Ngày 2/8/1992, Cody Saunders chào đời với một lỗ hổng trong tim và hai bên thận bị suy. Trải qua 66 ca phẫu thuật cùng hơn 1.700 đợt chạy thận, chàng trai trẻ mất khi mới 24 tuổi.

Quá nghèo để chôn cất hay hỏa táng, cha mẹ Cody là Richard và Angie quyết định hiến thi thể con trai cho công ty Restore Life USA với niềm tin sẽ hỗ trợ cho công tác nghiên cứu khoa học, y tế. Thế nhưng, họ chẳng thể ngờ chỉ một tháng sau, xương cổ của Cody được rao bán với giá 300 USD.

Chân dung Cody Saunders. Ảnh: Reuters.

Kể với Reuters, Angie Saunders cho biết Cody mắc hội chứng VATER nên mắc nhiều dị tật bẩm sinh. Ngoài lỗ hổng trong tim và hai quả thận bị suy, bệnh nhân không có trực tràng.

Hai năm đầu đời, Cody phải ăn qua ống thông. Cơ thể cậu không thể hấp thụ sữa, chocolate, cà chua, muối; mỗi tuần phải chạy thận ba lần, mỗi lần bốn giờ.

"Nửa cuộc đời thằng bé không nằm viện thì cũng phải đi chạy thận", Richard nghẹn ngào. Vì Cody, ông đã làm vô số công việc trong khi Angie dành toàn bộ thời gian chăm sóc con.

Chín tuổi, Cody được ghép thận. Gia đình Saunders tưởng rằng từ đây con trai họ sẽ có một cuộc sống bình thường nhưng phần nội tạng mới chỉ hoạt động trong năm năm ngắn ngủi. Chuỗi ngày chạy thận lại tiếp tục.

14 tuổi, Cody chiến thắng một cuộc thi vẽ tranh thiếu nhi. Cậu bé ngày đó tiết lộ hình mẫu của mình chính là bố mẹ và muốn được làm việc với cha lúc lớn lên.

Năm lớp 11, Cody bỏ học. Những lúc khỏe mạnh, cậu ra đồng giúp bố cho gia súc ăn hoặc nhặt cỏ khô.

Cuối đời, Cody rơi vào buồn bã, cô đơn. Bố mẹ cùng bạn bè đều có thể nhận thấy. Giáng sinh năm 2015, chàng trai trẻ viết: "Vì sao tôi lại xấu xí cơ chứ". Trên trang cá nhân, Cody chia sẻ chỉ muốn tìm thấy một người bạn gái sẵn sàng chấp nhận cậu.

"Tôi nghĩ không phải thân thể mà tinh thần của thằng bé đã kiệt sức", Richard nhớ lại.

Ngày 2/8/2016, đúng sinh nhật 24 tuổi, Cody qua đời vì lên cơn đau tim trên đường từ chỗ chạy thận về nhà. Không lâu sau đó, công ty Restore Life đến tiếp nhận thi thể chàng trai và đưa đi.

Ngày 29/8/2016, phóng viên Brian Grow của Reuters đang điều tra về thị trường môi giới thi thể đã liên hệ với Restore Life về việc "tìm kiếm xương cổ người giá rẻ với mục đích nghiên cứu không cấy ghép". Chờ khoảng một giờ, anh nhận được trả lời của James Byrd, chủ tịch công ty.

Ở tuổi 50, Byrd đã làm việc trong ngành công nghiệp cơ thể người được hai thập kỷ. Trước kia, ông từng điều hành một ngân hàng mô phi lợi nhuận có tên Dịch vụ Hiến tạng Mỹ. Năm 2008, Byrd thành lập Restore Life, đặt trụ sở tại Elizabethton, Tennessee. Như mọi công ty môi giới thi thể khác, Restore Life thu thập xác người rồi hỏa táng miễn phí các bộ phận không sử dụng, sau đó trao trả cho gia đình người hiến tặng.

Từ ngày mở cửa, Restore Life không ngừng phát triển. Doanh thu hàng năm của công ty này từ 49.251 USD năm 2009 lên 1,1 triệu USD năm 2016.

"Cảm ơn vì email của anh. Tôi tin rằng ta chưa từng làm việc với nhau. Làm thế nào anh biết đến công ty chúng tôi?", Byrd hỏi Grow. Phóng viên đáp: "Một người trong ngành đã đề cập".

Email tiếp theo, Byrd thông báo chi phí. Giá xương cổ là 300 USD cộng thêm 150 USD tiền vận chuyển. Hình chụp X-quang đính kèm mail cho thấy bộ phận này thuộc về một chàng trai 24 tuổi.

Ba ngày trôi qua, Grow đồng ý giao dịch. "Cảm ơn lần nữa vì cơ hội hợp tác", Byrd nói. Vị chủ tịch hỏi thêm về hình thức thanh toán, tình trạng bộ phận vận chuyển (đóng băng hoặc tan băng) và mục đích sử dụng. "Nghiên cứu y học", Grow ngắn gọn. Tới đây, cuộc mua bán hoàn tất.

Trên thực tế, mua bán thi thể người tại Mỹ dễ dàng đến không ngờ. Chính quyền chỉ cấm mua bán nội tạng để cấy ghép còn trao đổi bộ phận đã được hiến tặng hoàn toàn hợp pháp.

