“Nude nghệ thuật” và “người mẫu nude” là những cụm từ được biết đến ở Trung Quốc gần một thế kỷ trước. Năm 1917, khi họa sĩ nổi tiếng Lưu Hải Túc đem những bức tranh khỏa thân mình vẽ ra giới thiệu tại Trường Nghệ thuật Thượng Hải, ông đã gây nên những cuộc cãi vã ồn ào và nhiều đả kích từ dư luận. “Người mẫu nude” cũng được nhắc đến với thái độ không mấy thiện cảm trong công chúng thời bấy giờ.
Nhiều thập kỷ trôi qua, dù người Trung Quốc đã có cái nhìn cởi mở hơn với nghề mẫu nude, công việc này vẫn không bao giờ được đánh giá cao. Mỗi khi một tác phẩm nghệ thuật như vậy xuất hiện, những ồn ào, tranh cãi xung quanh nó vẫn nổi lên, thậm chí gây ra căng thẳng bởi những luồng dư luận trái chiều. Một số ý kiến cho rằng đó là công việc đáng hổ thẹn, việc người mẫu cởi trần truồng cho nghệ thuật thực chất là cách kiếm tiền của các cô gái không thích đổ mồ hôi, công sức, những cô chỉ muốn nổi tiếng sau một đêm. Số khác bác bỏ lập luận này và cho rằng nude mang đến những cảm hứng nghệ thuật đẹp, đồng thời khuyến khích cộng đồng có cái nhìn độ lượng hơn với công việc nhạy cảm này.
Không ít cô gái trẻ tìm đến với công việc mẫu nude, và mức lương họ nhận được theo năm tháng cũng có thay đổi đáng kể. Nếu những năm thập niên 90, số tiền họ bỏ túi sau mỗi giờ trút bỏ xiêm y chỉ là chưa đầy 1 USD, thì hiện tại, số tiền đó tăng lên gấp nhiều lần. Nhờ công việc này, nhiều người đẹp trở nên nổi tiếng, nhận được mức thù lao hơn thế gấp bội. Tuy nhiên, đó chỉ là phần nhỏ trong số những mẫu vẫn ngày ngày âm thầm với công việc và nhận một cát-xê khiêm tốn. Không chỉ thế, họ đối mặt với nguy cơ bị lạm dụng tình dục, đồng thời chật vật với chế độ ăn uống để giữ một hình thể đẹp.
Trái với định kiến xã hội về mẫu nude – những kẻ dễ dãi “bán đường cong nuôi miệng”, không ít cô gái có học hành tử tế tìm đến với nghề này. Vương Ngạn Vân là một ví dụ điển hình. Cô là sinh viên ngành nghệ thuật của Đại học Trung Quốc. Vì gánh nặng tiền học phí, năm 2010, Ngạn Vân lần đầu tham gia nghề mẫu nude với mức thù lao 79 USD cho mỗi show, 600 USD cho mỗi ngày. Công việc giúp Ngạn Vân kiếm ra tiền, nhưng cô phải gánh chịu những điều tiếng không nhỏ, khi nhiều người cho rằng những bức hình của cô “nặng tính khiêu dâm hơn là nghệ thuật”. Đến với nghề, Ngạn Vân cho biết cô không thoát khỏi việc hình ảnh xuất hiện trên các web đen hay nhận được các tin nhắn, những lời mời mọc tục tĩu. Tuy nhiên, bất chấp những khó khăn, với Ngạn Vân, “chụp hình nude là một cách thể hiện nghệ thuật đáng được công nhận và tôn trọng”. Cô được đánh giá là một trong 10 mẫu nude nghệ thuật nổi tiếng ở Trung Quốc, theo Chinadaily.
Giống như Ngạn Vân, You Xuan là một người mẫu nude mang hai dòng máu Trung – Malaysia, cô sinh trưởng trong một gia đình truyền thống nghề y và có một quyết định táo bạo: bỏ học, bỏ bạn trai để đi làm mẫu ảnh nude. Không một ai đồng ý với quyết định này của cô, nhưng với mong muốn “lưu giữ mãi mãi vẻ đẹp thanh xuân”, You Xuan quyết định dấn bước. Đến nay, cô là một trong 10 người mẫu nude nổi tiếng của Trung Quốc, có công ty riêng, với nhiều người mẫu nude trực thuộc.
Mẫu nude nghệ thuật, một công việc nhiều thử thách. Độ tuổi “vàng” cho nghề này là 18 – 25 tuổi, đương nhiên cũng có những phụ nữ 30 tuổi tham gia.
