Sáng nay 12/6, tại đầm Vực (xã Xuân Viên, Nghi Xuân, Hà Tĩnh) đã diễn ra Lễ hội đánh cá Đồng Hoa. Đây là một lễ hội truyền thống mang đậm bản sắc văn hóa dân gian.

Lễ hội đánh cá Đồng Hoa còn được gọi là lễ hội đánh Vực Rào được tổ chức mỗi năm một lần khi mùa màng của người dân trong vùng đã thu hoạch hết.

Đầm Vực nơi chọn tổ chức lễ hội có chiều dài hơn 1km với diện tích khoảng 30ha bắt nguồn từ dãy núi Hồng và đổ ra nhánh sông của Biển nên rất thuận lợi cho các loài cá nước ngọt sinh sôi nảy nở.

Theo các cụ cao niên trong làng, ngày trước lễ hội đánh cá Đồng Hoa được tổ chức khá quy củ. Làng lập ra quy định, có ban quản lý tuần tra canh gác, ngày thường không cho người dân đến đánh bắt cá, chỉ đến ngày lễ, mọi người trong xã mới được đánh bắt cá tại đầm Vực.

Trước đây, ngày mồng 5 tháng 5 Âm lịch được chọn là ngày tổ chức lễ hội chính. Vào ngày này, người đứng đầu làng và các bậc cao niên trong làng cho lập bàn thờ hương đăng hoa quả cúng tế Thành Hoàng bản thổ tại ngôi miếu cạnh đầm Vực.

Sau khi làm lễ xong, một hồi trống chiêng vang dậy, đích thân người đứng đầu làng hú to một tiếng và cầm nơm xuống đầm úp cá trước. Sau đó tất cả mọi người trong làng, từ già trẻ gái trai mỗi người cầm nơm, lưới ào xuống đầm để thi nhau bắt cá.

Cả làng ào xuống nơm cá tại Vực Rào.

Trong lúc bắt cá, nếu ai được cá to thì vừa dơ cá lên vừa hú to để “khoe” rồi mọi người dân trên bờ dưới nước đều hú theo để tán thưởng một cách hào hứng.

Người dân quan niệm rằng, ai bắt được cá to hoặc nhiều cá thì sẽ gặp nhiều may mắn, mùa màng bội thu trong suốt năm ấy.

Ngày nay, Lễ hội đánh cá Đồng hoa không còn giữ được nhiều tục lệ như cha ông xưa nhưng người dân và chính quyền địa phương vẫn duy trì được những nét căn bản của lễ hội xưa.

Hằng năm, cứ đến những ngày cuối tháng 4 đầu tháng 5 Âm lịch, khi mùa màng đã thu hoạch hết, chính quyền địa phương cùng hàng nghìn người dân nơi đây lại nô nức vào hội với lòng nhiệt tình và để giữ được những nét truyền thống của cha ông xưa để lại.

Từ khoảng 5h30′ sáng 12/6, hàng trăm người dân ở xã Xuân Viên đã chuẩn bị những chiếc nơm, vó, lưới đến Vực Rào để chuẩn bị đánh cá. Sau khi người dân đã tập trung về nhiều, người đại diện của Uỷ ban xã hô to rồi cả làng cùng ào xuống Vực đánh cá.

Không chỉ là những người đàn ông, thanh niên trai tráng mà cả người già, trẻ nhỏ cũng đến Vực Rào để tham gia đánh cá. Mỗi lần ai bắt được cá to thì lại hú to lên để mọi người hú theo tán thưởng.

Theo ban công an xã Xuân Viên, những người dùng nơm, vó sẽ được ưu tiên xuống Vực đánh cá trước. Sau đó sẽ đến lượt người dùng lưới xuống bắt cá. Tất cả mọi người không ai được dùng điện hay kích để xuống bắt cá.

Ông Phan Văn Thí (trú xóm Mỹ Lộc, xã Xuân Viên), một trong những người may mắn khi bắt được con cá chép nặng chừng hơn 3kg. Theo ông Thí, từ xa xưa, mỗi năm đến ngày hội đánh cá Đồng Hoa thì dù bận việc gì ông cũng bỏ để đến tham gia đánh cá.

Dự kiến đến khoảng 10h30′ cùng ngày lễ hội đánh cá sẽ kết thúc.

Dưới đây là một số hình ảnh được ghi lại tại lễ hội đánh cá Đồng Hoa:

...

Từ khoảng 5h30′ sáng, rất đông người dân đã tập trung về Vực Rào để chuẩn bị cho lễ hội đánh cá Đồng Hoa.

Vì lễ hội mỗi năm tổ chức một lần nên rất đông người tham gia.

Nhiều gia đình sợ muộn giờ nên mang cả đồ ăn sáng ra Vực Rào ăn để chờ đến giờ đánh cá.

Những chiếc vó nhỏ được người dân chuẩn bị để đánh cá.

Lễ hội đánh cá được tổ chức rất quy cũ và mọi người đều tuân thủ theo quy định của xã.

Người đại diện uỷ ban xã thông báo việc đánh cá tại Vực rồi hú to để người dân ào xuống đánh cá.

Sau tiếng hu lớn, cả làng ào xuống Vực đánh cá.

Tất cả người dân chỉ được dùng phương pháp thủ công là dùng nơm, vó và lưới để đánh cá.

Hàng trăm người dân cùng xuống đánh cá tại lễ hội.

Những người phụ nữ sẽ dùng vó để cất cá.

Còn những người đàn ông sẽ dùng nơm đi theo hàng ngang 1 vòng chiều dài Vực để nơm cá.

Ai cũng hào hứng.

Không chỉ người lớn mà trẻ em cũng tham gia đánh cá tại Vực Rào trong lễ hội.

Ai cũng mong đánh được nhiều cá lớn để mogn được gặp may mắn trong mùa màng năm nay.

Theo quy định, những người dùng nơm sẽ được xuống Vực đánh cá trước rồi đến lượt người dùng lưới.

Mỗi lần bắt được cá, người dân lại dơ cao lên rồi hú to để mọi người hú theo tán thưởng.

Nhiều người bắt được những con cá rất lớn.

Ông Phan Văn Thí sung sướng khoe bắt được con cá chép lớn chừng 3kg.

Vực Rào được cấm đánh bắt cá trong vòng 1 năm nên có nhiều cá rất lớn.

Dự kiến, khoảng 10h30′ cùng ngày lễ hội sẽ kết thúc.