Là nhà khoa học trong lĩnh vực điều khiển tự động, phần lớn thời gian Giáo sư, viện sĩ Nguyễn Huy Mỹ làm việc tại Viện Hàn lâm Khoa học – Liên bang Nga. Bận rộn với công việc nghiên cứu khoa học là thế, song ông vẫn luôn đau đáu với khát vọng được đi sâu tìm hiểu về văn hóa Trường Lưu và dòng họ Nguyễn Huy.

50 bài viết và các công trình nghiên cứu văn hóa có tính phát hiện, được đánh giá cao, được trao tặng nhiều phần thưởng như là một minh chứng cho nhiệt huyết và trí tuệ của ông…

Giáo sư- viện sĩ Nguyễn Huy Mỹ và Mộc bản Trường Lưu

Đặc biệt, nhiều năm qua, ông đã tích cực phối hợp với Bảo tàng Hà Tĩnh, Sở VHTT&DL Hà Tĩnh cùng Ủy ban Quốc gia Chương trình Ký ức Thế giới Việt Nam hoàn thiện hồ sơ đề cử Mộc bản Trường Lưu là Di sản tư liệu Chương trình Ký ức thế giới năm 2015, khu vực châu Á – Thái Bình Dương. Vậy nhưng, trước sau ông cũng chỉ tự nhận mình là người nặng lòng với quá khứ, với di sản văn hóa của cha ông …

Ngày ngày Giáo sư Nguyễn Huy Mỹ đi đến các di tích văn hóa, tìm hiểu từng hiện vật, tối tối ông lại “cày” trên trang giấy. Đọc bao nhiêu ông cũng không thấy đủ. Tìm hiểu bao nhiêu ông cũng thấy hiểu biết của mình còn hạn hẹp.

Giáo sư- viện sĩ Nguyễn Huy Mỹ và Giám đốc Bảo tàng Hà Tĩnh Nguyễn Trí Sơn

Kho tư liệu tích cóp cả đời làm văn hóa của ông như ngày một đầy hơn, phong phú hơn bởi sự nhân lên trong cảm nhận và chia sẻ từ những người yêu vốn di sản của cha ông. Cái quý trong tư liệu cũng như bài viết, các công trình nghiên của ông là tính phát hiện khám phá, tính chính xác khoa học mà đầy ắp giá trị nhân văn.

Ai đã từng một lần được gặp ông, được nghe ông trò chuyện, cũng có thể tìm thấy chính mình ở đâu đó trong những câu chuyện kể. Những câu chuyện kể với niềm cảm hứng bất tận về văn hóa, về các di sản như vẽ ra một bức tranh sống động, đầy sắc màu của quê hương, để rồi dù ai đi xa quê cũng muốn về, khổ đau cũng muốn về …

Dương Phương