Trong giới chơi tiền, ông Nguyễn Văn Thạo (49 tuổi, cư trú tại Bắc Ninh) được mệnh danh là “ông vua tiền cổ” không chỉ bởi có số lượng tiền khổng lồ hơn 6 tấn trải dài theo dòng chảy lịch sử các triều đại phong kiến Việt Nam mà ông còn có những bộ sưu tập độc đáo khác. Trong ảnh, một chum tiền lục giác nguyên khối sau khi được khai quật được đặt lên trên lưng một con rùa được tác bằng gỗ đinh hương.

Ông Thạo có cả kho tàng gồm nhiều bộ sưu tập những chum tiền độc lạ và đẹp nhất Việt Nam. Nhiều chum tiền xu đủ các loại được khai phá từ nhiều vùng đất tương ứng với các triều đại khác nhau.

Với mỗi chum tiền cổ là một kỷ niệm sâu sắc về hành trình rong ruổi khắp các hang cùng ngõ hẻm các tỉnh vùng núi phía Bắc. Có những chum phải đánh đổi cả gia tài là tiền cầm cố sổ đỏ hay nhiều cây vàng mới có được. Trong ảnh là chum “tiền tài, phát lộc” có những cuộn tiền xếp gọn hình khuôn thỏi vàng rất đẹp.

Nhưng cũng có những chum nặng gần 100kg nhưng ông không mất một đồng nào để mua mà chỉ mất công chở về. Để có những chum tiền cổ đẹp, độc đáo như vậy, anh đã dày công sưu tập suốt hơn 20 năm năm qua. Hễ có tiếng ở đâu phát hiện tiền cổ, ông đều có mặt để xem và thu mua. Sau khi mua được về nhà với những chum lành lặn ông trau chuốt cẩn thận tránh bị vỡ sau đó cất gọn vào một góc nhà tránh va đập.

Còn đối với những chum tiền bị vỡ, ông tỉ mỉ gỡ những mảnh sành ra để nguyên những mùn đất, gỉ đồng bám trên nó và cẩn thận đặt lên gá.

Một chum tiền cổ hình trụ ngang được ông Thạo phát hiện còn nguyên dây đay dùng để xâu tiền.

Mùn đất bám dính với lớp đồng gỉ từ những xâu tiền sau hàng trăm năm chôn dưới lòng đất.

Những sợi dây đay trường tồn với thời gian xâu tiền lại với nhau tạo thành một khối thống nhất. Chúng vẫn còn rất chắc chắn dù lớp kim loại từ những đồng tiền này chảy gỉ.

Hàng chục kg tiền xu cổ được cất trong một chum đồng hiếm thấy mà ông Thạo sưu tầm được. Theo ông, chum đựng tiền bằng đồng này có hình thù khác lạ so với những chum đựng tiền khác. Nó có hình vòm, miệng mở rộng. Những đồng tiền bên trong gỉ kết thành khối liền với vỏ chum. “Rất có thể nó là khối tài sản được cải táng theo một vị quan chức, vương tộc”, ông Thạo nhận định.

Màu đất và màu gỉ đồng nói lên thời gian, địa điểm mà nơi tiền cổ được phát hiện. Điều này rất quan trọng trong việc khám phá, khai quật những cổ vật khác. Ngoài giá trị lịch sử những chum, đồng tiền cổ này còn có giá trị về văn hóa.

Một chum tiền được xếp theo hình lục giác rất chắc chắn. Ở giữa là những đồng tiền lẻ chất đống vào nhau.

Trong quá trình sưu tầm, để kiểm chứng những đồ vật chứa tiền, ngoài những kinh nghiệm, kiến thức học được thì người chơi cũng cần phải thử nhiều phương pháp khác như đục, khoét vỏ chum làm mẫu. Đây cũng là cách để giới sưu tầm xác định niên đại chôn tiền theo mảnh gốm, sứ.

Ngoài ra, trong bộ sưu tập của anh Nguyễn Văn Thạo còn có nhiều loại tiền kim loại dạng vàng, bạc nén, tiền thưởng vua ban, tiền lưu trữ trong ngân khố với các mệnh giá khác nhau. Trong ảnh, một nén bạc nặng 38 gr có in hình hươu nai, muôn thú.

Không chỉ chơi, sưu tầm tiền cổ bằng kim loại, ông Thạo cũng có bộ sưu tập đầy đủ các mệnh gián tiền giấy bạc từ những năm đầu cuộc kháng chiến chống thực dân pháp, đế quốc Mỹ cho đến ngày nay. Thậm chí, những mệnh giá tiền bạc trong quân đội mới được phát hành chưa từng được sử dụng hoặc những mệnh giá chỉ in ra tiêu thụ tại một vùng miền. Ông Thạo cho biết, sắp tới anh có dự định sẽ cống hiến một số mẫu tiền làm trưng bày khi dự án thành lập Bảo tàng tiền cổ Việt Nam hoàn thành.