Dù còn nhiều khó khăn, nhưng cấp tiểu học hiện nay đang được Đảng, Nhà nước và tỉnh ta rất quan tâm, giảm bớt gánh nặng cho phụ huynh HS, bố trí thừa giáo viên (GV) và có các văn bản hạn chế mức thu ở cấp học này. Thế nhưng, trên thực tế, các trường vẫn tiến hành thu sai nhiều khoản quy định, trong đó có tiền học buổi chiều.

Đấy là chưa kể “tiền buổi 2” đâu nhé! Minh họa: kenhtuyensinh.vn

Qua tìm hiểu được biết, các trường tiểu học trên địa bàn huyện Cẩm Xuyên là nơi có mức thu tiền học buổi chiều đồng đều và cao nhất toàn tỉnh, dao động từ 720–900 ngàn đồng/HS/năm học. Khoản thu này được lãnh đạo phòng và các chủ tài khoản chuyển tên gọi “tiền dạy ngoài giờ”, “tiền vượt giờ”. Làm việc với phóng viên, cô Nguyễn Thị Xuân Hoàng – Phó phòng GD&ĐT huyện Cẩm Xuyên không giấu giếm và khá tự tin về việc làm của ngành: “Việc các trường thu tiền học buổi chiều, Phòng có biết và cho thu nhưng không có văn bản. Đây không phải là tiền dạy thêm mà là tiền làm ngoài giờ. Chúng tôi chỉ tính số tiết được quy định theo Thông tư 28 của Bộ GD&ĐT về chế độ làm việc của GV phổ thông, chứ không theo quy định tỷ lệ GV đứng lớp. Theo đó, nếu dạy thêm tiết thì sẽ được trả 150% lương”. Trao đổi với phóng viên, Trưởng phòng Đặng Quốc Hiền cũng tỏ thái độ đồng tình với việc thu trên và nhất mực khẳng định: “Các trường tiểu học trên địa bàn thu khoản tiền này không sai, vì chúng tôi đang thu tiền dạy học ngoài giờ…”?!

Từ nhận thức đó của lãnh đạo Phòng Giáo dục, các trường tiểu học trên địa bàn huyện đã triển khai khoản thu này khá “tích cực” và “quyết liệt” ngay từ đầu năm học. Nếu tạm tính theo mức thu bình quân thì số tiền các trường tiểu học trên địa bàn thu từ 11.004 HS lên tới gần 9 tỷ đồng/năm học!

Giờ học đánh vần của học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Võ Liêm Sơn (Can Lộc).

Đến một vài trường tiểu học trên địa bàn, tuy chủ tài khoản có đôi chút phân vân, nhưng nhìn chung vẫn mang quan điểm của Phòng Giáo dục và cho rằng, phụ huynh đồng ý cho thu nên cứ tiến hành. Những gì đang diễn ra ở Trường Tiểu học Cẩm Thành là một ví dụ điển hình: trường có quy mô 14 lớp, 357 HS và 29 cán bộ, GV, tỷ lệ GV đứng lớp đạt 1.57 (quy định là 1.42 GV/lớp) nhưng nhà trường vẫn tiến hành thu của mỗi HS 100 ngàn đồng/tháng. Nhiều phụ huynh gặp riêng chúng tôi than rằng, trong điều kiện đời sống nhân dân còn nhiều khó khăn, đầu năm học, phụ huynh đã phải oằn mình với bao khoản đóng góp, vậy mà, nhà trường còn vận động thu khoản “cấm thu” và xem đây như một việc làm đương nhiên, phụ huynh phải thực hiện.

Ở Kỳ Anh, số tiền thu trái quy định này còn cao hơn do số lượng HS đông hơn. Thực tế cho thấy, tất cả các trường tiểu học trên địa bàn đều thu, mức dao động từ 630 – 810 ngàn đồng/HS/năm học. Nếu tạm lấy mức thu bình quân của các trường thì mỗi năm học, huyện này thu trái quy định của 15.887 HS ở 32 trường tiểu học khoảng 10 tỷ đồng. Toàn bộ số tiền thu được không nộp vào Kho bạc Nhà nước huyện mà các chủ tài khoản sử dụng để trả cho GV trực tiếp đứng lớp 80%, cho cán bộ quản lý 15% và 5% còn lại để tu sửa cơ sở vật chất. Điều này, Phòng Giáo dục huyện biết và đã “bật đèn xanh”, “cho chủ trương bằng miệng” để các trường thực hiện. Trao đổi với chúng tôi, thầy Nguyễn Hữu Sum – Trưởng phòng GD&ĐT Kỳ Anh cũng thừa nhận: “Do các trường tiểu học trên địa bàn chưa đủ GV nên thu buổi 2. Phòng đã họp chỉ đạo hiệu trưởng tính số tiết (23 tiết/tuần/GV) để vận động phụ huynh và xin phép chính quyền khi thu. Hiện Phòng đang rà soát mức thu của các trường…”. Tuy nhiên, trong thực tế thì có nhiều trường đủ GV, thậm chí đã thừa theo tỷ lệ quy định nhưng vẫn thu, thậm chí thu cao hơn so với các trường khác.

Theo thông tin mà chúng tôi thu thập được thì gần như tất cả các trường tiểu học trên 12 huyện, thị xã, thành phố trong toàn tỉnh đều xẩy ra tình trạng này. Và, nếu thực hiện phép tính nhân đơn giản, 97.497 HS tiểu học với bình quân mức thu từ 630–900 ngàn đồng thì 2 năm học gần đây, số tiền đã thu và đang thu trái quy định lên đến gần 150 tỷ đồng! Số tiền này cơ bản được chủ tài khoản tọa thu, tọa chi theo tỷ lệ như ở Kỳ Anh.

Trao đổi về vấn đề này, Phó phòng Ngân sách huyện xã (Sở Tài chính) – Phan Thị Hồng Trang cho biết: “Ban đầu, trong dự thảo của Hướng dẫn liên ngành số 1702, Sở GD&ĐT có trình thêm phần hướng dẫn thu tiền học buổi chiều đối với các trường thiếu GV. Tuy nhiên, do xét thấy tỉnh đã bố trí đủ định mức GV nên Sở Tài chính không đồng tình với nội dung này và sau đó đưa ra khỏi văn bản. Việc các trường tiểu học thu tiền buổi chiều là trái với tinh thần chỉ đạo của hướng dẫn liên ngành”. Còn thầy Lê Quang Cảnh – Trưởng phòng Tài chính (Sở GD&ĐT) cũng khẳng định: Với tư cách là người trực tiếp soạn thảo văn bản này, tôi khẳng định rằng, nó chỉ hướng dẫn quy trình và cho phép huy động đóng góp tự nguyện của phụ huynh HS để xây dựng, tu sửa cơ sở vật chất nhỏ và mua sắm trang thiết bị dạy học. Việc các trường đang thu khoản tiền này là có thực và sai quy định. Hơn nữa, cấp học này hiện có 5.513 GV tiểu học, thừa 72 GV so với kế hoạch đề xuất của Sở (việc thừa thiếu chỉ mang tính cục bộ) nên thu tiền buổi 2 là hoàn toàn trái quy định.

Nhóm PV Nội chính