Trước tình hình này, Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh chỉ đạo:

Một là, để tránh tình trạng địa phương tự ý đặt ra các khoản thu và huy động quá sức dân, BCĐ xây dựng NTM tỉnh yêu cầu UBND, BCĐ xây dựng NTM các huyện/thành phố/thị xã: Tuyệt đối không thu quá sức dân, không thu các khoản thu mà quy định pháp luật không cho phép, đặc biệt không được yêu cầu các hộ thuộc diện hộ nghèo, người già, người tàn tật không nơi nương tựa, hộ khó khăn, gia đình chính sách phải đóng góp.

Hai là, UBND, BCĐ xây dựng NTM các huyện/thành phố/thị xã cần tổ chức kiểm tra, soát xét việc thực hiện huy động đóng góp của người dân tại cấp xã, kể cả cấp thôn thu (nếu có); chỉ đạo các địa phương trong quá trình huy động phải thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Văn bản số 1447/TTg-KTN ngày 13/8/2014.

Trường hợp phát hiện địa phương nào thực hiện huy động sức dân trái quy định thì phải kịp thời chấn chỉnh, khắc phục ngay và có hình thức xử lý nghiêm đối với cán bộ để xảy ra vi phạm.

Trụ sở xây dựng hoành tráng của UBND xã Vĩnh Lộc đã thu của người dân hơn 1,2 tỷ đồng. Trớ trêu là trong khi trụ sở xã khang trang…

Trước đó, ngày 13/8/2014, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Văn Ninh – Trưởng BCĐ Trung ương chương trình MTQG xây dựng NTM đã có văn bản số 1447/TTg – KTN gửi Trưởng BCĐ xây dựng NTM các tỉnh, TP trực thuộc Trung ương đã thẳng thắn chỉ rõ: Thời gian qua, một số địa phương có tình trạng nóng vội, chạy theo thành tích, huy động đóng góp của dân còn tùy tiện, quá mức, nhất là đối với các hộ nghèo, khó khăn, gia đình chính sách, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

…thì nhà ở của một số hộ dân ở Vĩnh Lộc còn tồi tàn, rách nát…

Theo Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh, đề án xây dựng NTM cấp xã, phải căn cứ vào khả năng nguồn vốn của ngân sách Trung ương, ngân sách địa phương, các nguồn huy động và khả năng đóng góp của doanh nghiệp, người dân để xác định lộ trình xây dựng NTM phù hợp, không nóng vội chạy theo thành tích. Việc huy động đóng góp phải tùy thuộc vào khả năng, hoàn cảnh cụ thể của từng vùng, từng địa phương, không quy định cứng nhắc tỷ lệ chi của nhà nước và đóng góp của nhân dân.

“Việc huy động đóng góp của người dân phải được bàn bạc dân chủ và phải được sự đồng tình của người dân. Tuyệt đối không được yêu cầu dân đóng góp bắt buộc và huy động quá sức dân; không được yêu cầu những hộ dân nghèo, người già, người tàn tật không nơi nương tựa, hộ khó khăn, gia đình chính sách phải đóng góp. Đồng thời, phải tăng cường tuyên truyền để người dân hiểu và tự nguyện tham gia”, Phó Thủ tướng yêu cầu.

… và đường vào thôn Thượng Triều đầy bùn đất, lầy lội mỗi khi mưa xuống.

Quan điểm chỉ đạo của Chính phủ và BCĐ Trung ương chương trình MTQG xây dựng NTM là phải chú trọng đến công tác giảm nghèo, nhất là ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số; gắn với phát triển sản xuất, tăng thu nhập cho người dân. Tuyệt đối không để tình trạng xây dựng NTM làm tăng gánh nặng, tăng nghèo cho người dân.

Đặc biệt, phải đề cao trách nhiệm của người đứng đầu trong xây dựng NTM. “Nơi nào, cấp nào để xảy ra tình trạng huy động quá sức dân, gây khó khăn trong việc xác nhận và giải quyết quyền lợi chính đáng của nhân dân theo chế độ chính sách của Đảng và Nhà nước… thì người đứng đầu phải chịu trách nhiệm và phải được kiểm điểm để xử lý kỷ luật nghiêm khắc”, Phó Thủ tướng nhất quán quan điểm chỉ đạo của Chính phủ.

