Nhà nghiên cứu Thái Kim Đỉnh sinh năm 1926, quê làng Tường Xá, xã Đức Châu, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh, nguyên là cán bộ Ty Văn hóa – Thông tin Hà Tĩnh; sáng lập viên Hội Văn nghệ Hà Tĩnh; Phó Hội trưởng Hội văn nghệ Hà Tĩnh; Phó Chủ tịch Hội Văn nghệ Nghệ Tĩnh; Chi hội trưởng chi hội văn nghệ dân gian Hà Tĩnh; hội viên các hội: Văn nghệ Dân gian Việt Nam, Nhà báo Việt Nam, Hội Khoa học lịch sử Việt Nam.
Nhà nghiên cứu Thái Kim Đỉnh thông thạo các ngoại ngữ Hán, Pháp, say mê điền dã. Ông được xem là nhà địa phương học hàng đầu của xứ Nghệ. Ông có phong cách nghiên cứu sâu sát, thận trọng; các quan điểm và nhận xét được rút ra từ các căn cứ lý luận và thực tiễn, có giá trị tham khảo. Các thế hệ nghiên cứu hậu sinh và những người quan tâm coi ông là pho từ điển sống về văn hóa xứ Nghệ.
Trong cuộc đời nghiên cứu văn hóa – lịch sử Nghệ Tĩnh và sáng tác của mình, ông đã xuất bản 80 đầu sách, trong đó có gần 30 cuốn in riêng và chủ biên và hơn 50 cuốn viết chung.
Những tác phẩm tiêu biểu của Thái Kim Đỉnh: Truyện dân gian Nghệ Tĩnh, Cỏ mật – Nhịp cầu (Tập thơ); Năm thế kỷ văn Nôm người Nghệ; Thơ văn quanh Truyện Kiều; Tác giả Hán Nôm Nghệ Tĩnh; Từ điển tiếng Nghệ (soạn chung); Làng cổ Hà Tĩnh (Chủ biên); Tiếng Kiều đồng vọng (soạn chung); Địa chí các huyện: Đức Thọ, Kỳ Anh, Can Lộc…
Với nhiều cống hiến, nhiều tác phẩm có giá trị, ông đã được được trao tặng nhiều giải thưởng văn học, nghệ thuật, báo chí: Giải thưởng VHNT Nguyễn Du (tỉnh Hà Tĩnh); Giải thưởng VHNT Hồ Xuân Hương (tỉnh Nghệ An); Giải thưởng Hội Văn nghệ dân gian Việt Nam; Giải thưởng của Liên hiệp các Hội VHNT Việt Nam.
Đông đảo văn nghệ sỹ Nghệ – Tĩnh chụp ảnh trong buổi giao lưu và mừng thọ nhà nghiên cứu văn hóa Thái Kim Đỉnh, vào tháng 4/2015 tại TP Vinh.
TS. Võ Hồng Hải, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Hà Tĩnh chia sẻ về sự ra đi của nhà nghiên cứu Thái Kim Đỉnh: “Ông ra đi, để lại một khoảng trống lớn không thể bù đắp. Bởi ông có thể coi là người cuối cùng trong “thế hệ vàng” các nhà nghiên cứu Hán Nôm, văn hóa xứ Nghệ, gồm các cụ Trần Hữu Thung, Thanh Minh, Ninh Viết Giao, Võ Hồng Huy từ giã cõi trần”.
Còn nhà văn Đức Ban, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa tỉnh Hà Tĩnh thì chia sẻ: “Với công việc, nhà nghiên cứu Thái Kim Đỉnh nêu một tấm gương sáng về đức kiên trung, tinh thần tự học, năng lực làm việc không mệt mỏi. Với bạn bè văn hóa văn nghệ, ông là thầy, là bạn, là học trò tình sâu nghĩa nặng. Với gia đình, ông là người chồng thủy chung, sâu nặng yêu thương, người ông, người cha mẫu mực về lối sống giản dị, tính khiêm nhường, đạo lý là tối thượng trong sinh hoạt, trong đối nhân xử thế”.
Văn Dũng
