Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển. Ảnh: vietnamplus.vn.

Trao đổi về vấn đề này, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển cho biết: Đối với môn Ngữ văn, vì thời gian làm bài giảm xuống còn 120 phút nên việc ra đề thi sẽ được tính toán để dung lượng đề thi phù hợp với thời gian làm bài.

Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển cho rằng, từ trước đến nay, việc dạy và học tại trường phổ thông vốn quen với việc dạy tác phẩm nào thì kiểm tra, đánh giá tác phẩm đó. Điều này dẫn đến học sinh chỉ học vẹt, chưa kiểm tra, đánh giá được năng lực ngữ văn của học sinh. Vì vậy, đề Ngữ văn năm nay cần thay đổi thiết kế theo hướng giúp học sinh chủ động vận dụng những kiến thức, hiểu biết, tình cảm, năng lực của mình thể hiện vào bài thi, qua đó đánh giá toàn diện nhất năng lực của học sinh.

Theo Thứ trưởng, ở Tiểu học, trong các bài kiểm tra giữa kì, học kì, giáo viên đã đưa vào đề thi những văn bản không có trong sách giáo khoa. Ở Trung học cơ sở, Trung học phổ thông, đọc hiểu chiếm phần lớn lượng thời gian dạy học của môn Ngữ văn. Để đạt mục tiêu tốt nghiệp Trung học phổ thông, học sinh đã có khả năng đọc hiểu tốt. Vì vậy, việc kiểm tra đánh giá kĩ năng đọc hiểu trong kì thi tốt nghiệp Trung học phổ thông là việc hoàn toàn bình thường và là yêu cầu bắt buộc. Điểm mới ở đây là chuyển từ việc yêu cầu học sinh học thuộc lòng những nội dung đã đọc hiểu của các tác phẩm có trong sách giáo khoa sang việc vận dụng kiến thức, kĩ năng đọc hiểu đã được hình thành, rèn luyện, phát triển vào việc đọc hiểu các tác phẩm khác không có trong sách giáo khoa nhưng có kết cấu nội dung, độ khó tương đương những tác phẩm đã học. Cách kiểm tra này sẽ đánh giá khách quan và chính xác hơn năng lực đọc hiểu của học sinh; tránh được hiện tượng học tủ, học vẹt.

Ở phần kiểm tra kỹ năng viết, tiếp tục phát huy hướng ra đề của những năm trước, đề thi năm nay cũng sẽ đưa vào những câu hỏi theo hướng mở, yêu cầu học sinh ghi nhớ kiến thức và làm bài theo tư duy mở. Học sinh chủ động vận dụng kiến thức thực tế, đưa ra những quan điểm cá nhân để giải quyết những vấn đề cụ thể.

Được biết, đề thi môn ngữ văn tốt nghiệp lớp 12 năm nay nhiều khả năng sẽ bao gồm 2 phần: Phần thi kiểm tra kỹ năng đọc – hiểu dưới dạng: Trên cơ sở một trích đoạn văn bản (có hoặc có thể không có trong sách giáo khoa) yêu cầu học sinh trả lời các câu hỏi thể hiện kỹ năng đọc – hiểu (áp dụng phương pháp đánh giá bằng câu hỏi của phương pháp PISA). Hiện đang cân nhắc điểm cho phần thi này ở mức 30-50% tổng điểm bài thi.

Phần thi viết, có thể bao gồm 2 phần cho thí sinh lựa chọn là bài văn nghị luận xã hội hoặc nghị luận văn học, cũng có thể là một bài kiểm tra tổng hợp yêu cầu cả văn nghị luận xã hội và nghị luận văn học. Đây là 2 thể văn quen thuộc đã có từ nhiều năm nay trong đề thi văn tốt nghiệp lớp 12.

Theo TTXVN