Công trình đầu mối hồ chứa nước Ngàn Trươi ở huyện Vũ Quang có dung tích hồ chứa 775 triệu m3 nước. Để thi công công trình này hơn 800 hộ dân ở 2 xã Hương Quang và Hương Điền phải di dời đến tái định cư tại nơi ở mới.
Sống biệt lập, thức ăn mang đậm hương vị núi rừng.
Sau 6 năm triển khai di dân đến nay ngoài các hộ tự tái định cư, qua báo cáo của cấp uỷ, chính quyền địa phương thì người dân đã ổn định cuộc sống ở 2 khu tái định cư là Khe Ná- Khe Gỗ xã Sơn Thọ và Hói Trung xã Hương Thọ.
Tuy nhiên, khi chúng tôi có mặt tại vùng lòng hồ thuộc địa bàn xã Hương Quang cũ vẫn còn rất nhiều người dân sinh sống. Có hộ thì nhà ở cũ vẫn còn nguyên vẹn, có hộ thì dựng lều bạt, lán trại để ở năm này qua tháng khác. Họ tận dụng quỹ đất để trồng ngô, sắn và chăn nuôi gà, lợn, trâu bò đàn.v.v…
Người dân nơi đây chủ yếu mưu sinh bằng chăn nuôi gia súc, gia cầm…
Thế mới biết là báo cáo của huyện Vũ Quang thì thế này, nhưng thực tế hoàn toàn ngược lại. Nhiều nghi vấn đặt ra là có điều gì khuất tất trong việc đền bù, giải phóng mặt bằng, trong bệnh thành tích cứ lặp đi, lặp lại chưa có hồi kết?
Dù cuộc sống thiếu thốn đủ đường nhưng một số hộ dân vẫn chưa di dời về nơi ở mới.
Những hộ chưa di dời cuộc sống lay lắt, biệt lập thì đã rõ, nhưng điều nghịch lý là có những hộ đã di dời về nơi ở mới nhưng rồi vẫn quay lại đây để mưu sinh, dù cho điều kiện sống không có “ điện, đường, trường trạm”.
Cuộc sống leo lắt của các hộ dân đang sinh sống trong lòng hồ.
Họ mưu sinh theo thói quen sống ở rừng phải dựa vào rừng, hay việc di dân chỉ là hình thức rồi sau đó việc ai nấy làm, nguyện vọng muốn ở đâu thì cứ đến. Hệ luỵ là công tác an ninh vùng biên giới, rồi vấn nạn chặt phá lâm sản, đánh bắt thú rừng ở Vườn Quốc gia Vũ Quang.v.v..đặt ra rất nhiều vấn đề bất cập, khi nơi ở cũ không có bộ máy chính quyền lãnh đạo.
Đây là khùa người dân dùng để bắt trâu bò thả rông trong lòng hồ.
Câu hỏi đặt ra là tại sao; “nơi ở mới tốt hơn, khang trang hơn, nói chung là điều kiện sống tốt hơn mà số hộ dân này vẫn không chịu di dời mà vẫn bám trụ tại nơi ở cũ dù cuộc sống bộn bề thiếu thốn? “. Hồ chứa nước Ngàn Trươi trong giai đoạn chặn dòng tích nước, điều này là vô cùng nguy hiểm cho người và tài sản khi mùa mưa lũ đang đến rất gần.
Liệu có điều gì khuất tất trong công tác di dân tái định cư đại dự án Thuỷ lợi Ngàn Trươi- Cẩm Trang?
Chúng tôi sẽ tiếp tục phản ánh vấn đề này trong số báo tiếp theo….
Quang Toản
