Làng làm nghề cá nướng này nổi tiếng không chỉ tại tỉnh Hà Tĩnh, mà con cá nướng ở đây còn được đưa đi tiêu thụ khắp mọi miền như một món quà đặc biệt. Những người dân nơi đây không nhớ rõ cụ thể từ năm nào, nhưng làng cá này đã có từ rất lâu.

Nói là làng cá thì hơi quá, vì chỉ có khoảng hơn 10 hộ làm nghề này dọc tỉnh lộ 9, đoạn qua xã Hộ Độ (huyện Lộc Hà, Hà Tĩnh). Họ tất bật ngày cũng như đêm, ngồi bên bếp lửa than rực hồng nướng cá.

Cá để nướng là cá biển gồm: Cá thu, cá nục chuối, cá bạc má, cá trích… cá đánh bắt ở vùng biển Hà Tĩnh. Người làm nghề nướng cá này phải thức dậy từ 3-4h sáng, xuống tận các cảng cá lựa chọn những con cá tươi, ngon nhất để mua về nướng. Và chỉ được nướng bằng than củi.

Cá được người dân làm sạch ruột, sau đó để ráo nước. Tiếp theo người dân dùng một thanh tre nhỏ xuyên từ đầu đến bụng cá. Cách này giúp định hình con cá trong quá trình nướng không bị gãy và giúp nướng cá dễ hơn. Và cá dùng để nướng không được tẩm ướp bất kỳ gia vị hay phụ phẩm gì.

Bếp nướng được làm từ hai thanh sắt, dài khoảng 1m để đặt cá lên nướng. Ngoài việc chọn cá tươi ra thì yếu tố nhiệt độ than để nướng, cũng như lật trở cá cũng là những yếu tố quyết định độ ngon, độ hấp dẫn của cá. Để làm được điều này đòi hỏi người nướng phải có kinh nghiệm.

Mỗi mẻ cá được nướng trong khoảng thời gian 15 phút. Khi thân cá sém vàng, mùi thơm ngào ngạt là được. Khi cá đủ độ chín sẽ đưa ra rổ để bày bán.

Bà Vương Thị Loan (57 tuổi, thôn Vĩnh Phú, xã Hộ Độ) vốn có thâm niên làm nghề nướng cá đến nay gần 40 năm. Mỗi ngày bà nướng và bán ra khoảng 200 con cá. Những thời điểm dịp Tết hay ngày đầu năm lượng khách mua nhiều hơn gần gấp đôi ngày thường.

Bà Loan cho biết, cá nướng này không chỉ tiêu thụ ở Hà Tĩnh mà còn được mua làm quà tặng gửi cho người thân từ Bắc đến Nam. Trong ảnh, khách hàng mua cả thùng cá nướng để gửi cho người thân ở tận trong miền Nam

"Làm nghề này khá là cực nhọc, phải dậy sớm và bận tay chân suốt ngày, người chỉ toàn là mùi cá. Tuy cực nhưng cái nghề này vẫn có thu nhập ổn định. Mỗi con cá giá từ 25-35 nghìn đồng", bà Loan chia sẻ.

Món cá này có thể dùng về để nấu ăn với cơm. Đặc biệt, cá này dùng là ram quấn với rau sống rồi chấm nước mắm tỏi ớt thì thực sự không thể cưỡng lại.