Nhận thức rõ vai trò, trách nhiệm của cơ sở trong cải cách thể chế, những năm qua, Cục Hải quan Hà Tĩnh tích cực tham gia nghiên cứu, đề xuất Bộ Tài chính, Tổng cục Hải quan về việc rà soát, hệ thống hóa và công khai hệ thống TTHC ngành Hải quan (gồm 239 TTHC); đưa ra phương án sửa đổi, bổ sung 127 TTHC, ban hành mới 23/24 văn bản quy định TTHC về hải quan; thực thi phương án đơn giản hóa 125/135 thủ tục… Sự tham gia có hiệu quả của 34 cục hải quan tỉnh, thành phố trong cả nước, trong đó có Hải quan Hà Tĩnh đã góp phần quan trọng trong cải cách TTHC hải quan.

Cán bộ, công chức Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Cầu Treo tập huấn hệ thống thông quan tự động.

Cục Hải quan Hà Tĩnh thường xuyên rà soát, tổng hợp vướng mắc trong quá trình thực hiện các quy định về thủ tục và thuế hải quan; các quy định về đấu tranh chống buôn lậu; phòng, chống ma túy và vi phạm hành chính để kịp thời đề xuất, kiến nghị các cấp có thẩm quyền sửa đổi, bổ sung phù hợp với tình hình thực tế.

Với những việc làm cụ thể, Cục Hải quan Hà Tĩnh đã góp phần đơn giản hóa hồ sơ hải quan, giảm bớt giấy tờ không cần thiết; giảm thiểu tối đa, đơn giản hóa các hình thức trình, nộp chứng từ. Nhiều chứng từ trước đây phải nộp, trình bản chính, nay được trình hoặc nộp bản sao hay bản photocopy… “Hợp đồng đối với hàng xuất khẩu; chứng nhận xuất xứ hàng hóa đối với nhóm hàng được hưởng thuế suất ưu đãi; giấy thông báo thuế và nhiều loại giấy tờ khác nay không còn cần thiết. Điều này đã thực sự tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, giúp giảm đáng kể thời gian, chi phí cho DN” – đại diện một DN hoạt động xuất nhập khẩu tại Khu kinh tế Vũng Áng, phấn khởi.

Cùng đó, Cục Hải quan Hà Tĩnh còn nghiên cứu, đề xuất Tổng cục Hải quan mô hình và phương án tổ chức, kiện toàn bộ máy tổ chức hành chính, xây dựng khung vị trí việc làm trên cơ sở phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương, đơn vị. Cục không ngừng đổi mới, nâng cao chất lượng công tác cán bộ, nhằm đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của công cuộc cải cách, hiện đại hóa hải quan. Những cán bộ, công chức có phẩm chất đạo đức tốt, văn hóa giao tiếp chuẩn mực, đủ trình độ về chuyên môn, nghiệp vụ và năng lực phù hợp được ưu tiên bố trí thực hiện TTHC.

Những năm qua, DN hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn còn thường xuyên nhận được sự quan tâm, chủ động của Hải quan tỉnh trong việc hướng dẫn, hỗ trợ… và tăng cường đối thoại. Tính khả thi của quy định về TTHC cũng thường xuyên xem xét, đánh giá, theo dõi, đáp ứng yêu cầu công khai, minh bạch trong quá trình tổ chức thực hiện. “Qua những cuộc đối thoại DN – hải quan được tổ chức hằng năm, nhất là tại Chi cục Hải quan Vũng Áng và cửa khẩu Cầu Treo – những nơi có nhiều DN hoạt động xuất nhập khẩu – mọi vướng mắc, khó khăn của DN đã được giải quyết kịp thời, thỏa đáng”, một cán bộ Chi cục Hải quan Vũng Áng cho biết.

Tiên phong hiện đại hóa

Hải quan Hà Tĩnh là đơn vị đi đầu về áp dụng hệ thống thông quan hiện đại của thế giới để rút ngắn thời gian thông quan, tạo thuận lợi cho DN và tăng thu ngân sách nhà nước.

