Tại cơ sở làm mứt của nhà anh Q – xóm 2, ngay từ đầu xưởng, hòa lẫn với mùi mứt là mùi nước cống bốc lên, xộc vào mũi người đi đường. Mặc dù có mặt người lạ nhưng công nhân tại đây vẫn không ngần ngại dùng ủng giẫm đạp lên rổ quất để rửa sạch.

Nguyên liệu chế biến món mứt táo là những quả táo thối, dập nát.

Công nhân dùng chân rửa quất để chuẩn bị nguyên liệu làm món mứt quất.

Chum, vại, xô chậu ngâm nguyên liệu nổi bọt trắng xóa, thậm chí nhiều chỗ còn mốc xanh. Các loại ruồi, muỗi, nhặng liên tục vo ve trên những thùng ngâm mứt không hề có nắp đậy. Nhiều con chết trong bể chứa dung dịch nhưng chẳng được vớt ra.

“Thùng” mật làm món mứt táo vẩn đục, nổi váng

Do không có nắp đậy, lá cây, thậm chí cả ruồi nhặng đều có mặt trong thùng mật làm món mứt táo.

Theo quan sát của chúng tôi, dụng cụ làm mứt tại Thiết Trụ khá đơn giản: bể ngâm vôi hay ngâm đường đều được làm bằng những thanh gỗ tạp ghép lại rồi trải bạt chống thấm; lò nấu, lò sấy hơi đều bằng than bùn. Xưởng khá chật chội được tận dụng từ góc sân cho đến đường làng. Một số hộ sản xuất còn đổ nguyên liệu ra gần cống, xung quanh bốc mùi hôi thối nồng nặc.

Do nguyên liệu đầu vào là những quả táo dập nát, quy trình chế biến không đảm bảo vệ sinh nên nhiều bể mứt táo mốc xanh, sủi bọt.

Bể chứa nguyên liệu bọc bằng những miếng ni lông tạm bợ, phía trên không có mái che.

Bể chứa đọng đất, cát do quy trình rửa nguyên liệu được thực hiện qua loa.

Công đoạn chế biến đã mất vệ sinh, công đoạn đóng gói bẩn không kém. Mứt sau khi chế biến xong, được đổ đống dưới nền nhà, phía dưới chỉ lót một tấm ni lông mỏng. Công nhân với bàn tay cáu bẩn, không đeo bao tay “vô tư” đóng gói mứt. Chốc, chốc lại đưa bàn tay “nhớp nháp” lên miệng mút một cách ngon lành. Mặc kệ bụi bẩn, ruồi muỗi bám vào đống mứt đang nằm dưới sàn nhà.