Thế nhưng, trái ngược với sự chuẩn bị cho công tác di dời, người dân nơi đây lại ồ ạt đua nhau xây dựng, cơi nới nhà chờ đền bù, mặc cho các cấp chính quyền liên tục nhắc nhở, cấm đoán việc xây dựng nhà cửa trên vùng đất đã quy hoạch…

Thời gian qua, tuy các cấp ủy, chính quyền Kỳ Anh đã có nhiều văn bản, chỉ thị cấm người dân xây nhà, trồng cây trên vùng đất quy hoạch thuộc KKT Vũng Áng. Song, trở lại xã Kỳ Lợi những ngày gần đây, điều dễ nhận thấy là việc vi phạm mặt bằng của một bộ phận nhân dân nơi đây không giảm, thậm chí còn ồ ạt vi phạm.

Sau một hồi rong ruổi khắp làng trên xóm dưới, chúng tôi tiếp cận được với ông H. – một trong nhiều gia đình ở thôn Đông Yên vừa mới hoàn thành việc cơi nới thêm 1 gian phòng và hiện đang tiếp tục nâng cấp tu sửa nhà bếp.

Tiếp xúc với chúng tôi, ông H. đưa ra rất nhiều lý do biện hộ cho việc xây dựng cơi nới nhà cửa của mình.

Không riêng gia đình ông H., theo quan sát của chúng tôi, hiện ở Đông Yên đang có vô số hộ dân xây nhà, cơi nới công trình trái phép. Nhiều nhà đã được hoàn thiện, hàng chục nhà đang xây dựng dở dang. Nhà xây không phải phục vụ sinh sống mà để chờ tiền đền bù nên rất lộn xộn, nhếch nhác, thiếu quy hoạch. Những khu đất vốn là vườn trồng cây, trồng rau, nay mọc lên những ngôi nhà xấu xí. Nhiều ngôi nhà chỉ được xây dựng trong vòng dăm bảy ngày.

Nhà xây để chờ tiền đền bù nên rất lộn xộn, nhếch nhác.

Thôn Đông Yên hiện có khoảng 1.200 hộ dân sinh sống. Đây là khu vực đã được quy hoạch một số khu chức năng, thuộc cụm luyện, cán thép, lọc hóa dầu của Tập đoàn FORMOSA. Kể về tình trạng vi phạm mặt bằng của một bộ phận dân Đông Yên, 1 cán bộ hưu trí nơi đây (vì nhiều lý do xin miễn nêu tên) bức xúc: “Lợi dụng đây là vùng đất quy hoạch các dự án liên quan trong KKT Vũng Áng, nhiều hộ dân đã trồng cây, xây lều trại để chờ đền bù. Bất chấp nơi ao tù nước đọng, nơi nào có thể xây dựng được là họ làm, mặc kệ chất lượng hay mỹ quan… Từ một ít hộ tiến hành xây nhà, lều trại trên đất quy hoạch không được ngăn chặn kịp thời, đến nay, con số này ở thôn Đông Yên đã lên đến nhiều lần…”.

Ông Đặng Hoài Sơn – Phó Chủ tịch UBND huyện, Chủ tịch Hội đồng Bồi thường, hỗ trợ TĐC GPMB huyện Kỳ Anh cho biết: “Huyện đã thành lập đoàn công tác trực tiếp có mặt tại địa bàn xã Kỳ Lợi để chỉ đạo xử lý tình trạng này. Mặt khác, huyện có thông báo yêu cầu các hộ dân dừng việc xây dựng, cơi nới, đồng thời tự tháo dỡ các công trình xây dựng trái phép, những hộ dân không tự tháo dỡ sẽ bị cưỡng chế và xử lý theo luật định”.

Thực trạng vi phạm mặt bằng ở Kỳ Lợi khiến cơ quan chức năng hết sức lo lắng. Ông Hồ Anh Tuấn – Trưởng BQL KKT Vũng Áng cho hay: “Khu vực thôn Đông Yên xã Kỳ Lợi đã được quy hoạch xây dựng một số tiểu dự án của FORMOSA. Các đơn vị liên quan đã tiến hành kiểm đếm, đã và đang tiến hành đền bù, cấm xây dựng. Việc người dân cơi nới, xây dựng nhà trái phép sẽ làm nảy sinh một loạt vấn đề trong quá trình GPMB, hỗ trợ TĐC.”

Phải chăng chính việc giải quyết các vi phạm mặt bằng ở Đông Yên của các cấp, ngành huyện Kỳ Anh chưa thực sự nghiêm minh đã khiến người dân lợi dụng, coi thường kỷ cương phép nước?

Từ việc xây dựng, cơi nới nhà cửa… trên vùng đất đã quy hoạch để chờ đền bù của người dân thôn Đông Yên, dư luận đặt ra nhiều câu hỏi: Phải chăng chính việc giải quyết các vi phạm mặt bằng ở Đông Yên của các cấp, ngành huyện Kỳ Anh chưa thực sự nghiêm minh đã khiến người dân lợi dụng, coi thường kỷ cương phép nước? Và, đó có phải là căn nguyên dẫn đến tình trạng xây dựng, cơi nới nhà trái phép ở nơi đây vẫn tồn tại một cách dai dẳng như hiện nay!?

Người dân vì cái lợi trước mắt của mình mà quên đi lợi ích chung của Nhà nước, của tỉnh nên cố tình vi phạm. Trong khi chính quyền địa phương đang loay hoay chưa có cách giải quyết dứt điểm, thì nhà dân đang nối nhau mọc lên… Nếu không có hướng khắc phục, xử lý kịp thời, chắc rằng, công tác đền bù, GPMB tại KKT Vũng Áng nói riêng và trên địa bàn tỉnh nói chung sẽ còn đối mặt với muôn vàn khó khăn.

Gia Hiếu

Báo Hà Tĩnh