Theo kế hoạch, Minh sẽ có buổi “đấu” toán với các học sinh của Trường THPT Lương Thế Vinh. Nhưng do “trọng tài” là thầy Văn Như Cương bị ốm nên kế hoạch gác lại.

Biết Minh có khả năng giải toán siêu nhanh, ông Trần Phương, thầy giáo chuyên “săn” các học trò có năng khiếu toán học đã tìm gặp với ý định mời Minh tham gia một số chương trình rèn luyện học sinh tài năng của mình.

Trong quá trình tham gia trò chơi truyền hình “Chinh phục” dành cho học sinh bậc THCS, Minh đã gây ấn tượng với khán giả bằng cách suy luận nhanh và tốc độ bấm nút siêu tốc” trả lời các câu hỏi thuộc nhiều lĩnh vực kiến thức khác nhau. Danh hiệu “quán quân” năm đầu tiên của chương trình này là một dấu mốc bổ sung vào bộ sưu tập nhiều lần thắng cuộc của Minh trong các kỳ thi về kiến thức từ trước tới nay.

Phan Đăng Nhật Minh, 14 tuổi. Ảnh: BTC cung cấp

Chia sẻ niềm vui về cậu con trai, chị Nguyễn Thị Gái, giáo viên Trường tiểu học Hải Thọ (huyện Hải Lăng) cho biết: Hồi còn bé, Minh đã thể hiện khả năng đặc biệt.

Đó là lúc 18 tháng, khi nhìn lên ti vi , Minh cứ đọc vanh vách các dòng chữ. Khả năng “tự dưng biết đọc” này tiếp tục được khẳng định khi bố mẹ bế con đi quanh làng, cứ trông thấy các dòng chữ ở bờ tường, biển hiệu là cất tiếng. Tìm vài cuốn sách đưa cho con, cậu bé tiếp tục làm gia đình kinh ngạc.

Lớn thêm một chút, ở độ tuổi mầm non, Minh “phát lộ” trí nhớ hơn người so với bạn bè. Đó là khả năng ghi nhớ và làm toán, Chị Gái kể lại, Minh có khả năng ghi nhớ số điện thoại của người mới, nếu nói với cậu một vài lần và sau này gặp lại, cậu sẽ đọc được số của người đó. Còn cứ đố phép tính “cộng, trừ, nhân, chia” là Minh giải được ngay.

Dân làng gọi Minh là “thần đồng”, tin tức truyền miệng khiến nhiều người tò mò đến xem. Chương trình “Chuyện lạ Việt Nam” của Đài Truyền hình Việt Nam cũng ngỏ ý tới quay.

Nhật Minh và mẹ trong buổi giao lưu với học sinh Trường THPT Lương Thế Vinh (Hà Nội) sáng 11/10. Ảnh: H.A

“Nhưng gia đình lo ngại cháu phát triển không bình thường, hoặc thay đổi tâm tính nên xác định hạn chế tiết lộ thông tin về con. Khi Nhật Minh đi học tiểu học, bố mẹ cũng nhờ thầy cô quan sát và uốn nắn để Minh không thấy mình khác biệt” – chị Gái cho biết.

Nhật Minh chia sẻ sự đam mê làm toán của cậu bắt đầu từ việc đọc các bài tính trong cuốn sổ của ông nội. Ông nội là thầy giáo làng, trước năm 1975 đi dạy thuê cho các trường tư; sau đó thì tiếp tục dạy học ở các trường nhà nước. Bố Minh không tiếp tục nghiệp giáo của ông, mà làm ở trong ngành điện lực ở huyện, nhưng tinh thần hiếu học của gia đình thì vẫn được vun đắp.

