Thái Kim Đỉnh quê ở làng Tường Xá, tổng Thịnh Quả, phủ Đức Thọ, nay là xã Đức Châu, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh. Ông tham gia thanh niêu cứu quốc từ những năm tháng trai trẻ, rồi làm cán bộ quản lý văn hóa, văn nghệ trong suốt các thời kỳ ở Hà Tĩnh, Nghệ Tĩnh.

Nhà nghiên cứu VHDG Thái Kim Đỉnh

Thái Kim Đỉnh viết văn, làm thơ từ rất sớm…nhưng tên tuổi chỉ thực sự khẳng định với vai trò của một nhà nghiên cứu văn hóa dân gian. Đến nay ông đã có 83 đầu sách, từ biên soạn, đến sưu tầm khảo cứu… Công trình nào cũng dày dặn cả về hàm lượng tri thức lẫn lẫn nhiệt tâm sáng tạo.

10 tuổi học chữ Hán, 12 tuổi học chữ Pháp, 16 tuổi bắt đầu tích trữ sách báo và đến những năm tháng cuối đời, gia tài của ông là cả một kho tàng về các công trình sưu tầm khảo cứu. Trầm tích văn hóa của người xưa trở thành niềm đam thôi thúc Thái Kim Đỉnh tìm hiểu, nghiên cứu như là một định mệnh. Trong suốt cuộc đời, ông chỉ đi bộ nhưng bàn chân ông đã đặt đến hầu như tất cả các địa danh, những vùng quê trên địa bàn 2 tỉnh Nghệ An Hà Tĩnh. Ông nhớ như in những câu chuyện của ông bà xưa để lại, gom nhặt để làm phong phú vốn văn hóa văn nghệ dân gian.

Làng cổ Hà Tĩnh – một trong những tác phẩm của Nhà nghiên cứu VHDG Thái Kim Đỉnh

Nghiên cứu văn hóa dân gian là một lĩnh vực kén chọn và Thái Kim Đỉnh thuộc số ít những nhà nghiên cứu đặt dấu ấn sâu sắc trên địa hạt rộng lớn này. Ông luôn chọn cho mình một lối đi riêng,  một cách tiếp cận và khai thác riêng, để tác phẩm  Thái Kim Đỉnh không bị lẫn giữa những công trình khảo cứu khác.

Nhà nghiên cứu văn hóa dân gian Thái Kim Đỉnh nhập viện trước Tết và ra đi sau hơn 2 tuần trọng bệnh. Quy luật sinh lão bệnh tử không ai tránh khỏi nhưng sự ra đi của ông vẫn để lại nỗi bàng hoàng xúc động sâu sắc trong giới nghiên cứu. Đơn giản vì ông được ví như là cây đại thụ cuối cùng trên lĩnh vực nghiên cứu văn hóa dân gian Nghệ Tĩnh cho đến thời điểm hiện tại và có lẽ không biết đến khi nào mới có người kế tục.

Trần Long – Trung Hoa