắng – người miền Trung, có đặc điểm nhận dạng gần giống với Sáng. Qua công tác tạm trú, tạm vắng, phối hợp với Công an thị Cẩm Phả các anh tiến hành thẩm tra, xác minh các thông tin có liên quan. Thắng nguyên quán ở Nam Định (giống Nguyễn Văn Sáng). Mọi chi tiết được hé mở. Nhưng, người tên Thắng này không phải là Nguyễn Văn Minh (tức Sáng) mà các anh đang tìm kiếm.
Qua công tác nắm tình hình, các anh biết chính xác Sáng (tên thường gọi là Minh – Nghệ An) đang sinh sống tại xã đảo Ngọc Vừng, huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh. Việc ra đảo rất khó khăn, phức tạp. Trung úy Võ Hồng Phong cười hiền bảo: với lính hình sự, kinh phí thực hiện phá án cũng là trăn trở của cách anh. Tàu thuyền thì có, nhưng xăng, dầu thì không… Nhưng được sự phối hợp với Công an huyện Vân Đồn, tỉnh Quảng Ninh, các anh đã bắt chính xác đối tượng Nguyễn Văn Sáng đảm bảo an toàn. Sáng ngày 9/5 đối tượng được dẫn giải về Công an tỉnh Hà Tĩnh, hoàn thành các thủ tục xử lý nghiêm minh đối tượng trước pháp luật.
Nguyễn Văn Sáng sau 20 năm đã chuẩn bị bước vào tuổi ngũ tuần. Trở lại Hà Tĩnh, ký ức về một miền quê thương nhớ lại cháy bỏng, Nguyễn Văn Sáng thành khẩn khai báo toàn bộ hành vi phạm tội và quá trình ẩn náu của y. Khi được hỏi về những đứa con thơ ngày ấy, Sáng cười hiền và bảo: chúng nó đã trưởng thành và đã xuất khẩu tại các nước bạn….
Xuân Lý – Sỹ Quý
CAHT