"Ai cũng có thể đặt hàng thi thể người tới nhà riêng rồi sử dụng vào bất cứ mục đích gì", bà Angela McArthur, điều hành chương trình hiến tặng tại Đại học Y Minnesota nói. Reuters thì so sánh: "Mua rượu trên Internet còn bị kiểm soát chặt chẽ hơn vì ít ra họ quy định số tuổi".

Ngày 27/9/2016, tài xế hãng vận chuyển gửi một thùng các tông màu nâu tới địa chỉ của Grow. Nhanh chóng, phóng viên giao gói hàng cho nhân viên chuyên vận chuyển bộ phận người để đưa phần xương cổ đến Đại học Y Minnesota nơi bà McArthur chờ sẵn.

Bà McArthur lập tức nhận thấy vấn đề. Bên ngoài thùng không hề dán nhãn cảnh báo chứa bộ phận người và bên trong chỉ có hai văn bản. Một tờ ghi kết quả xét nghiệm bệnh truyền nhiễm; tờ kia, viết tay, cung cấp thông tin bệnh sử của nhà hiến tạng một cách hời hợt.

Byrd khẳng định Restore Life "giúp đỡ vô số người" bằng cách cung cấp bộ phận cơ thể cho khoa học. Thế nhưng, dù mục đích tốt đẹp đến đâu, công ty xử lý thi thể rất kém và không đáp ứng đủ tiêu chuẩn của các phòng nghiên cứu.

Bà McArthur nhận xét các câu hỏi mà Byrd đặt ra với Grow chỉ tập trung vào việc hoàn thành giao dịch chứ không hề có ý định tìm hiểu kỹ hơn về mục đích sử dụng của khách hàng. Hơn thế, nếu thực sự quan tâm đến danh tính người mua, hẳn vị chủ tịch đã phát hiện Grow là một phóng viên bởi anh dùng tên thật cùng email cơ quan.

"Tôi thực sự lo lắng về tương lai cũng như lòng tin của cộng đồng về hiến tạng", bà McArthur trải lòng. Thomas Champney, giáo sư giải phẫu tại Đại học Miami thì bày tỏ: "Bộ phận cơ thể người không đáng bị mua bán như một món đồ đông lạnh". Trước đó, Byrd từng chào mời Grow mua đầu gối và chân với giá đặc biệt để "giải phóng không gian".

Trở lại với gia đình Saunders, Richard và Angie ban đầu muốn chôn cất Cody ở một nghĩa trang gần nhà, bên cạnh họ hàng. Tuy nhiên, vì chứng khó đọc, Richard chỉ kiếm được 900 USD mỗi tháng. Angie thì không thể làm việc hay lái xe do suy nhược. Một lễ tang đơn giản cũng trở nên quá đắt đỏ.

Không muốn làm phiền bạn bè, vợ chồng Saunders chấp nhận hiến thi thể Cody cho Restore Life mà không hề biết con trai sẽ bị chia cắt thành nhiều phần. Thậm chí, Richard thấy biết ơn khi công ty hứa hỏa táng miễn phí.

Richard và Angie. Ảnh: Reuters.

"Không có tiền để chết còn khổ hơn không có tiền để sống", Martha Thayer, chủ nhiệm chương trình Khoa học Xã hội Trường Cộng đồng Arapahoe thừa nhận. Bà cho biết các gia đình nghèo khổ rất dễ bị tổn thương và không thể đưa ra lựa chọn nào khác.

Vài tuần sau ngày Cody qua đời, nhân viên Restore Life gửi phần tro của cậu đến nhà Saunders.

Đau buồn vì mất con, Richard bỏ ăn và từ chối nói về mất mát. "Thằng bé là bạn thân nhất của tôi", người cha xót xa. Trên chiếc xe hai bố con thường đi chung với nhau, Richard dán lên dòng chữ "vô cùng thương nhớ Cody Saunders".

Tâm trạng chẳng mấy khá hơn, Angie thường xuyên ngắm nhìn ảnh Cody. Bà mẹ buồn bã: "Tôi không được ôm con lúc thằng bé ra đời, cũng chẳng được ôm con lúc nó ra đi".

Xác định danh tính Cody nhờ xét nghiệm ADN, Reuters tìm đến gia đình Saunders. Nghe tin công ty Restore Life đã phân chia cơ thể con mình, cặp đôi lặng người. Angie nhìn vào khoảng không vô định còn Richard cúi gằm.

"Tôi tưởng họ chỉ lấy đi một phần da chứ", Angie lên tiếng rồi bật khóc.

Nếu biết thi thể Cody bị đối xử như thế, gia đình Saunders chắc chắn không bao giờ đồng ý hiến tặng. Cody đã phải trải qua quá nhiều ca phẫu thuật và họ không muốn bất cứ ai tiếp tục "cắt xẻ con".

Dẫu vậy, Richard tự trấn an: "Dù sao tôi cũng không thể chi trả thứ gì nên đó là lựa chọn tốt nhất". Giờ đây, ông chỉ muốn biết phần thi thể sót lại của con trai ra sao.

Đầu tháng 10 năm nay, phần xương cổ của Cody được mang đi hỏa táng. Tự tay phóng viên Grow đã trao trả phần tro cốt này về gia đình Saunders.

Tác giả: Minh Nguyên

Nguồn tin: Báo VnExpress