Trao đổi với báo chí ngày 5/7, Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh vàXã hội Doãn Mậu Diệp cho biết, ngay sau khi xảy ra sự cố môi trường làm cá chết hàng loạt tại 4 tỉnh miền Trung, Đoàn công tác của Bộ do Bộ trưởng Đào Ngọc Dung làm trưởng đoàn đã đến thực địa và làm việc với UBND các tỉnh Thừa Thiên Huế, Quảng Trị về tình hình thực hiện các chính sách liên quan đến Ngành, đồng thời nắm tình hình khó khăn của ngư dân bị ảnh hưởng do sự cố cá chết bất thường nhằm tìm giải pháp hỗ trợ người dân.
Tại các buổi làm việc, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung đã thống nhất với các tỉnh cần có một Đề án tổng thể về dạy nghề, tạo việc làm và xuất khẩu lao động. “Trên nguyên tắc, những vấn đề thuộc thẩm quyền, Bộ sẽ triển khai ngay. Còn vấn đề thuộc thẩm quyền của Chính phủ quyết định, Bộ sẽ xin ý kiến chỉ đạo ” – Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp nhấn mạnh.
Thông tin thêm, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết, qua buổi làm việc vào ngày 4/7 giữa Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho thấy, cần có ít nhất hai nhóm giải pháp để triển khai. Nhóm giải pháp thứ nhất là đối với những lao động hiện nay đang đánh bắt gần bờ chuyển sang đánh bắt xa bờ, do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chịu trách nhiệm. Nhóm giải pháp thứ hai là mảng sinh kế, dạy nghề, xuất khẩu lao động, việc làm của người dân do Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội triển khai.
Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp trả lời báo chí chiều ngày 5/7.
Đối với lĩnh vực quản lý của Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, việc đào tạo nghề, việc làm, xuất khẩu lao động vẫn là các chính sách thường xuyên. Những chính sách về xuất khẩu lao động đối với các hộ nghèo, người bị thu hồi đất và tương tự là những người bị mất ngư trường đều đã có.
Theo ước tính sơ bộ có khoảng 263.000 lao động bị ảnh hưởng bởi sự cố Fomosa gây ra, trong đó 100.000 lao động bị ảnh hưởng trực tiếp. “Chúng tôi mong muốn không phải chuyển đổi toàn bộ số lao động này sang nghề khác, bởi những người dân ở vùng biển phải sống được từ biển. Có thể trong một vài năm trước mắt, hỗ trợ họ làm công việc tương tự tại vùng biển khác”, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp chia sẻ.
Trao đổi về nhóm giải pháp hỗ trợ xuất khẩu lao động, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết, Bộ LĐ-TBXH đề xuất áp dụng 4 chương trình do Bộ và các doanh nghiệp đang thực hiện. Những chương trình do Bộ LĐ-TBXH triển khai với chi phí thấp sẽ được ưu tiên hỗ trợ người dân vùng bị ảnh hưởng.
Trước hết là Chương trình cấp phép việc làm cho lao động nước ngoài (EPS) vừa được Bộ LĐ-TBXH Việt Nam và Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc ký kết lại trong tháng 5/2016. Năm nay, Chương trình đặt ra chỉ tiêu cho 3.500 lao động Việt Nam, Bộ sẽ dành ưu tiên cho những huyện ven biển bị ảnh hưởng. Bộ cũng sẽ dỡ bỏ quy định hạn chế các địa phương có tỷ lệ lao động cư trú bất hợp pháp cao tham gia Chương trình EPS đối với tất cả các huyện bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trườngChương trình có chi phí thấp thứ hai là IM Japan của Nhật Bản. “Nếu lao động có đủ sức khỏe và đáp ứng ngoại ngữ sẽ được phía Nhật Bản tạo điều kiện học miễn phí. Lương khởi điểm từ 800-1.000 USD/tháng” – Thứ trưởng Diệp nói.
Đối với các Chương trình xuất khẩu lao động do các doanh nghiệp thực hiện, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội sẽ yêu cầu Cục Quản lý lao động ngoài nước làm việc với các doanh nghiệp để ưu tiên triển khai hỗ trợ cho người dân ở vùng bị ảnh hưởng.Có thể kể đến chương trình đánh bắt cá gần bờ của Hàn Quốc hiện đang giao cho 8 doanh nghiệp của Việt Nam với chỉ tiêu là 600 người và Chương trình đánh bắt cá gần bờ của Đài Loan.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã yêu cầu cơ quan quản lý lao động Việt Nam tại Hàn Quốc và Đài Loan thảo luận cụ thể với các đối tác để tăng chỉ tiêu cho các lao động vùng bị ảnh hưởng có nguyện vọng sang làm việc; đồng thời triển khai việc hỗ trợ trực tiếp không qua môi giới và doanh nghiệp để giảm thiểu chi phí cho người lao động.
Bên cạnh đó, thỏa thuận hợp tác về lao động giữa Việt Nam và Thái Lan đã được ký kết. Theo đó, từ 1/7, Thái Lan chính thức tiếp nhận lao động Việt Nam ở hai nghề: đánh bắt cá gần bờ và xây dựng, sau đó sẽ mở rộng ra các ngành nghề khác. Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội đã giao cho các cơ quan chức năng hỗ trợ người lao động có thể tìm việc được ở Thái Lan. Phía bạn cũng đã cam kết lao động Việt Nam sang làm việc sẽ không mất chi phí môi giới.
Ngoài ra, Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng ưu tiên cho các địa phương bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường tham gia Chương trình đưa điều dưỡng viên đi Nhật Bản và Cộng hòa Liên bang Đức.
Đối với đề xuất cơ chế cho nhóm đối tượng đặc thù, về chính sách, Thứ trưởng Doãn Mậu Diệp cho biết: Bộ LĐ-TBXH sẽ trình Chính phủ cho phép những lao động thuộc hộ nghèo ở các huyện bị ảnh hưởng bởi sự cố môi trường được áp dụng theo cơ chế của Quyết định 71/2009/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án hỗ trợ các huyện nghèo đẩy mạnh xuất khẩu lao động, góp phần giảm nghèo bền vững giai đoạn 2009-2020.
Đối với các lao động không thuộc hộ nghèo, Bộ sẽ đề nghị áp dụng theo Quyết định 63/2015/QĐ-TTg về chính sách hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm cho người lao động bị thu hồi đất, bởi người dân bị mất ngư trường cũng giống người dân bị thu hồi đất, cần được hỗ trợ.
Về lĩnh vực dạy nghề và tạo việc làm, những lao động thuộc hộ nghèo ở vùng ảnh hưởng sẽ được hỗ trợ chi phí đào tạo, giới thiệu việc làm. Ngoài ra, Bộ sẽ áp dụng các chính sách hỗ trợ vay vốn, chuyển đổi việc làm, ưu tiên giới thiệu việc làm không chỉ tại địa phương mà còn ở các tỉnh lân cận.
Cuối cùng, Thứ trưởng khẳng định: “Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội xác định trong bất cứ tình huống nào cũng cần chuẩn bị các phương án chủ động nhất để hỗ trợ người dân có sinh kế mới. Đề án về dạy nghề, việc làm và xuất khẩu lao động cho người dân vùng bị ảnh hưởng sự cố môi trường đang được xây dựng theo tinh thần khẩn trương nhất”.
Hòa Lộc