Đại diện doanh nghiệp nêu những vướng mắc trong họat động hải quan tại một buổi đối thoại gần đây

Cục Hải quan Hà Tĩnh đã xác định, cải cách hành chính sẽ không đạt hiệu quả cao nếu thiếu việc sử dụng thủ tục hải quan điện tử. Thực hiện chiến lược phát triển của ngành, ngay từ năm 2010, Cục Hải quan Hà Tĩnh là một trong 10 tỉnh đi đầu triển khai hệ thống thông quan điện tử tại 5/5 đơn vị trong toàn cục. Chỉ sau một thời gian ngắn, hầu hết DN hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn đã tự nguyện tham gia thông quan trên hệ thống hiện đại này. “Với một lô hàng thuộc diện được thông quan, nếu làm thủ tục thủ công như trước đây phải mất 2-3 giờ, nhưng khi làm thủ tục hải quan điện tử, thời gian được rút ngắn còn 3-15 phút. Một bước chuyển lớn chưa từng có đối với thời gian thông quan”, một cán bộ Hải quan tỉnh, dẫn chứng.

Chưa dừng lại ở đó, năm 2014, bên cạnh tiếp tục vận hành hệ thống thông quan điện tử, Cục Hải quan Hà Tĩnh đã chủ động chuẩn bị mọi điều kiện để tiếp nhận hệ thống thông quan tự động (VNACCS/VCIS), triển khai đồng bộ trong toàn ngành. Ngày 23/5/2014, hệ thống VNACCS/VCIS đã triển khai thành công tại 5/5 chi cục thuộc Cục Hải quan Hà Tĩnh. “Để triển khai hệ thống thông quan tự động, Cục Hải quan tỉnh đã có sự chuẩn bị chu đáo với quyết tâm cao. Theo đó, tổ chuyên gia được thành lập và đào tạo; tổ chức các lớp tập huấn, cấp chứng chỉ khai báo cho DN… Đội ngũ cán bộ, công chức hải quan tỉnh không chỉ tiếp nhận và vận hành hệ thống một cách thuận lợi, thông suốt mà DN cũng chủ động chuyển đổi sang hệ thống mới, hiện đại vào bậc nhất này” – Cục trưởng Cục Hải quan Hà Tĩnh Lương Trường Thọ, cho biết.

Hiệu quả mang lại thật đáng ngạc nhiên. Nếu làm thủ tục theo hệ thống thông quan điện tử mất từ 3-15 phút thì thông quan trên hệ thống tự động VNACCS/VCIS chỉ 3-5 giây. Ngoài ra, theo tính toán chi phí sơ bộ của Tổng cục Hải quan, khi thực hiện một TTHC thuộc lĩnh vực hành chính trước và sau khi thực hiện thủ tục hải quan điện tử, DN tiết kiệm được trung bình trên 20% chi phí chuẩn bị một bộ hồ sơ giấy, nhân lực, đi lại khi thực hiện khai báo qua internet…

Chỉ sau 5 tháng thực hiện, đến nay, tại Cục Hải quan Hà Tĩnh, 97% số lượng DN mở tờ khai hải quan thông qua hệ thống VNACCS/VCIS với số lượng trên 98%. Ngoài ra, Cục Hải quan tỉnh cũng đã xây dựng, trang bị đầy đủ hệ thống mạng LAN, WAN tương đối ổn định cho các đơn vị thuộc và trực thuộc; áp dụng có hiệu quả hệ thống quản lý văn bản NET OFFICE và triển khai các TTHC theo tiêu chuẩn ISO 9001-2008 trên phạm vi toàn cục.

Cải cách và hiện đại hóa hải quan tại Hà Tĩnh góp phần cải thiện môi trường đầu tư, tăng nguồn thu cho ngân sách nhà nước và được cộng đồng DN trong và ngoài nước tin tưởng, tham gia. Kết quả thực hiện thủ tục hải quan tại Hà Tĩnh qua từng năm luôn tăng. Từ năm 2012 đến tháng 9/2014, Hải quan Hà Tĩnh thực hiện thủ tục hải quan cho trên 22.300 tờ khai, với tổng kim ngạch trên 8,2 tỷ USD; thu ngân sách nhà nước gần 6.000 tỷ đồng, trong đó, 9 tháng đầu năm 2014 trên 4.600 tỷ đồng. Hầu hết các tờ khai đều được thực hiện nhanh chóng, chính xác và thuận lợi thông qua hệ thống thông quan điện tử.

Đơn giản hóa thủ tục hải quan tại Cục Hải quan Hà Tĩnh là cơ sở vững chắc, là điều kiện “cần” để giảm thời gian thông quan hàng hóa theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ; hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn Hà Tĩnh, nhất là tại Khu kinh tế Vũng Áng luôn được thuận lợi, nhanh chóng, chính xác…

Trọng Tuệ – Thăng Long