“Bước tới Đèo Ngang bóng xế tàCỏ cây chen đá, lá chen hoa.Lom khom dưới núi tiều vài chúLác đác bên sông chợ mấy nhà.Nhớ nước đau lòng con Quốc QuốcThương nhà mỏi miệng cái Gia GiaDừng chân đứng lại trời non nướcMột mảnh tình riêng ta với ta”.
(bài thơ của Bà Huyện Thanh quan)
Toàn cảnh Đèo Ngang
Theo sử cũ thì đường thông qua Đèo Ngang đã có 1000 năm nay từ thời vua Lê Đại Hành (980 – 1005) nhưng phải đến 500 năm đầu thì Hoành Sơn – Đèo Ngang mới được biết đến nhiều và trở thành điểm xung yếu chia cắt Đàng Ngoài – Đàng Trong. Từ thời vua Lâm ấp đã xây lũy Lâm ấp để chống giữ quân Tấn thì đến thế kỷ XVII, quân Trịnh lại một lần nữa xây dựng một hệ thống đôn luỹ ở đây, gọi là lũy Đèo Ngang hay lũy ông Ninh.
Hoành Sơn Quan
Năm 1833, vua Minh Mạng cho xây Hoành Sơn Quan (cửa Hoành Sơn) ở đỉnh Đèo Ngang, cao hơn 4 m, hai bên có thành đăng dài hơn 30m, ở trên cửa đắp nổi ba chữ Hoành Sơn Quan. Hai phía Hoành Sơn Quan đào núi thành 1000 bậc. Nay Hoành Sơn Quan vẫn còn, không nguyên vẹn nhưng vẫn uy nghi, phong trần nơi đầu núi góc biển.
Toàn cảnh đường Hầm qua Đèo Ngang
Dưới chân đèo về phía Bắc vốn xưa là cửa biển Xích Mộ. Cửa biển nay đã bị bồi lấp, nhưng bù lại, ngược lên phía Tây, cùng dưới chân đèo, mộ hồ khá lớn đã được xây dựng, quanh năm đầy nước. Ngược về phía Bắc đèo khoảng 3km là con Đèo Con, tuy thấp hơn nhưng lại nằm sát ngay trên biển Đá Nhảy. Gọi vậy vì ở đây một bãi đá khá lớn từ núi ăn lan ra biển, to nhỏ, nhấp nhô với rất nhiều hình dạng khác nhau. Sóng biển đập vào bãi đá, ta cứ có cảm giác đá và sóng cùng nhảy, cùng nô đùa với nhau để cùng nhau tận hưởng vẻ đẹp kỳ thú của rừng và biển.
Cửa vào đường hầm
Từ thị xã Hà Tĩnh đến Đèo Ngang là một tuyến du lịch hấp dẫn. Ngày nay, để tiện việc lưu thông qua đèo, người ta đã xây dựng đường hầm để thông đèo. Đường hầm rất đẹp và an toàn. Du khách đến đây, ngoài đèo Ngang còn có thể vào tham quan các di tích văn hóa lịch sử, khu lưu niệm Hà Huy Tập, đền Bích Châu… Đặc biệt vùng phụ cận của với Đèo Ngang còn có đền thờ Công Chúa Liễu Hạnh. Phong cảnh Đèo Ngang hùng vĩ, bãi tắm sạch đẹp. Địa danh này là nguồn cảm hứng vô tận cho các nghệ sĩ sáng tác nhiều tác phẩm thơ văn, ca khúc ( trong đó nổi tiếng với bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan).
Tong hop Internet