Mong thầy cô thay đổi cách dạy, cách tư duy

Điều khiến vợ chồng anh Cẩm, chị Gái an tâm nhất là Minh có ý thức tự giác cao. Cậu luôn sắp xếp thời gian biểu khoa học và nghiêm túc thực hiện. Dù ở lớp hay ở nhà, mỗi lần ngồi vào bàn học, Minh rất tập trung. Năm nào, cậu cũng nhận danh hiệu học sinh giỏi với điểm tổng kết dẫn đầu lớp. Giải thưởng cao trong kỳ thi học sinh giỏi các cấp môn Toán, Tin, Anh văn… ít khi lọt khỏi tay Minh.

Thông thường, mỗi ngày, Minh dành khoảng 2 tiếng đồng hồ để học bài tại nhà. Cậu giải thích: “Em luôn tập trung học, nắm vững kiến thức ngay ở lớp. Khi về nhà, em chỉ ôn luyện và học bài mới”.

Thời gian còn lại, Minh dành đọc sách, đặc biệt là sách của các bậc học cao của môn Toán, môn học ưa thích. Minh có thói quen đọc ngắt quãng, dừng lại ở các đoạn, ý quan trọng để ngẫm nghĩ, suy luận.

Khá kiệm lời và ít cười, nhiều khi rụt rè và không thật sự giỏi giao tiếp với bạn bè, cậu học trò kính cận người cao gầy tự nhận mình là “ông cụ non”. Minh không tham gia chơi thể thao vì cậu thấy đó không phải là sở thích của mình.

2013 là một năm đặc biệt của Minh khi nhà trường và gia đình quyết định để cậu tham gia một sân chơi bên ngoài nhà trường, ra khỏi mảnh đất Hải Lăng nắng gió. Đó là vào Đà Nẵng, ra Hà Nội tham gia trò chơi “Chinh phục” – một chương trình được ví là “Olympia của học sinh cấp 2”.

Phan Đăng Nhật Minh là quán quân đầu tiên của chương trình “Chinh phục” năm 2013. Ảnh: BTC cung cấp

Sau gần 1 năm giành ngôi vị quán quân, về lại Hà Nội, gặp những người lạ, Minh vẫn chưa hết vẻ bên ngoài ít nói; nhưng bên trong cậu học trò lớp 9 này đang hình thành những đổi thay.

“Em có thêm các mối quan hệ xã hội khác, và bổ sung được nhiều kiến thức, đặc biệt về văn học” – cậu bé thích môn toán và hóa chia sẻ.

Trên Facebook, Minh để biệt danh của mình là “Cậu bé siêu lạnh” (Super Cold Boy). “Em còn ít nói và chưa trút bỏ được “vỏ bọc” của mình, nhưng sẽ cố gắng để thay đổi dần dần” – Minh “tự bắt mạch” điểm yếu của bản thân.

Khi được hỏi “mong mỏi điều gì ở nhà trường”, Minh sôi nổi hẳn lên. Cậu nói điều mình mong nhất là các thầy cô hãy thay đổi cách tư duy, cách dạy gò bó. Dạy làm sao để không kìm hãm tư duy học trò, giúp các em phát triển khả năng suy nghĩ độc lập và trang bị kỹ năng tự học cho học sinh.

“Thầy cô biết cách dạy thực sự là người phải biết truyền cảm hứng cho học trò”.

Minh cũng nói rằng, trong giáo dục, cần thay đổi tư duy về học sinh, đừng để học sinh phụ thuộc vào thầy cô, mà hãy để các em tự phát triển mỗi khả năng riêng có của mình.

Kế hoạch của cậu học sinh lớp 9 ở trường làng Quảng Trị này là sẽ thi vào chuyên Toán của Trường Quốc học Huế, theo đuổi sự nghiệp nghiên cứu toán học, nhằm tìm ra những điều mới mẻ của môn học “mang rất nhiều vẻ đẹp” này.

Minh nói cậu thích nhà khoa học Isaac Newton vì kiến thức sâu rộng và phổ quát của ông, nhưng thần tượng thì không. “Em không muốn trở thành ai cả, mà muốn trở thành chính mình”.

• Hạ Anh