Vương Đan là một trường hợp khác, cô từng theo học nghệ thuật, là vũ công, diễn viên, sau đó là người mẫu nude. Từ năm 2005, Vương Đan quyết tâm đeo đuổi công việc này và được sự hậu thuẫn của bạn trai – quản lý của cô, giúp cô nổi tiếng với nghề. Nhưng đó chỉ là một trường hợp hiếm. Đến với công việc này, đa số mẫu nude buộc phải lựa chọn: chia tay người yêu, hoặc giấu giếm họ.
Trương Tiểu Vũ – người mẫu nude nổi tiếng Trung Quốc cũng từng trải lòng về công việc của mình với một thái độ nghiêm túc. Cô tốt nghiệp một trường nghệ thuật ở Đại Liên, sau đó bắt đầu nổi tiếng với nghề mẫu nude sau khi loạt ảnh của cô được đăng trên mạng internet năm 2007. Tiểu Vũ cũng là người mẫu nude táo bạo ra mắt album ảnh, khiến cho dư luận một phen dậy sóng. Được khen ngợi bởi hình thể, thần thái đẹp, Tiểu Vũ nói cô đến với nghề đơn giản vì muốn khoe nét quyến rũ của người phụ nữ, hoàn toàn không vì động cơ nổi tiếng nhanh chóng nhờ cởi quần áo.
Dưới áp lực của định kiến xã hội, không ít cô gái theo đuổi công việc này cảm thấy tự ti. Thang Gia Lệ là một trong số những trường hợp như vậy. Cô là vũ công, diễn viên, người mẫu, và là mẫu nude đầu tiên cho ra mắt album ảnh khỏa thân. Theo cô cho biết, cô và ê kíp “mất gần hai năm để thực hiện tác phẩm này”. Động cơ đến với công việc của Gia Lệ ban đầu cũng rất quen thuộc, đó chỉ là “lưu giữ vẻ đẹp tuổi trẻ” qua một bộ ảnh khỏa thân, nhưng rất nhanh sau đó, cô quyết định ký hợp đồng với một công ty để ra mắt bộ ảnh. Cô gái từng hai lần đạt giải thưởng tại cuộc thi Thể dục dụng cụ cấp tỉnh thừa nhận, cô chịu những áp lực nặng nề, những soi mói, đay nghiến của xã hội: “Tôi thậm chí đã nghĩ đến việc tự tử, sau khi bố đánh đập tôi vì cho rằng con gái làm những điều đáng sỉ nhục, bôi nhọ gia đình”.
Thang Gia Lệ từng muốn tự tử vì áp lực công việc.
Nhìn chung, để trở thành một mẫu nude thực thụ, các cô gái buộc phải từ bỏ sự xấu hổ, trút bỏ xiêm y và trở thành một “bức tượng” trước những ánh mắt dõi theo mình. Nhưng đó chưa phải tất cả. Công việc nhạy cảm này mang tới cho các người mẫu nude những bất trắc không lường. Một nhiếp ảnh gia lão làng chia sẻ với báo chí, đa số nhiếp ảnh gia chụp nude vì đam mê, họ ghi nhận vẻ đẹp hình thể người phụ nữ như một nghệ thuật. Nhưng không phải không có những kẻ muốn quan hệ tình dục với mẫu nude, và không phải mẫu nào cũng đủ bản lĩnh để từ chối. Đó là lý do dẫn đến những ấn tượng xấu quanh khái niệm “mẫu nude nghệ thuật”. Cộng vào đó, nhiều nhiếp ảnh gia có thể phá vỡ quy định trong hợp đồng và bán những hình ảnh này cho các web đen, khiến danh dự của mẫu bị xâm phạm. Một mẫu nude chia sẻ, bên cạnh những nhiếp ảnh gia mà họ thường xuyên cộng tác, những người lạ với danh tính không rõ ràng mang đến nhiều rủi ro khôn lường, hoặc tệ hại nhất là dựa vào một người quản lý không đáng tin cậy.
Thang Gia Lệ, Trương Tiểu Vũ… là những người mẫu nude nghệ thuật nổi tiếng của Trung Quốc, tuy vậy, trong con mắt của nhiều người, họ không hơn những cô gái trút bỏ xiêm y, ngồi hàng giờ trước những con mắt đám đông tò mò trong một sự kiện ồn ào nào đó. Tuy nhiên, theo lời giải thích của một nhiếp ảnh gia nghệ thuật nổi tiếng trong nghề, mẫu nude nghệ thuật cũng khác những mẫu body painting (những người khỏa thân cho họa sĩ vẽ lên người, hay mẫu khỏa thân tại sự kiện), và mức cát-xê mà họ được trả cao hơn nhiều so với những cô “bình dân” khác.
Nguyễn Hương
Ngôi Sao
