Xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu là xã có các thôn đều đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu (10 tiêu chí)
Ở tiêu chí thứ nhất là sản xuất thì giá trị sản phẩm hàng hóa nông nghiệp chủ lực sản xuất, kinh doanh có liên kết với doanh nghiệp đạt từ 70% trở lên, có mô hình (cơ sở) ứng dụng công nghệ cao đạt doanh thu tối thiểu 5 tỷ đồng, áp dụng cơ giới hóa vào sản xuất nông nghiệp (khâu làm đất đạt từ 95% trở lên, khâu thu hoạch (lúa) từ 90% trở lên, các khâu khác đạt từ 50% trở lên);
Trong tiêu chí thu nhập, tối thiểu phải bằng 1,2 lần đối với mức quy định xã đạt chuẩn trong năm xét công nhận;
Với tiêu chí kết cấu hạ tầng, có 4 chỉ tiêu: Về giao thông, tất cả các điểm giao nhau của các đường giao thông từ đường trục thôn trở lên phải có biển báo giao thông, 100% đường trục thôn, xóm được bê tông hóa, nhựa hóa đạt chuẩn, 100% đường trục chính nội đồng được cứng hóa, xe cơ giới đi lại thuận tiện, đường trục xã, trục thôn có hệ thống đèn chiếu sáng đạt từ 90% trở lên; về thủy lợi, các vùng, khu sản xuất hàng hóa tập trung có ứng dụng công nghệ tưới tiên tiến, vườn hộ có ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm đạt từ 30% trở lên; về trường học, cơ sở vật chất các trường mầm non, tiểu học và THCS (nếu có) trên địa bàn đạt chuẩn quốc gia, trong đó có ít nhất 1 trường mầm non hoặc tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức độ 2; về cơ sở vật chất văn hóa, xã và các thôn đều có cổng chào, hàng rào bằng cây xanh hoặc phủ bằng cây xanh tại Nhà văn hóa, Khu thể thao xã và thôn đạt từ 90% trở lên;
Về tiêu chí giáo dục – y tế – văn hóa – môi trường, có 4 chỉ tiêu: về giáo dục, đạt phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức 2, học sinh tốt nghiệp trung học cơ sở tiếp tục học THPT, bổ túc, học nghề đạt từ 95% trở lên, trong 3 năm liên tục (2 năm trước năm công nhận và năm xét công nhận) trung tâm học tập cộng đồng của xã được xếp loại tốt, lao động qua đào tạo đạt từ 55% trở lên; về y tế, người dân tham gia bảo hiểm y tế đạt từ 90% trở lên, y tế xã đạt chuẩn Quốc gia với số điểm tối thiểu trên 90 điểm, không có tiêu chí đạt dưới 80% so với số điểm của tiêu chí đó; về văn hóa, các thôn có CLB văn hóa, văn nghệ, thể thao hoạt động có hiệu quả, người dân tham gia các lớp đào tạo, tập huấn về văn hóa ứng xử đạt từ 70% trở lên, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống, có đặc thù riêng, xã được công nhận “xã đạt chuẩn văn hóa nông NTM”; về môi trường, hộ dân sử dụng nước đạt chuẩn quy chuẩn QCVN 02:2009/BYT đạt từ 55% trở lên, chất thải được thu gom, xử lý theo quy định đạt từ 95% trở lên, 100% hộ có nhà tắm, nhà tiêu hợp vệ sinh hoặc hố xí tự hoại, các đoạn đường liên thôn, liên xã đảm bảo “xanh, sạch, đẹp”;
Tiêu chí hệ thống chính trị, hệ thống chính trị, hệ thống tổ chức chính trị – xã hội vững mạnh, áp dụng Hệ thống quản lý chất lượng theo TCVN ISO 9001:2008 vào hoạt động quản lý tại UBND xã; áp dụng chính phủ điện tử trong hành chính công, 100% cán bộ, công chức xã có trình độ chuyên môn từ trung cấp trở lên, trong đó có ít nhất 80% số cán bộ, công chức xã có trình độ chuyên môn đại học trở lên; tổ chức Đảng, chính quyền và ít nhất 1 tổ chức khác trong hệ thống chính trị – xã hội của xã được cấp có thẩm quyền đánh giá, xếp loại ở mức cao nhất trong khung xếp loại; 100% thôn được công nhận đạt tiêu chuẩn an toàn về an ninh trật tự, ban công an xã đạt danh hiệu tiên tiến trở lên trong 3 năm liền kề trong đó có 1 năm đạt danh hiệu quyết thắng.
Cuối cùng là tiêu chí khu dân cư NTM kiểu mẫu: Tất cả các thôn đều đạt chuẩn khu dân cư NTM kiểu mẫu.
Theo Văn phòng Điều phối xây dựng NTM tỉnh, UBND tỉnh Hà Tĩnh phê duyệt danh sách 12 xã đăng ký đạt chuẩn NTM kiểu mẫu giai đoạn 2015-2020, gồm: Tùng Ảnh, Trung Lễ (Đức Thọ); Xuân Thành, Xuân Viên (Nghi Xuân); Thạch Long, Tượng Sơn (Thạch Hà); Hương Trà (Hương Khê); Cẩm Bình, Cẩm Quang (Cẩm Xuyên); Tiến Lộc (Can Lộc); Sơn Kim I (Hương Sơn); Kỳ Tân (Kỳ Anh).
NGÔ THẮNG