Trưa ngày 18/10, đoàn lãnh đạo của Bộ Công Thương do Thứ trưởng Hoàng Quốc Vượng dẫn đầu tiếp tục có buổi làm việc với Nhà máy thủy điện Hố Hô và nghe đoàn công tác của Bộ báo cáo sơ bộ kết quả kiểm tra ngày hôm qua (17/10).
Báo cáo tại buổi làm việc, ông Đỗ Đức Quân, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Năng lượng cho biết đã đọc tài liệu với ba nhóm nội dung: Thực hiện các quy định tuân thủ vận hành hồ chứa; Nhóm phương án phòng chống lụt bão, đảm bảo an toàn hồ đập; Thực hiện việc phối hợp với chính quyền địa phương.
Về vận hành hồ chứa, qua kiểm tra các hồ sơ giấy tờ liên quan đến vận hành, trong giai đoạn đầu từ 13/10 đến khoảng trưa ngày 14/10 khi lũ đang còn thấp thì nhà máy vận hành xả nước đạt yêu cầu, tuân thủ quy trình vận hành.
Đêm 14/10 lũ lên đột ngột, lưu lượng nước đến đập tràn trong vòng 5 tiếng nước lũ tăng lên 4 lần, từ 550 đến 1.843 m3/s, lũ lên rất nhanh; nhà máy vẫn tuân thủ quy trình vận hành.
Đến giai đoạn mở van hoàn toàn (từ 18h30 ngày 14/10) do tình huống bất ngờ khi mưa lớn, tường bên chắn có nguy cơ phá vỡ, nguy cơ tràn xuống nhà máy, trạm Diesel dự phòng, trạm biến áp, nếu mất điện toàn máy nguy cơ không mở được cửa van nữa bởi vì không có điện. Vì vậy khi đó chưa được mở hoàn toàn nhưng nhà máy đã quyết định mở hoàn toàn, quyết định đó có thể chấp nhận được. Nếu khi đó không mở cửa van mà mất điện thì có thể còn nguy hiểm hơn.
Về lưu lượng đến, lưu lượng xả, thời gian xả, theo kiểm tra là đúng quy trình, lưu lượng xả nhỏ hơn lưu lượng đến, không nhiều nhưng đúng theo quy tắc chung. Quyết định trong tình huống đặc biệt đó, mở cửa van hoàn toàn là chấp nhận được. Mưa to như thế, nếu lũ lên nữa, không mở van có thể dẫn đến nguy hiểm.
Tuy nhiên, ông Quân cũng cho rằng, công tác kiểm tra để bảo đảm an toàn, lường trước mọi tình huống trong mưa bão nhà máy làm chưa chi tiết. Công tác dự báo, phòng chống lụt bão chưa chu đáo.
Vấn đề phối hợp với địa phương qua thực tế phía Nhà máy thủy điện Hố Hô đã có văn bản, gửi thư điện tử… nhưng cụ thể chi tiết như thế nào thì còn thiếu. Sự phối hợp giữa nhà máy với chính quyền địa phương và giữa chính quyền địa phương với người dân bị chậm trễ.
Phương án phòng chống lụt bão cũng như phương án sơ tán cũng chưa chi tiết, cần phối hợp chặt chẽ với huyện.
“Một số con số trong báo cáo của Nhà máy thủy điện Hố Hô chúng tôi sẽ kiểm tra lại vì thấy chưa hợp lý lắm”, ông Quân nói thêm.
Ông Tô Xuân Bảo, Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và Môi trường Công nghiệp , Bộ Công thương bổ sung thêm, về phương án bảo vệ đập đã báo cáo tỉnh và được tỉnh phê duyệt; phương án diễn tập phòng chống lụt bão cũng đã triển khai, công tác bố trí các trang thiết bị thì đều đầy đủ theo số lượng như trong phê duyệt…
Tuy nhiên, có một số tồn tại như việc bố trí nguồn điện dự phòng chưa phù hợp, trong phương án bảo đảm an toàn đập, phương án phòng chống lụt bão đã xây dựng phê duyệt nhưng chưa có sự phối hợp với chính quyền địa phương.
Kết luận tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Công thương Hoàng Quốc Vượng chia sẻ những thiệt hại mà người dân phải gánh chịu trong trận lũ lụt vừa qua, đồng thời yêu cầu sớm khẩn trương khắc phục hậu quả.
Thứ trưởng cho biết, trong quá trình tiếp xúc với người dân, họ cho rằng được nhận thông báo xả lũ rất muộn. “Thời gian từ khi họ nhận được thông tin đến khi nhà máy xả lũ rất ngắn. Nhận được thông báo thì khoảng 30 phút sau lũ đã về đến nhà rồi nên họ không kịp để di dời tài sản, không kịp về nơi an toàn, phải chạy lên gác để tránh lũ. Dù là lỗi khách quan hay chủ quan, do thiên nhiên hay con người thì đó là những sự việc rất đau lòng”, Thứ trưởng nhận định.
Thứ trưởng yêu cầu, để giải quyết, có giải pháp lâu dài, bảo vệ tốt nhất tính mạng và tài sản của người dân khu vực này, các ngành chắc năng liên quan phải làm sao đánh giá, rà soát về việc tuân thủ quy trình vận hành của hồ chứa trong mùa mưa lũ, triển khai các kế hoạch phòng chống lụt bão vùng hạ du của nhà máy thủy điện Hố Hô.
Trong việc vận hành của Nhà máy thủy điện Hố Hô có sai sót, vi phạm quy trình vận hành hay không? Nếu nhà máy dung tích hữu ích rất nhỏ nhưng trong lúc mưa lũ lớn như thế mà việc xả lũ của nhà máy gây khó khăn cho người dân thì phải chịu hoàn toàn trách nhiệm trước những thiệt hại, khó khăn của bà con.
Nếu nhà máy đã tuân thủ quy trình vận hành đầy đủ mà vẫn xảy ra hậu quả như thế thì phải xem xét lại quy trình để xem có chỗ nào chưa phù hợp với điều kiện thực tế của huyện Hương Khê hay không?
Thứ trưởng cũng đồng tình với những kết luận sơ bộ ban đầu của đoàn công tác của Bộ Công Thương làm việc vào ngày hôm qua (17/10). Theo đó, Thứ trưởng cho rằng công tác kiểm tra để bảo đảm an toàn, lường trước mọi tình huống trong mưa bảo nhà máy làm chưa chi tiết. Công tác dự báo, phòng chống lụt bão chưa được chu đáo, việc bố trí nguồn điện dự phòng chưa phù hợp, trong phương án bảo đảm an toàn đập, phương án phòng chống lụt bão đã xây dựng phê duyệt nhưng chưa có sự phối hợp với chính quyền địa phương.
Thứ trưởng yêu cầu đoàn tiếp tục tiếp thu, thu thập tài liệu liên quan để có báo cáo cụ thể gửi về Bộ Công Thương để có kết luận cuối cùng.
Chiều nay 18/10, đoàn lãnh đạo của Bộ Công Thương tiếp tục có buổi làm việc với chính quyền huyện Hương Khê và các xã bị ảnh hưởng để đưa ra quyết định trong thời gian tới.
Xuân Sinh
