Chùa Hang được biết đến từ thế kỷ XVIII, nằm trong chuỗi liên kết hệ thống chùa trên dãy núi Hồng Lĩnh, phía bắc có chùa Thiên Tượng, chùa Long Đàm, chùa Móc, chùa Dằng, chùa Báo Ân, xa hơn có chùa Đại Hùng và chùa Hương Tích. Chùa Hang được tạo trên nền tảng của một hang động nhỏ nằm mé sườn tây đỉnh núi Mồng Gà, chùa ra đời muộn và không gian thờ tự dựa trên yếu tố tự nhiên là chính. Chùa Hang đến nay là một quần thể các điểm tín ngưỡng gồm các hạng mục thờ tự như khuôn viên tượng Quan âm, cung A di đà, cung Tam bảo, cung thờ Mẫu và khu vực thờ Thiên thủ Thiên nhẫn. Các điểm tín ngường thờ tự không lớn nằm lưng chừng sườn núi hài hòa với cảnh quan thiên nhiên vừa có sự uy nghiêm, vừa có nét dung dị, vừa có sự huyền bí nhưng rất gần gũi tạo nên một điểm đến hấp dẫn trong hệ thống di tích văn hóa tâm linh của tỉnh Hà Tĩnh, hàng năm đón hàng vạn du khách trên mọi miền về đây chiêm bái hành lễ.

Với những giá trị văn hóa lịch sử và cảnh quan của chùa Hang, Ủy ban nhân dân tỉnh đã ra Quyết định số 2260/QĐ-UBND ngày 12/8/2016 xếp hạng chùa Hang là di tích danh thắng cấp tỉnh./.

Võ Đình Thi