Theo các chuyên gia, với đáp án so với đề thi chưa có sự chuẩn xác…?
Theo các nhà giáo dạy Lịch Sử ở một số trường Đại học và THPT Chuyên, trong câu 2 phần Lịch sử Việt Nam có hỏi: “Khi bước vào Đông – Xuân 1953 – 1954, Pháp – Mỹ có âm mưu và kế hoạch gì ở Đông Dương? Trước tình hình đó, Bộ Chính trị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Lao động Việt Nam đề ra phương hướng chiến lược như thế nào?” với câu hỏi này chưa chính xác dẫn đến nhiều thí sinh lúng túng trong cách triển khai bài làm, có thể bị lạc đề.Học sinh có thể mất điểmMột giảng viên Khoa Lịch sử, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội nêu vấn đề, thực chất kế hoạch Nava là trước Đông –Xuân 1953 – 1954, cho nên nếu gọi bước vào Đông – Xuân 1953-1954 Pháp – Mỹ có kế hoạch gì ở Đông Dương là chưa được chuẩn.Theo vị giảng viên này, nếu muốn nói về kế hoạch Nava thì phải nói từ mùa hè năm 1953. Trong bản kế hoạch này thì Nava đề ra hai bước, bước 1 từ Thu – Đông 1953 (trước Đông- Xuân 1953-1954). Thứ hai, nếu gọi là Đông – Xuân thì phải xác định được bắt đầu từ tháng mấy, trong SGK Lịch sử không nói âm mưu và thủ đoạn mà chỉ nói về chủ trương của ta trong Đông –Xuân 1953-1954, cái đó đúng. Thực chất Kế hoạch Nava được đưa ra từ tháng 5/1953, được sự đồng ý của Mỹ, Pháp cử tướng Nava sang làm Tổng chỉ huy quân đội viễn chinh Pháp ở Đông Dương, Nava đã đề ra một kế hoạch quân sự nhằm “kết thúc chiến tranh trong danh dự” với thời hạn là 18 tháng. Được chia làm 2 bước. Bước 1 từ Thu- Đông 1953 đến Xuân 1954, bước 2 là từ mùa Thu 1954. Như vậy, theo quan điểm của giảng viên này ở đề dùng chữ Đông – Xuân thì chưa chuẩn xác.Với câu này, nhận định ban đầu vị giảng viên cho rằng đề ra chưa chuẩn câu chữ, nếu nói đúng phải là: “Bước vào hè năm 1953-1954, Pháp – Mỹ có âm mưu…, và chủ trương của ta…”. “Với đề của Bộ GD&ĐT ra như vậy chắc chắn có thí sinh hiểu là “Âm mưu của Pháp khi xây dựng tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ ở Đông Dương…”. Tôi nghĩ người ra đề ở đây hơi kiệm từ, lẽ ra phải nói “âm mưu và thủ đoạn của Pháp –Mỹ từ hè năm 1953”, lúc đó đáp án sẽ không có vấn đề gì” giảng viên này cho biết.Cũng theo vị giảng viên này, với đáp án của Bộ GD&ĐT như vậy không có vấn đề gì nghiêm trọng, đa số thí sinh sẽ vẫn nhận định ra ngay đó là “Kế hoạch Nava”.GS. TS Nguyễn Ngọc Cơ – nguyên Phó Chủ nhiệm Khoa Lịch sử, trường Đại học Sư phạm Hà Nội lại nhìn nhận, nếu người ra đề hỏi chặt chẽ ra phải là: “trước chiến cuộc Đông – Xuân 1953-1954” mới đúng, vì thực chất kế hoạch Nava ra đời từ 7/5/1953 (không phải vào mùa Đông 1953 và Xuân 1954 ). “Tôi nghĩ học sinh khi làm bài chắc vẫn biết trình bày kế hoạch Nava. Với đề này cũng không ảnh hưởng gì nhiều, nhưng không chặt chẽ về ngữ nghĩa. Khi đặt câu hỏi chưa đúng thì ảnh hưởng tới cách suy luận của học sinh? Tôi nghĩ học sinh cũng biết đường làm trong SGK thôi, nếu có sai thì sai trong sách chứ không sai do người ra đề.” GS Nguyễn Ngọc Cơ nhận định. Đồng quan điểm, một giáo viên chuyên Sử của một trường THPT chuyên tại miền Bắc cho hay, ở Câu 2 phần