Thời gian gần đây, Báo Nông nghiệp Việt Nam, Đài THVN, Kênh Truyền hình Quốc hội của Đài TNVN và dư luận xã hội bức xúc trước tình trạng nhiều địa phương ở huyện Can Lộc tỉnh Hà Tĩnh để xảy ra tình trạng lạm thu các loại thuế, quỹ, phí của người dân một cách nặng nề. Về việc này, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh cũng đã yêu cầu Chủ tịch UBND tỉnh Hà Tĩnh kiểm tra, báo cáo lên Thủ tướng trước ngày 1/8/2015.

“Trường hợp nếu, có việc thu các loại phí, đóng góp của nhân dân sai quy định, trái pháp luật thì phải hủy bỏ và hoàn lại cho dân, đồng thời xử lý kỷ luật các cán bộ vi phạm”, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh yêu cầu.

Ngày 17/7/2015, ông Võ Hồng Hải – Bí thư Huyện ủy Can Lộc đã có công văn số 752a về việc tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và chấn chỉnh việc huy động nguồn đóng góp tự nguyện của nhân dân ở cơ sở.

Theo Bí thư Huyện ủy Can Lộc, trong quá trình thực hiện tại một số địa phương còn bộc lộ hạn chế. Đó là, một số khoản thu chưa được người dân đồng tình cao như “Quỹ hành chính phúc lợi”, “Quỹ văn hóa”. Một số quỹ huy động chưa đúng quy định của Nhà nước như Quỹ khuyến nông, Quỹ tang tế, Quỹ diệt chuột… Một số địa phương chưa xác định đầy đủ, chính xác đối tượng được miễn giảm, không vận động.

Người dân xã Vĩnh Lộc đã nhiều năm liền đóng các khoản Quỹ, phí vô lý, nặng nề và ngay cả khoản xây trụ sở xã vẫn phải nai lưng ra đóng trong khi Quyết định của Thủ tướng là đầu tư vốn 100% cho xây trụ sở
Căn cứ vào các văn bản chỉ đạo của Phó Thủ tướng, của Chủ tịch UBND tỉnh và Huyện ủy Can Lộc thì rõ ràng việc chính quyền một số xã như Thường Nga, Kim Lộc, Thanh Lộc, Gia Hanh, Vĩnh Lộc… buộc phải hoàn trả lại cho nhân dân nhiều khoản thu trái với quy định với số tiền hàng trăm triệu đồng mỗi năm.

Riêng xã Thường Nga, chỉ tính hai năm 2014 và 2015, số tiền thu của nhân dân trái với quy định lên đến 1,1 tỷ đồng. Xin nói rõ, các khoản thu này đã từng diễn ra khi chương trình xây dựng NTM chưa triển khai. Có những khoản thu chưa từng có trong danh mục Nhà nước cho thu như Quỹ tang tế, Quỹ phát triển sản xuất, Quỹ giao thông thủy lợi phục vụ sản xuất. Những sai phạm này đã được Chủ tịch UBND huyện Can Lộc chỉ rõ trong các văn bản gửi Chủ tịch UBND tỉnh và Sở Tài chính tỉnh Hà Tĩnh.

Từ thực tế đặt ra đó, Bí thư Huyện ủy Can Lộc yêu cầu: Thường trực HĐND, UBND huyện khẩn trương chỉ đạo các ban, phòng chức năng rà soát lại các khoản thu đóng góp của nhân dân tại các xã, thị trấn. “Đình chỉ ngay các khoản thu bất hợp lý hoặc chưa thực hiện đúng quy trình, chưa có sự đồng thuận cao của nhân dân. Nếu phát hiện có sai phạm tại đơn vị, địa phương nào phải kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền để chỉ đạo kiểm điểm, xử lý dứt điểm”, Bí thư Võ Hồng Hải yêu cầu.

Trả lời trên báo chí mới đây, ông Bùi Huy Cường – Phó Chủ tịch UBND huyện Can Lộc đã khẳng định: Xã Thường Nga đã thu một số loại quỹ, trong đó có Quỹ giao thông thủy lợi phục vụ sản xuất trái với quy định của pháp luật hiện hành.

Không chỉ trong việc “thu”, tại huyện Can Lộc còn có những sai phạm rất nghiêm trọng về việc “chi”, và theo chúng tôi biết, lãnh đạo huyện này cũng đã nắm rất rõ.

Quan điểm của những người có trách nhiệm và lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh là rất rõ ràng. Nông nghiệp Việt Nam tin tưởng và chờ đợi sự chỉ đạo, xử lý của tỉnh Hà Tĩnh đối với những việc báo đã nêu trên địa bàn huyện Can Lộc.