Công trình hồ chứa nước Ngàn Trươi, thuộc dự án hệ thống thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang, tỉnh Hà Tĩnh, có dung tích 775 triệu m3 nước, cao trình đập 53,9 m, bề rộng đỉnh đập 12 m. Đây là hồ chứa nước lớn nhất Bắc Trung Bộ và thứ 3 của Việt Nam, sau hồ Dầu Tiếng và Cửa Đạt.

Công trình đầu mối hồ chứa nước Ngàn Trươi có hai hợp phần: Công trình đầu mối và công trình thủy điện 15 MW. Hồ chứa nước Ngàn Trươi và đập dâng được xây dựng trên sông Ngàn Trươi (huyện Vũ Quang) do Ban quản lý đầu tư và xây dựng thủy lợi 4 làm chủ đầu tư với giá trị đầu tư 1.938 tỷ đồng.

Đập chính hồ Ngàn Trươi có nhiệm vụ tích nước và điều tiết lũ cho vùng hạ du với dung tích phòng lũ 157 triệu m3. Vùng hạ du đập Ngàn Trươi gồm một phần các huyện: Vũ Quang, Đức Thọ, Hương Sơn, Hương Khê và thị xã Hồng Lĩnh.

Dự án xây dựng hồ chứa nước Ngàn Trươi ảnh hưởng đến hơn 3.500 ha rừng tại Vườn Quốc gia Vũ Quang. Hơn 1.000 hộ dân 2 xã Hương Quang và Hương Điền được chuyển đến nơi ở mới, nhường đất cho dự án.

Địa phương dự toán gói làm sạch lòng hồ, đảm bảo sau khi tích nước đạt chỉ tiêu nước sinh hoạt, lên đến 120 tỷ đồng. Tuy nhiên, do không có kinh phí nên được điều chỉnh xuống còn hơn 35 tỷ đồng. Các đơn vị đã thực hiện việc nạo vét, dọn dẹp thực bì trong lòng hồ khoảng 1.659 ha nhưng chỉ mới xử lý khoảng 1.500 ha, phần còn lại khoảng 150 ha chưa xử lý xong.

Nhà cửa và công trình vệ sinh, chuồng trại gia súc, cây cối của gần 1.000 hộ dân 2 xã Hương Điền và Hương Quang di dời tái định cư vẫn còn nguyên không được thu dọn.

Ở cao trình từ 32 đến 52 m, cây cối mọc um tùm, nhiều nhất là cây cọ, tre nứa.

Nhiều hạng mục nhà ở, nhà vệ sinh bị ngâm trong hồ.

Khi mực nước rút xuống, căn nhà 3 gian lộ ra giữa lòng hồ. Chính quyền địa phương cho biết khi được di dời, các hộ dân thu dọn tài sản, còn phần nhà xây chưa được dọn dẹp.

Nhiều khu vực nhà ở của hộ dân ở làng Cò, xã Hương Quang (xưa) hiện lên.

Lượng lớn cây cối, mùn thực vật, quá trình ngâm nước lâu ngày thối rữa, phân hủy trở thành một lượng mùn khổng lồ đang lắng đọng dưới đáy hồ Ngàn Trươi.

Những công trình phụ, nhà vệ sinh, giếng nước nằm trơ trọi cạnh nước dòng hồ dâng. Mùa nước nổi khu vực này cũng bị nhấn chìm dưới lòng hồ.

Một số vật dụng bằng bê tông được vứt lại sau quá trình di chuyển đến nơi ở mới của người dân.

Nhiều gốc gỗ lớn nằm ngổn ngang trong lòng hồ, không được thu dọn.

Một nền cũ căn nhà của người dân xã Hương Quang.

Những khu vực cao hơn nước vẫn chưa dâng đến nơi, khung cảnh hoang tàn, nhếch nhác của một số căn nhà khu vực này.

Người dân chuyển đến nơi ở mới nhưng vẫn chăn thả gia súc ngay trong lòng hồ.

Từ trung tuần tháng 5 đến nay, đập dâng có nước đổi màu, bốc mùi. Kết quả quan trắc mẫu nước thời điểm đó cho thấy, có nhiều điểm thông số Fe, Amoni, CO, COD vượt ngưỡng. Cơ quan chức năng đang truy tìm nguyên nhân.