Lịch sử Việt Nam, cụm từ “Khi bước vào Đông –Xuân 1953-1954…”, với cụm từ này so với đáp án của là chưa phù hợp. Ở khía cạnh khác, vị giáo viên này đặc riêng phần đề sang một bên và nhận định đáp án, theo quan điểm, đặc trưng của môn Lịch sử các mốc thời gian rất cần thiết. Khi trình một bày kiến thức, sự kiện lịch sử, đặc biệt đối với những sự kiện lịch sử tiêu biểu mà không nhắc tời thời gian của sự kiện đó thì không còn gì là lịch sử, và cũng không phải là một bài làm lịch sử, đó chỉ là một bài chính trị.Ở đây trong đáp án có những mốc thời gian cần thiết đã bị bỏ qua. VD: “Ngày 7/5/1953 được sự thỏa thuận của Mỹ, Chính phủ Pháp cử tướng Nava…”, trong đáp án lại bỏ mất mốc thời gian này.Thêm nữa, kế hoạch Nava, đã nói đến kế hoạch nhất thiết phải có thời điểm,tức phải nói được bối cảnh lịch sử của sự kiện đó như thế nào, từ đó mới thấy được âm mưu và thủ đoạn của “kế hoạch Nava” là gì ? Để đối phó với âm mưu đó của kẻ thù, Đảng đã đề ra chủ trương chiến lược và phương châm như thế nào ? Và sau đó mới thấy được kế hoạch Nava đã từng bước bị phá sản và phá sản hoàn toàn như thế nào ?. Và vị giáo viên này đặt câu hỏi, có lẽ đáp án đề Đại học như vậy có phù hợp hay không, hay hướng theo trình độ của một kỳ thi tốt nghiệp?. Chia sẻ thêm, vị giáo viên này cho biết, vẫn trong ý của Câu 2 phần lịch sử Việt Nam có nói: “…phương hướng chiến lược của ta…”, chỗ này cũng phải có thời gian , nhưng trong đáp án lại không có. “Mốc thời gian đó là một đặc trưng của môn Lịch Sử cần phải có. Không biết ý đồ người ra đề như thế nào nhưng bản thân tôi thấy khá băn khoăn”.Trong Câu 3 có hỏi: “Âm mưu và thủ đoạn của Mĩ trong việc thực hiện chiến lược “Chiến tranh đặc biệt” (1961 – 1965) ở miền Nam Việt Nam là gì?”Ở câu hỏi này, vị giáo viên nêu quan điểm: “Đáp án là “Dùng người Việt đánh người Việt”, với đáp án này tôi chưa được thỏa mãn lắm, vì “Dùng người Việt đánh người Việt” là thực chất của chiến lược chiến tranh này, còn âm mưu phải nêu được đầy đủ âm mưu và chốt lại “thực chất” thì mới đầy đủ hơn”.Thêm nữa, theo vị giáo viên này trong đáp án câu 4a, vế thứ hai của câu hỏi hỏi Vì sao nói toàn cầu hóa vừa là thời cơ, vừa là thách thức đối với các nước đang phát triển”. Khi đọc câu hỏi này, thí sinh thường hiểu đây là câu hỏi mang tính tư duy là “ vì sao” chứ không phải là “như thế nào”. Với đáp án như vậy có quá nhẹ không với một câu hỏi “Vì sao?”.Hay nói cách khác, câu hỏi này khá “mở”, nhưng đáp án lại “đóng”, hỏi “vì sao” nhưng đáp án của câu hỏi lại trình bày theo kiểu “như thế nào”.Đề Lịch Sử vẫn chưa thoát khỏi “lối mòn”.Nhận định chung của các nhà chuyên môn, đề thi tuyển sinh Đại học môn Lịch Sử năm nay vẫn chưa có gì đặc biệt ngoài nội dung kiến thức cơ bản hoàn toàn nằm trong chương trình sách giáo khoa Lịch Sử 12 THPT chương trình chuẩn hiện hành. Cách ra đề càng không có gì để nói khi vẫn “lối cũ ra đề”.Theo GS. TS Nguyễn Ngọc Cơ, về cảm quan ban đầu, đề Sử vẫn chưa thoát khỏi tình trạng học thuộc, nếu đề này để phân biệt giữa học sinh giỏi và học sinh trung bình thì rất khó. Với Đề thi và đáp án như thế này, chỉ có tác dụng giúp các thí sinh đậu hay trượt mà thôi.