Điện Biên Phủ vốn được gọi là Mường Thanh, từ chữ Mường Then theo tiếng dân tộc Thái nghĩa là “Xứ Trời”. Điện Biên Phủ trở thành thành phố từ tháng 10/2003 và là đô thị loại 3. Điện Biên Phủ có diện tích 60,0905 km², gồm 7 phường và 2 xã. Nhắc đến Điện Biên là nhắc đến chiến thắng hào hùng 60 năm trước của quân và dân Việt Nam trước trận địa được cho là “bất khả xâm phạm” của thực dân Pháp. |
Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ được đặt trên đồi D1 nằm ở vị trí trung tâm thành phố. Nằm ở vị trí trung tâm khu di tích, cao khoảng 50 m so với cánh đồng Mường Thanh, đây là địa điểm mà cả khu vực thành phố đều nhìn thấy. |
Tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ được khánh thành vào ngày 30/4/2004 nhân dịp kỷ niệm 50 năm chiến thắng Điện Biên Phủ. Với chiều cao 12,6 m, bệ tượng cao 3,6 m, nặng 220 tấn, quần thể tượng đài chiến thắng Điện Biên Phủ gồm 3 chiến sĩ bộ đội đứng quay lưng vào nhau, nâng một em bé Thái, trên cùng là lá cờ quyết chiến quyết thắng. |
Đồi A1 nằm ở phường Mường Thanh, là cứ điểm quan trọng bậc nhất trong tập đoàn cứ điểm của thực dân Pháp ở Điện Biên Phủ. Đồi A1 nằm dài theo hướng Tây Bắc – Đông Nam, bao gồm 2 đỉnh: Tây Bắc cao hơn 490 m, Đông Nam cao hơn 493 m. A1 là ký hiệu mà quân đội Việt Nam đặt cho quả đồi. Sáng ngày 7/5/1954, quân đội Việt Nam đã chiếm được vị trí quan trọng này. |
Hố bộc phá trên đồi A1 (ngày sườn đỉnh đồi) được tạo thành bởi 960 kg thuốc nổ lúc 20h30 ngày 6/5/1954 đã tiêu diệt 1 đại đội địch và làm choáng váng số quân địch còn lại. Tiếng nổ là hiệu lệnh tổng công kích đợt cuối cùng của chiến dịch Điện Biên Phủ. Ngay sau đó Trung đoàn 174 tiến công đánh chiếm toàn bộ cứ điểm A1 lúc 4h30 ngày 7/5/1954. |
Nghĩa trang liệt sĩ A1, được xây dựng năm 1958. Nơi đây có 644 ngôi mộ là những cán bộ, chiến sĩ quân đội đã hy sinh anh dũng trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Hầu hết các ngôi mộ đều không gắn tên, chỉ có 4 ngôi mộ ghi danh các anh hùng liệt sĩ Tô Vĩnh Diện, Phan Đình Giót, Bế Văn Đàn, Trần Can. |
Cầu Mường Thanh. 14h ngày 7/5/1954, Đại đội 360, Đại đoàn 312 tiến công vượt cầu Mường Thanh, tiêu diệt ổ trọng liên 4 nòng của địch, đánh thẳng vào sở chỉ huy tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. |
Sau 60 năm tồn tại, cây cầu được tu sửa nhiều lần, tuy nhiên vẫn giữ khá nguyên bản kết cấu trước đây, người dân vẫn qua lại hàng ngày. |
Sở chỉ huy Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ (hầm De Castries) đã bị tổ xung kích do Đại đội trưởng Tạ Quốc Luật, Đại đội 360, Trung đoàn 209, Đại đoàn 312 tiến vào bắt sống tướng De Castries cùng toàn thể Bộ tham mưu vào lúc 17h30 ngày 7/5/1954. |
Sân bay Điện Biên Phủ (Mường Thanh) nay thuộc phường Thanh Bình, thành phố Điện Biên Phủ. Đây vốn là sân bay dã chiến hồi 1954 – cứ điểm 206 năm xưa, một căn cứ tiếp vận rất quan trọng của địch và cũng là sân bay trung tâm của tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Ngày nay, sân bay này đã được cải tạo, nâng cấp thành một cảng hàng không dân dụng của thành phố. Mỗi ngày, có từ 2 đến 4 chuyến lên xuống bằng máy bay ATR72 giữa Hà Nội và Điện Biên. |
Điện Biên cũng xây mới Bảo tàng có quy mô lớn, có thể trưng bày hàng nghìn hiện vật lớn nhỏ, kể cả xác máy bay, đại pháo 105 mm. Công trình sẽ khánh thành giai đoạn đầu để kịp trưng bày phục vụ dịp Lễ kỷ niệm 60 năm chiến thắng Điện Biên Phủ vào ngày 5/5/2014, dự kiến hoàn thiện vào năm 2016. |
Đoạn đường 7/5 đã đổi tên thành đường Võ Nguyên Giáp có chiều dài 6.965,4 m, từ cầu Huổi Phạ đến hết cầu bêtông ranh giới thành phố Điện Biên Phủ với huyện Điện Biên. Toàn bộ tuyến là đường một chiều có dải phân cách ở giữa, với 2 đoạn rộng 32 m và 28 m. Đây là tuyến đường thuộc Quốc lộ 279 huyết mạch, thông thương với cửa khẩu Quốc tế Tây Trang nối với nước bạn Lào. |
Đường 7/5 xuyên suốt toàn bộ trục chính của thành phố và đi qua nhiều điểm di tích thuộc quần thể di tích chiến trường Điện Biên Phủ như: Trung tâm đề kháng Him Lam, Tượng đài Chiến thắng Điện Biên Phủ, điểm di tích Đồi A1, Nghĩa trang liệt sĩ A1, Bảo tàng Chiến thắng… |
Tuấn Mark – Mạnh Thắng