Vụ việc đặc biệt khiến dư luận dậy sóng trong thời gian dài với nhiều tình tiết uẩn khúc. Liên tiếp những lá đơn cầu cứu được đến các cơ quan chức năng mong sự việc được sáng tỏ. Kết quả là vừa qua, cơ quan công tố tỉnh này đã phải công khai xin lỗi và thương lượng bồi thường cho người bị oan”, luật sư Nguyễn Hoàng Tiến, trưởng Văn phòng Luật sư Đức Thịnh (đoàn Luật sư TP.Hà Nội) kể về những trăn trở trong vụ án oan này.

Tai biến, liệt nửa người vì bị bắt oan

Cẩn thận xem lại tập hồ sơ vụ án dày cộm, luật sư Nguyễn Hoàng Tiến kể: Khoảng 15h ngày 9/4/2012 chị Trần Thị Tiểu Minh – Giám đốc DNTN vàng bạc Ý Nhật, chủ hiệu vàng IYK, ở tiểu khu 2, phường Hải Đình, TP.Đồng Hới (Quảng Bình) đến quán cà phê Cocos trên đường Nguyễn Hữu Cảnh, TP.Đồng Hới thì gặp bà Mai Thị Lâm – Giám đốc công ty TNHH Anh Trang.

Với lý do bà Lâm còn nợ mình tiền nên chị Minh yêu cầu bà Lâm đối chiếu nợ nhưng bà Lâm không đồng ý mà bỏ đi. Do bức xúc nên bà Minh lấy xe ô tô đuổi theo đồng thời gọi điện cho Bùi Tuấn Anh (SN 1979, ở số 3 đường Lê Lợi, phường Hải Đình) chặn xe bà Lâm và yêu cầu bà quay lại quán cà phê để đối chiếu nợ.

Tại quán cà phê Cocos, sau khi tính toán nợ với nhau, chị Minh yêu cầu bà Lâm viết giấy vay tiền với nội dung: “Bà Lâm còn nợ Minh số tiền 17,5 tỷ đồng”. Thực tế cho thấy, tại buổi đối chiếu nợ này có mặt cả một lãnh đạo ngân hàng địa phương và 7 người quen khác. Mọi người đều khẳng định không hề có sự đe dọa hay dùng vũ lực nào từ phía chị Minh để buộc bà Lâm phải nhận nợ. Sau khi thỏa thuận, mọi người đều vui vẻ và cùng mời nhau đi ăn tối tại một nhà hàng hải sản đến 21h cùng ngày thì chia tay.

Tháng 6/2012, trên cơ sở đơn tố cáo của bà Mai Thị Lâm về việc viết giấy chốt nợ với chị Minh và việc bà Lâm trả chị Minh 800.000.000 đồng, CQĐT tỉnh Quảng Bình đã thụ lý và ra quyết định khởi tố vụ án và khởi tố bị can đối với Trần Thị Tiểu Minh về tội cưỡng đoạt tài sản, đồng thời ra lệnh bắt tạm giam ngay đối với Trần Thị Tiểu Minh.

Theo tìm hiểu được biết, chị Trần Thị Tiểu Minh là một người bị bệnh xoang trán mãn tính, u nang buồng trứng và có một khối u nhỏ ở tử cung. Hiện chị một mình nuôi hai con (cháu lớn sinh năm 1998, cháu nhỏ sinh năm 1999). Sự việc CQĐT tỉnh Quảng Bình ra quyết định khởi tố bị can đối với chị Minh về tội cưỡng đoạt tài sản, ra lệnh bắt giam và khám xét các nơi để thu giữ tài liệu đã làm chị Minh suy sụp nghiêm trọng về tinh thần. Bản thân người dân lối xóm cùng hết sức bất ngờ vì từ trước đến nay chưa bao giờ mọi người nghe phản ánh, chê trách về công việc làm ăn của Minh.

Sau đó ít ngày, tại trại tạm giam, chị Minh do quá sốc tâm lý dẫn đến bị đột quỵ, tai biến mạch máu não và liệt nửa người. Do sức khỏe yếu, nên chị Minh được cho tại ngoại sau 41 ngày bị giam giữ. Chưa dừng lại, mặc dù vụ án xuất hiện nhiều tình tiết thể hiện chị Trần Thị Tiểu Minh bị oan sai, nhưng CQĐT và VKSND tỉnh Quảng Bình vẫn quyết định gia hạn điều tra thêm 4 tháng.

Trong suốt thời gian này, người dân phường Hải Đình, TP.Đồng Hới (Quảng Bình) hết sức bức xúc trước những quyết định của cơ quan tiến hành tố tụng tỉnh này. Nhiều lá đơn tố cáo, đơn cầu cứu do chính người dân làm gửi đến các cơ quan chức năng cấp cao với mong muốn sự việc được làm sáng tỏ, tránh tình trạng người tốt bị oan sai còn kẻ xấu lợi dụng công quyền để phục vụ tư thù cá nhân.