“Do lấy “an toàn” là chính nên đề vẫn không thể tránh khỏi học thuộc bài, học thuộc bài thì không thể nào phát huy được sáng tạo và tư duy độc lập của học trò. Cái này mình đang muốn tránh thì chưa đạt được. Vì thế chỉ có thể phân biệt điểm của học sinh vào đại học với học sinh trượt, chứ không thể phân biệt được học sinh giỏi học Sử với học sinh bình thường” GS Cơ khẳng định.Nhận định nguyên nhân ban đầu GS. TS Nguyễn Ngọc Cơ cho biết, người ra đề là một chuyện nhưng thực chất có nhiều trường thầy rất chịu khó rèn cho học sinh ôn thi theo dạng đề mở, nhưng cuối cùng đề không ra theo dạng mở nên khó có thể có điều gì đột phá từ môn Sử.Cũng như đề Ngữ văn, đề Sử hoàn toàn có thể ra theo hướng mở được, không cần đi vào ngày tháng.Một dẫn chứng được GS Cơ đưa ra như cách hỏi: “Trong các nguyên nhân làm nên thắng lợi Cách mạng tháng Tám năm 1945 có cả nguyên nhân chủ quan và khách quan, trong đó nguyên nhân chủ quan là quyết định, anh/chị hãy lí giải nhận định trên”. Nhận định về phổ điểm môn Sử năm nay, GS Cơ cho hay mặc dù câu hỏi của đề Sử giống y trong SGK, còn đáp án thì nguyên bản sách giáo khoa Lịch 12 THPT chương trình chuẩn Sử nhưng vẫn có nhiều em không làm được bài, chắc chắn điểm năm nay vẫn sẽ thấp, không cao hơn năm trước. “Chưa chắc nguyên trong SGK đã tốt, học sinh đã làm được bài. Thậm chí bây giờ học theo lối tư duy mở nên phải làm ở dạng đề mở thì may ra cứu vãn được tình thế” GS Cơ nói.Nhận định của một giảng viên tại Khoa Lịch Sử Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, đề Sử năm nay có tính tích cực là dễ, vừa tầm, học sinh bình thường cũng có thể làm được bài vì đã có hết trong SGK. Tuy nhiên, đề còn mang tính học thuộc, chưa có sự phân hóa và không có câu khó. Một giáo viên chuyên Sử tại Trường THPT Chuyên ở miền Bắc lại nhận định, đề Sử khối C Đại học năm nay điểm sẽ cao hơn năm trước vì đề khá dễ. “Điểm cao hay thấp tôi không quan trọng, mà quan trọng hơn ra đề phải tránh được lối mòn sao chép. Đề thi này nghe câu hỏi thì nghĩ rằng có thể tránh được nhưng thực chất là có trong tài liệu để sao chép. Đề này để đánh giá và phân loại, phân hóa học sinh thì khó. Với đáp án như vậy so với các câu hỏi của đề thi , liệu đã đảm bảo tính khoa học chưa? Với những thí sinh có tố chất, có suy nghĩ trả lời sâu hơn sẽ được tính ra sao khi trong đáp án không có?” vị giáo viên đặt câu hỏi.Liên quan đến đề Lịch Sử và đáp án chưa thống nhất, Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Bùi Văn Ga cho biết, sẽ giao cho Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng chịu trách nhiệm trả lời và xem lại.
Trong Điều 28 của Quy chế thi và tuyển sinh quy định những bài thi nào của thí sinh có cách làm sáng tạo không giống với đáp án nhưng vẫn đúng thì sẽ được cộng điểm, gọi là điểm thưởng. Mức điểm thường tối đa không quá 1 điểm. Điểm thưởng này do giáo viên chấm thi chuyên môn đề xuất với Chủ tịch Hội đồng tuyển sinh của trường quyết định, sau đó Ban chấm thi sẽ quyết định cuối cùng.

Xuân Trung

GDVN