Các môn học sẽ có môn bắt buộc và môn tự chọn với ba mức độ tự chọn. Nội dung môn học sẽ theo hướng tích hợp ở các bậc học dưới và phân hóa dần ở các bậc học cao hơn.
8 lĩnh vực giáo dục
Theo đó, chương trình giáo dục phổ thông có 8 lĩnh vực gồm ngôn ngữ và văn học, toán học, đạo đưc-công dân, thể chất, nghệ thuật, khoa học xã hội, khoa học tự nhiên, công nghệ-tin học.
Hệ thống các môn học được thiết kế theo định hướng bảo đảm cân đối nội dung các lĩnh vực giáo dục, phù hợp với từng cấp học, lớp học.
Nội dung môn học thống nhất giữa các lớp học trước với các lớp học sau; tích hợp mạnh ở các lớp học dưới, phân hoá dần ở các lớp học trên.
Các môn học sẽ tương thích với các môn học của nhiều nước trên thế giới.
Tên của từng môn học được gọi dựa theo các môn học trong chương trình hiện hành, có điều chỉnh để phản ánh tốt nhất nội dung, tính chất, ý nghĩa giáo dục của môn học trong từng cấp học, do đó tên một môn học có thể thay đổi ở từng cấp học.
Cụ thể, môn học cốt lõi của lĩnh vực giáo dục đạo đức – công dân có các tên: Giáo dục lối sống (tiểu học), Giáo dục công dân (trung học cơ sở) và Công dân với Tổ quốc (trung học phổ thông).
Cốt lõi trong lĩnh vực giáo dục khoa học (khoa học tự nhiên và khoa học xã hội) chỉ có 1 môn học Cuộc sống quanh ta (các lớp 1,2,3); tách thành 2 môn học Tìm hiểu Xã hội và Tìm hiểu Tự nhiên (các lớp 4, 5); tương ứng với 2 môn học Khoa học Xã hội và Khoa học Tự nhiên (trung học cơ sở).
Lên trung học phổ thông, để hài hoà giữa học phân hoá định hướng nghề nghiệp với học toàn diện, môn Khoa học Xã hội cùng với các môn Vật lý, Hoá học, Sinh học sẽ dành cho học sinh định hướng khoa học tự nhiên. Môn Khoa học Tự nhiên cùng với các môn Lịch sử, Địa lý sẽ dành cho các học sinh định hướng khoa học xã hội.
Bên cạnh đó học sinh còn được tự chọn các chuyên đề học tập phù hợp với nguyện vọng cá nhân.
Ba loại môn tự chọn
Các môn học ở cả ba cấp học được chia thành môn học bắt buộc và môn học tự chọn.
Các môn học tự chọn gồm ba loại.
Thứ nhất là tự chọn tuỳ ý: học sinh có thể chọn hoặc không chọn.
Thứ hai là tự chọn trong nhóm môn học: học sinh buộc phải chọn một hoặc một số môn học trong nhóm môn học theo quy định trong chương trình.
Thứ ba là tự chọn trong môn học: học sinh buộc phải chọn một số nội dung trong một môn học.
Tỷ lệ môn học tự chọn hoặc nội dung học tự chọn tăng dần từ lớp dưới lên lớp trên.
Các môn học cụ thể cho từng cấp học
Chương trình giáo dục được chia làm hai giai đoạn: giáo dục cơ bản (cấp tiểu học và trung học cơ sở) và giáo dục định hướng nghề nghiệp (cấp trung học phổ thông).
Dự thảo kế hoạch giáo dục của Bộ Giáo dục và Đào tạo. (Ảnh: PM/Vietnam+)Giai đoạn cơ bản, các môn học bắt buộc gồm Tiếng Việt/Ngữ văn, Toán, Ngoại ngữ 1, Thể dục, Giáo dục lối sống/Giáo dục Công dân, Cuộc sống quanh ta, Tìm hiểu tự nhiên/Khoa học tự nhiên, Tìm hiểu xã hội/Khoa học xã hội.
Ngoài các môn học bắt buộc còn có các môn tuỳ chọn. Học sinh chọn hoặc không chọn tuỳ ý các môn Ngoại ngữ 2, Tiếng dân tộc, Nghiên cứu khoa học kỹ thuật (ở lớp 8, lớp 9).
Học sinh tự chọn một trong nhóm các môn Kỹ thuật/Công nghệ, Tin học, Thể thao, Âm nhạc, Mỹ thuật, Hoạt động trải nghiệm sáng tạo.
Giai đoạn giáo dục định hướng nghề nghiệp có 4 môn học bắt buộc gồm Ngữ văn 1, Toán 1, Công dân với Tổ quốc, Ngoại ngữ 1.
Ngoài các môn học bắt buộc, học sinh được tuỳ ý chọn hoặc không chọn các môn Nghiên cứu khoa học kỹ thuật, Ngoại ngữ 2.
Học sinh tự chọn một trong nhóm môn học gồm 4 môn (lớp 10, 11) và 3 môn (lớp 12) trong các môn: Lịch sử, Địa lý, Ngữ văn 2, Vật lý, Hoá học, Sinh học, Tin học, Công nghệ, Toán 2, Khoa học Tự nhiên, Khoa học Xã hội.
Nếu chọn môn Khoa học Tự nhiên thì không chọn các môn: Vật lý, Hoá học, Sinh học; nếu chọn môn Khoa học Xã hội thì không chọn các môn: Lịch sử, Địa lý.
Các môn Khoa học Tự nhiên và Khoa học Xã hội chỉ học ở lớp 10 và lớp 11.
Bên cạnh đó, học sinh được tự chọn trong môn học gồm Âm nhạc, Mĩ thuật, Thể thao, Hoạt động trải nghiệm sáng tạo (lớp 10, 11, 12); Chuyên đề học tập (lớp 11, 12).
Được thay đổi môn tự chọn
Trong cả cấp học trung học phổ thông, học sinh có thể thay đổi môn học tự chọn và chuyên đề học tập tự chọn phù hợp với định hướng nghề nghiệp cá nhân. Tuy nhiên, các em bắt buộc phải hoàn thành số lượng các môn học, chuyên đề học tập tối thiểu theo quy định trong chương trình giáo dục.
Việc tổ chức dạy học tự chọn dựa trên nhu cầu của học sinh và trong khả năng đáp ứng về điều kiện dạy học (giáo viên, phòng học, thời gian…) của nhà trường.
Nhà trường có thể mời giáo viên thỉnh giảng, gửi học sinh sang học ở trường lân cận, linh hoạt bố trí nhóm/lớp học sinh …để tăng khả năng đáp ứng nhu cầu học tự chọn cho học sinh. Do đó, việc này có thể khác nhau giữa các trường, các địa phương. Đối với từng trường thì năm sau có thể khác năm trước vì nhà trường càng phát triển thì càng tăng khả năng đáp ứng nhu cầu học tự chọn cho học sinh.
Theo Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển, Bộ rất mong nhận được các ý kiến đóng góp của các tổ chức, cá nhân để hoàn thiện hơn chương trình giáo dục phổ thông tổng thể trước khi ban hành chính thức./.