Tuy nhiên, sau khi CQĐT công an tỉnh Quảng Bình ra kết luận điều tra, VKSND tỉnh Quảng Bình đã không chấp nhận và ra quyết định đình chỉ điều tra vụ án do hành vi của chị Trần Thị Tiểu Minh không cấu thành tội phạm theo quy định tại Điều 135 Bộ luật Hình sự.

Sự thật chỉ có một!

Những vụ án oan khiến luật sư Nguyễn Hoàng Tiến mang nhiều trăn trở, lo lắng. Bởi ông đã tham gia không ít vụ việc mà kéo dài cả năm trời mang đến bao hệ lụy, đau xót cho người trong cuộc. Bàn về vụ việc nói trên tại Quảng Bình, luật sư Tiến cho rằng: Đây là một vụ án khá phức tạp, nó thể hiện ở những nhân chứng và tình tiết vụ việc. Quá trình tiến hành giải quyết vụ việc của cơ quan điều tra cần công khai minh bạch, tránh những biểu hiện “chạy án”.

Nhớ lại toàn bộ tình tiết của vụ án, luật sư Hoàng Tiến nhận định: “Có nhiều lý do dẫn đến sai lầm của CQĐT tỉnh Quảng Bình khi bắt oan chị Trần Thị Tiểu Minh, nhưng cá nhân tôi cho rằng, các cơ quan công tố chưa hiểu hết nội hàm của Điều 135 BLHS quy định về tội cưỡng đoạt tài sản. Một nguyên nhân khác cũng có thể xuất phát từ việc CQĐT chưa thật vô tư khách quan trong việc điều tra, khởi tố vụ án, khởi tố bị can. Bên cạnh đó, VKSND tỉnh Quảng Bình cũng thừa nhận nguyên nhân của vụ việc oan sai này là do bà Mai Thị Lâm tố cáo không đúng sự thật. Nếu như vậy thì cần xem xét trách nhiệm hình sự đối với người tố cáo sai sự thật để xử lý theo đúng quy định của pháp luật”.

Nhắc về chị Trần Thị Tiểu Minh đã dần ổn định lại cuộc sống sau khi được trả tự do, luật sư Tiến chia sẻ: “Nhờ sự can thiệp kịp thời của nhiều cơ quan chức năng nên sự việc được làm sáng tỏ. Cũng may sau khi về nhà, chị Minh nhận được sự quan tâm chia sẻ của nhiều người dân nên sức khỏe của chị dần ổn định. Còn đối với người làm nghề luật sư, chúng tôi luôn tin sự thật chỉ có một và công lý sẽ được làm sáng tỏ. Tôi rất vui khi cùng các cộng sự đã giúp chị Minh được giải oan”.

Bài học đắt giá cho các cán bộ tham gia tố tụng

Tại buổi xin lỗi công khai của VKSND tỉnh Quảng Bình, theo chị Minh thì cùng với việc xin lỗi công khai, VKSND tỉnh Quảng Bình cần nói rõ việc điều tra, xử lý trách nhiệm của bà Mai Thị Lâm trong việc vu khống, tố cáo sai sự thật gây ra vụ án oan của chị.

Trước đây là học viên của học viện An ninh Nhân dân và từng là điều tra viên của cơ quan điều tra, công an TP.Hà Nội, luật sư Nguyễn Hoàng Tiến nhận định: “Thành công của vụ án không chỉ giúp cho người bị oan được giải oan mà còn đề cao sự nghiêm minh của pháp luật, là bài học đắt giá cho những cán bộ điều tra, kiểm sát viên đã làm sai trong vụ án này. Đó là bài học cho sự cẩn thận, nghiêm minh, khách quan và vô tư của những người tiến hành tố tụng có thẩm quyền. Vụ án cũng để lại nhiều bài học sâu sắc cho những luật sư chúng tôi. Đó còn là là sự cẩn trọng trong công tác nghiên cứu hồ sơ; thu thập, đánh giá chứng cứ một cách khách quan, toàn diện trên cơ sở những kiến thức pháp luật nội dung, làm nền tảng để có thể xác định rõ một người có phạm tội hay không, đồng thời phải nghiên cứu sâu các mâu thuẫn trong vụ án để đề ra phương hướng giải quyết, tiến hành thu thập tài liệu chứng cứ chính xác để sự việc được sáng tỏ”.

VKSND tỉnh Quảng Bình công khai xin lỗi dân

Ngày 17/4/2013, tại TP.Đồng Hới, VKSND tỉnh Quảng Bình đã tổ chức công khai xin lỗi chị Trần Thị Tiểu Minh, giám đốc DNTN vàng bạc Ý Nhật, chủ tiệm vàng IYK ở tiểu khu 2, phường Hải Đình, TP.Đồng Hới (tỉnh Quảng Bình) về việc ra quyết định khởi tố vụ án, điều tra bị can, bắt tạm giam oan sai đối với chị. Ông Nguyễn Hữu Cảm, ủy viên Ban cán sự Đảng – đại diện cho VKSND tỉnh Quảng Bình cho biết, việc xin lỗi này sẽ được thông báo rộng rãi tại địa phương – nơi chị Minh đang sinh sống để mọi người được biết nhằm trả lại danh dự cho người bị oan.

Cao Tuân

Người Đưa Tin