Theo phản ánh của người dân, PV Trí thức & Phát triển đã có mặt tại đại công trường thủy lợi Ngàn – Cẩm Trang. Ngay tại vị trí công trình đầu mối Hồ chứa nước Ngàn Trươi do Ban Quản lý Đầu tư và Xây dựng Thuỷ lợi 4 (Bộ Nông nghiệp& PTNT) làm chủ đầu tư, đơn vị thi công là Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn (Bộ Quốc phòng) thi công mới thấy hết cảnh tượng không đảm bảo  an toàn lao động, an toàn giao thông, vệ sinh môi trường.

Dù lối ra vào công trường được đấu nối với đường mòn Hồ Chí Minh, nằm ngay Thị trấn Vũ Quang, lượng người và phương tiện tham gia giao thông rất đông. Tuy nhiên xe chở đất đơn vị thi công cứ nối đuôi nhau cắt qua mà không hề có bất cứ một biển bảng báo hiệu nào về an toàn giao thông.

Những cột bụi dày đặc từ dự án bay xa hàng km

Chưa dừng lại ở đó, do xe chở đất không có bạt che chắn, công tác tưới nước, vệ sinh đường bị bỏ qua nên hễ gặp một cơn gió nhẹ là từng cột bụi đất bốc lên dày đặc. Thực trạng này ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường, sức khoẻ của người dân và kể cả người tham gia giao thông qua đây.

Rời công trình đầu mối, theo sự chỉ dẫn của người dân, PV lần theo các tuyến đường dân sinh bị nhà thầu sử dụng làm đường vận chuyển vật liệu đất đá phục vụ thi công tuyến kênh chính dự án Thủy lợi Ngàn Trươi – Cẩm Trang đoạn từ K8+670 đến kênh Linh Cảm thuộc huyện Đức Thọ.

Những tấm lưới người dân dùng chắn bụi từ màu xanh đã bị nhuộm đỏ bởi bụi đất.

Dự án này do Ban Quản lý dự án Thuỷ lợi Ngàn Trươi- Cẩm Trang tỉnh Hà Tĩnh làm chủ đầu tư, các hạng mục thi công đi qua các xã Đức Đồng, Đức Long, Đức Lạc, Đức Lạng. Tại đây mới thấu hiểu được nỗi khổ mà người dân các xã này phải chịu hàng ngày, hàng giờ lớn như thế nào?

Từng đoàn xe ben (xe chở đất) thi nhau chạy bát nháo, phóng nhanh vượt ẩu, cộng hưởng với bụi đất công trường lâu ngày tạo thành lớp bụi dày 20cm đến 30cm cộng với gió tạo thành từng cột bụi bay xa cả hàng km. Mật độ xe đi cách xe khoảng 5m đến 10m là không thể nhìn thấy nhau, gây ảnh hưởng rất lớn đến cuộc sống, sức khỏe, nhất là các bệnh về đường hô hấp.

Người dân đang kêu cứu vì môi trường sống bị đe dọa

Để tìm hiểu kỹ hơn về những gì người dân nơi đây cầu cứu đã có mục sở thị tại một số ngôi làng thuộc các xã có “đại công trình” đi qua; nhà cửa, vật dụng trong gia đình luôn “được” phủ một lớp bụi đất đỏ dày, dù lau chùi, quét dọ thì cũng chỉ 3 đến 5 phút sau tất cả lại quay về màu “đất đỏ quen thuộc” mà từ ngày đại dự án này đi vào thi công mang lại.

Cùng chung cảnh tượng là những vườn cây, cánh đồng hoa màu được nhuộm với một màu “đất đỏ”.

Cây hoa màu, cây trong vườn nhà dân bị bụi đất bức tử.

Trao đổi với PV người dân địa phương này cho biết; “ không thể chịu nổi xe chở đất họ chạy từ sáng sớm cho tận tối, đường thì nát hết, trời mưa bùn lầy, nắng gió bụi mù trời, ở trong nhà cũng phải bịt khẩu trang, ban ngày phải khóa cửa rồi bật điện lên để sinh hoạt chứ mở cửa ra chỉ cần 5 phút là đồ trắng, xanh… đều bị nhuộm đỏ bởi bụi đất.

Không chờ chúng tôi phải đợi lâu, ông Trần Văn Thắng người dân xã Đức Đồng chỉ tay ra phía công trường đang thi công của dự án hệ thống kênh chính Ngàn Trươi – Cẩm Trang rồi than vãn: Từng cột bụi đất bay mù trời kéo dài hàng trăm mét, thậm chí cả km đang ùn ùn kéo về phía các ngôi làng như thế thì làm sao mà chúng tôi sống nổi, ô nhiễm môi trường thì cả làng bị bệnh là cái chắc!.

Cây hoa màu, cây trong vườn nhà dân bị bụi đất bức tử.

Ông  giải thích thêm, bụi phủ dày thế này cây không quang hợp dẫn đến bị chết, ước tính thiệt hại cho người dân hàng trăm triệu đồng, tại đây chúng tôi còn ghi nhận không chỉ đậu mà cây sắn, ngô… đều trong tình trạng bị bụi đất phủ kín, có những cây bắt đầu héo lá và chết.

Ông Hoàng Quyền bức xúc cho biết; “nếu cứ đà này thì người rồi cũng chết, mà già như chúng tôi chết thì không nói làm gì chỉ thương lũ trẻ ăn cũng bụi, uống cũng bụi, thở cũng không được”. Ông than vãn thêm “nhờ các chú hỏi lãnh đạo xem làm công trình này nhằm mục đích gì, giúp dân hay giết dân”, chỉ mong các ông trên về đây thử sống với chúng tôi 1 ngày xem họ sẽ ra sao?

Công tác vệ sinh môi trường, an toàn giao thông bị lãng quên tại điểm cắt qua đường mòn Hồ Chí Minh nơi thi công hồ chứa nước Ngàn Trươi.

PV hỏi sao các bác không kiến nghị lên xã, huyện để họ có ý kiến với chủ đầu tư, ông Quyền cho biết ý kiến nhiều lắm rồi mà có ai nghe đâu, họ có sống đây đâu chú(PV)…! Sướng đâu không biết cứ đà này thì dân chúng tôi chỉ có đường chết.

Không hề quá đối với những lời trách móc, kêu cứu từ người dân các xã nằm trong vùng ảnh hưởng của công trình, cảnh tưởng sinh hoạt của người dân bị đảo lộn, cây cối, hoa màu của người dân bị phủ kín do bụi đất công trường, ảnh hưởng không chỉ kinh tế mà sức khỏe của hàng ngàn người nơi đây đang bị đe dọa nghiêm trọng.

Với nỗi lo lắng, bức xúc của người dân hy vọng rằng lãnh đạo tỉnh Hà Tĩnh, Ban Quản lý dự Thuỷ lợi Ngàn Trươi- Cẩm Trang và các cấp, ngành hãy vào cuộc một cách tích cực vì cuộc sống dân sinh, chứ không nên đẩy nhanh tiến độ dự án Thuỷ lợi Ngàn Trươi mà bỏ qua môi trường, đẩy người dân vào tình trạng bỏ đi cũng dở mà ở lại cũng không xong.

Quang Toản