Bức “Thư trung thu” là một bài thơ, là sự độc đáo của Bác trong thể hiện và chứa đựng một tình cảm bao la của Bác với thiếu niên và nhi đồng thân thương.Thơ là tiếng nói của tình cảm. Bước vào bài thơ, ta đã bắt gặp ngay tình thương yêu rất đỗi lớn lao của Bác với thiếu niên và nhi đồng:Ai yêu các nhi đồngBằng Bác Hồ Chí MinhVới một cách nói dể hiểu, một thái độ gần gũi, bộc bạch, Bác muốn thể hiện hết lòng mình, muốn trút tất cả bầu tâm sự của “Già Hồ” với các cháu. Bác nhìn thấy thiếu niên nhi đồng là lứa tuổi hồn nhiên, ngộ nghĩnh rất đáng được yêu thương với cái vẻ vừa “ngoan ngoãn” vừa “xinh xinh”.Từ yêu thương, Bác gửi đến các cháu một niềm mong mỏi thiết tha, một lời dặn cặn kẽ, một lời khuyên từ đáy lòng rằng các cháu hãy “cố gắng”:Thi đua học và hànhTuổi nhỏ làm việc nhỏTùy theo sức của mìnhĐặc biệt trong lời dặn của Bác, không cao xa, những việc làm hàng ngày, chung quanh cuộc sống của mình: “học” gắn với “hành”, “tuổi nhỏ làm việc nhỏ” và “tùy theo sức của mình” rõ ràng, hơn ai hết Bác là người rất hiểu lòng con trẻ với sự nâng niu quý trọng, vì tất cả là để cho kháng chiến cho hòa bình, cho tất cả ngày mai tươi sáng. Đến cuối bài thơ Bác đã khẳng định lại:Các cháu hãy xứng đángCháu Bác Hồ Chí MinhĐầu và cuối bài thơ, một cảm xúc thống nhất, Bác vẫn khẳng định tình thương yêu của Bác đối với các cháu thiếu niên nhi đồng ngày càng được nhân lên gấp bội.Cùng một cảm xúc ấy, thư trung thu năm 1954, khi cuộc kháng chiến thành công, Bác vui vì đã thấy niềm mong ước của mình thành hiện thực và còn xa hơn nữa:Đến ngày Nam Bắc một nhàCác cháu xúm xít thì ta vui lòngTôi còn nhớ, năm 1959, khi nói chuyện với lớp đào tạo cán bộ mẫu giáo, Bác dặn:“…Làm mẫu giáo tức là thay mẹ dạy trẻ. Muốn làm được thế thì trước hết phải yêu trẻ” (Trích “những lời kêu gọi của Hồ Chủ Tịch” – nhà XB Sự Thật – 1960 – tập V – trang 263).
Đến nay, mặc dù Bác đã đi xa, nhưng vẫn còn tươi nguyên tình cảm của Bác với thiếu niên nhi đồng. Bao nhiêu thế hệ đi qua và trưởng thành đã lấy đó làm niềm tự hào với Bác Hồ Chí Minh. Cho nên bài thơ “Thư trung thu” năm 1952, không chỉ là tình sâu nặng của Bác mà còn là một bài học quý báu, ngày nay bài học ấy đã trở thành một bài hát quen thuộc “Ai yêu nhi đồng …” để tiếp thêm sức mạnh cho thiếu niên nhi đồng chúng ta.
Phan Đình Chí
